 Charles Stulemeijer, foto: Het Zuiden, uit: Beeldcollectie stadsarchief Breda |
Je zou bijna denken dat Charles Stulemeijer meerdere levens heeft gehad, op zoveel verschillende terreinen heeft deze geboren Rotterdammer zich ingezet. Na de vroege dood van zijn vader (die niet ouder werd dan 48 jaar) verhuist Charles samen met zijn moeder en broers naar Breda, waar zijn moeder van origine vandaan komt. Samen met zijn broers begint hij in 1898 een handel in bouwmaterialen, gespecialiseerd in het gebruik van gewapend beton. Dit bedrijf groeit al snel uit tot een bouwbedrijf en gaat in 1918 over in de NV Internationale Gewapend-beton Bouw (IGB).
Door tot je 72ste (en verder!)
In de tussentijd heeft Charles dan – in z’n eentje – de S.A. la Société Belge de Betons opgericht. Vandaaruit volgen steeds meer deelnemingen in buitenlandse ondernemingen. Omdat de IGB steeds beter draait, heeft Stulemeijer meer financiële armslag en begint hij in 1919 iets nieuws: de NV Hollandsche Kunstzijde Industrie (HKI). Het bedrijf groeit rap, maar in de onrustige economische jaren dertig grijpt Charles zelf het roer in handen. Dat blijft hij doen tot 1952, tot z’n 72ste. Dan geeft hij de leiding over aan anderen, maar blijft vervolgens nog twaalf jaar actief als gedelegeerd lid van de Raad van Bestuur.
De oorlogsjaren betekenen ook voor de familie Stulemeijer een lastige periode. Voor Charles is het vooral manoeuvreren tussen het leiden van zijn bedrijven en het omgaan met Duitse contacten. Helemaal ongeschonden komt hij niet uit de strijd. Direct na de oorlog krijgt hij enkele dagen huisarrest en wordt zijn rol in de oorlog nagegaan. Maar daar blijft het bij; Stulemeijer wordt daarna niet meer aangesproken op de – vooral praktische - “kant” die hij in de oorlog zou hebben gekozen.
Rooie rakker
Dan hebben we het nu alleen nog maar gehad over zijn rol als ondernemer. In de tussentijd zorgt hij ervoor dat de particuliere bank Van Mierlo in Breda overeind blijft, pleit hij als één van de eersten voor een centrale ondernemersraad en arbeidstijdverkorting – wat hem het oormerk “rode” Stulemeijer oplevert – en is hij ook nog enige tijd lid van de gemeenteraad en wethouder van Breda. Daarbij is hij betrokken bij de oprichting van de leeszaal/bibliotheek en het Onze Lieve Vrouwe Lyceum in Breda, en daarnaast nog bij de vorming van de RK Handelshoogeschool in Tilburg, nu KUB.
Hij mag dan 88 zijn geworden; het lijkt wel bijna teveel voor één man om dit alles te bewerkstelligen. Het is ook best bijzonder hoe iemand die met zoveel overtuiging ook heeft gepleit voor betere rechten van werknemers daarnaast de grondlegger is van de Bredase golfbaan. Maar als we door het archief van Stulemeijer gaan, zien we vooral iemand die met heel veel oog voor zijn omgeving in het leven heeft gestaan.
Bedankbriefjes
Zijn archief zit namelijk vol bedankbriefjes (van familie, bekenden en werknemers) met dank voor het extra douceurtje, het kistje sherry of de inspanning die hij voor een ander heeft verricht.
Het hele archief ademt een sfeer van een bevlogen en betrokken ondernemer. Iemand die samen met onder anderen F.H. Fentener van Vlissingen en A.F. Philips de weg naar het moderne bedrijfsleven heeft geplaveid.
