skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg

Speet, een Osse middenstandsfamilie

Door de ontwikkeling van de industrie in de tweede helft van de negentiende eeuw wordt Oss een aantrekkelijke vestigingsplaats voor zakenmensen van buiten. Tegen 1889 strijken een van de broers en twee zusters Speet in Oss neer.

Ze zijn geboren in Leiden, waarschijnlijk in een ondernemersgezin, want een zuster, Louisa (1861-1933) trouwt met winkelier Willem Nollen (1864-1902), die een zaak heeft aan de Wal, oostelijk van het Gengske. Haar broer Hendrikus (1863-1935) vestigt zich in 1889 als winkelier op de Heuvel (tegenwoordig Heuvelstraat) en trouwt met Maria Lamboo (1862-1947), afkomstig uit ‘s-Gravenhage. Hij verkoopt de goederen waar op dat moment in Oss veel vraag naar is: huishoudelijke en luxe artikelen (galanterieën) en speelgoed. De naam van de zaak wordt Magazijn “De Kindervriend”.

In 1901 heeft dit echtpaar acht kinderen. De oudste van hun drie zonen, Henricus F.A. (1890-1951), zet vanaf zijn trouwen in 1921 met Maria Ploegmakers (1888-1970) uit Oss de zaak van zijn ouders aan de Heuvel voort. De tweede zoon, Bernardus (1891-1952), gaat het klooster in.

De jongste zoon, Adrianus (1894-1967), verhuist in 1921, net als de vier dochters die dan nog thuis zijn, met zijn ouders mee naar Stationsweg 2. Daar wordt opnieuw een winkel geopend met het bekende assortiment onder de naam “De Kleine Winst”. Tegen 1928 zet Adrianus die zaak samen met zijn zuster Marie (1895-1983) voort op Walplein 3, dan nog officieel Molenstraat 14. Op de gevel verschijnt de tekst “Galanterieën”.

Henricus F.A. Speet neemt als zijn kinderen nog jong zijn een bedrijfsleider in dienst, meneer Gremmée. Die zal daar minstens 50 jaar blijven werken. Gremmée woont aan de Kortfoortsestraat, waar hij in zijn woonhuis een zetzaak (filiaal) van H. Speet vestigt. Deze winkel wordt verzorgd door Gremmée’s vrouw.

In deze periode verwerft H. Speet het huis aan het Walplein, waar in 1928 nog de wed. W.G. Lowes-de Bie woonde, en creëert daar een voor die tijd modern ogend winkelpand met bovenhuis. De winkel aan het Walplein ligt in het verlengde van de oorspronkelijke winkel op de Heuvel, zodat beide met elkaar verenigd konden worden tot één zaak. Kennelijk ter onderscheiding van het filiaal aan de Kortfoort of de galanterieënwinkel van zijn oom en tante A. & M. Speet, wordt die in de volksmond bekend als “de grote Speet”.

H. Speet en Maria Ploegmakers krijgen zes kinderen, van wie de jongste zoon Antonius (*1930 Tonnie) in de winkel komt werken. Hun dochters Ria (*1922), Annie (*1923) en Ted (*1925) werken tot hun trouwen in de winkel. Elly (*1927) wordt non. Ria beheert eerst een zetzaak in Oss en later in Schijndel. Vooral tijdens de jaren na de oorlog oefent het warenhuis van Speet door zijn grote assortiment een sterke aantrekkingskracht uit op de omgeving. Met name in december komt er veel volk van buiten Oss. De Osse middenstand heeft daar veel profijt van.

 

 

In 1976 krijgt de firma H. Speet B.V. vergunning tot het oprichten van een opslagplaats voor vuurwerk en andere goederen. (Ik zie reikhalzend uit naar alle aanvullingen op dit verhaal).

Reacties (23)

Gerard W. Ch. Lemmens zei op 17 december 2013 om 15:58
Dag Pieter,

Mooi verhaal ! Echter komt een familie SPEET vroeger voor in de streek Kekerdom, dus misschien is dat hun oorsprong ??
Mijn moeder's (Geutjes) kwartieren komen daar vandaan zodat ik daarom de naam Speet tegenkom.

Groeten,
Gerard
Rob Elemans zei op 18 december 2013 om 13:16
De stamboom van de familie Speet loopt terug tot ca 1590 met Derck Speet die geboren wordt in Mehr (D). Via Millingen en Herwen komt de familie halverwege de 18e eeuw in Leiden terecht. Mijn grootmoeder was de jongste dochter van Hendrikus Speet en Maria Lamboo.
Martin van der Waals zei op 18 december 2013 om 16:03
In mijn geboorteplaats Oisterwijk is in de Dorpsstraat ook een winkel van Speet geweest. Vraag me nu even niet vanaf wanneer tot wanneer, dat zou enig onderzoek vergen. In ieder geval zaten ze er vele,vele jaren. In die winkel kocht je speelgoed en huishoudartikelen. De naam van de winkelier was van Erp en de meisjesnaam van zijn echtgenote was Speet. In mijn jeugd kocht ik er wel eens iets (bijvoorbeeld papier om een vlieger te maken) en ik weet nog dat er op het prijsje (het prijsstickertje zogezegd)stond: Speet Oss. Ik vroeg me toen altijd af wat dat was, Oss. Nu woon ik er al tweeëndertig jaar.
Gerard W. Ch. Lemmens zei op 18 december 2013 om 17:23
Dag Rob,

Interessant dat de familie Speet uit het Land van Kleef stamt! Ik ben er vanmiddag ook vele tegengekomen in de DTB's van Millingen / Kekerdom !

groeten,

Gerard
j.ruis@ziggo,nl zei op 19 december 2013 om 13:59
Wat een mooie jeugd herining wat was Oss toen mooi en rustig.
ben 82 jaar en heb dit zelf allemaal beleeft.
Ben met mijn 24 twintigte uit Oss vertrokken i.v.m werk echter mijn Oss blijft in mijn hart.
Bedankt voor dit mooie verhaal en vooral de foto,s
Gerry Schneider zei op 1 februari 2014 om 10:23
In 1957 zat Speet nog in de Kortfoortstraat. Maar in mijn herinnering is die zaak opgegaan in de zaak aan De Walstraat. De beheerder van die zaak stond daar in mijn herinring ook in de zaak.
Ans van Erp-Speet zei op 29 juni 2014 om 16:39
Leuk om dit verhaal op internet te lezen, maar niet alles van dit verhaal klopt. Enkele feiten zijn niet correct, zoals combinatie van namen en geboortedata. Ik ken de juiste feiten en data, omdat ik een van de genoemde kinderen Speet ben (nu 90 jaar). ook heb ik jarenlang de filialen in Schijndel en Oisterwijk gerund. Reactie op de heer Lemmens: deze familie Speet komt niet uit Kekerdom.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 30 juni 2014 om 10:18
Dag Ans, bedankt voor je reactie en fijn dat je reageert! Wil je de juiste namen en data doorsturen? Dan gaan we ermee aan de slag. Alvast dank!
peter van erp zei op 21 mei 2015 om 15:02
Beste Marilou,
Toevallig lees ik dit mooie artikel.
Ted is geboren in 1925 en Ans (Annie) in 1923.
Ria heeft de Speet winkel in Waalwijk gerund. Ans heeft vanaf haar trouwen de Speet winkel in Oisterwijk gerund.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 23 mei 2015 om 11:53
Bedankt voor je reactie Peter, we gaan ons verhaal zo snel mogelijk aanpassen.
Jules van son zei op 1 augustus 2016 om 15:36
Alleen is het pand Stationsweg 2 niet de het pand van de Kleine winst. Volgens mij is dat Stationsweg 25, zoals op de foto.
charles van den Berg zei op 13 januari 2018 om 16:18
Peter van Erp schrijft op 21 mei 2015: 'Ans heeft vanaf haar trouwen de Speet winkel in Oisterwijk gerund. Ik ben geboren in Oisterwijk en herinner me dat mijn oom Jo Moerenburg een drogisterij had naast de winkel van Speet. In mijn jeugd speelde ik met Leo en zijn broertjes herinner ik me. In die tuin liep een grote haan, daar was ik bang van. De familie Ploegmakers is tijdens mijn lagere school periode verhuisd naar St. Oedenrode. Hebben ze daar ook nog een winkel gehad?
Fred van Erp zei op 29 oktober 2022 om 22:25
Leuk om dit historisch verhaal te lezen, dank aan @Pieter Roskam. (tante) Riet of Ria Speet dreef winkel te Waalwijk, zoals mijn broer al aangaf. Ans runde al het Schijndelse filiaal in oorlogstijd en direct erna. Bijzonder was de tijd van de corridor waar delen van Brabant wel en andere niet bevrijd was.
Jo Ploegmakers runde de winkel in Oisterwijk na terugkomst uit Eire (Ierland) vanaf 1935 tot aan 1954. Ik dacht dat Jo onder de geallieerde diende in Frankrijk en dat toen ('44) Ans al tijdelijk waarnam.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 30 oktober 2022 om 08:02
Dag Fred, en zeker ja: grote dank aan Pieter Roskam en alle verhalen die hij ons heeft nagelaten. Ook fijn dat jij hier reageert. Aan de inhoud van je berichtje maak ik op dat je die tijd zelf ook hebt meegemaakt, klopt dat? En zo ja, welke jeugdherinneringen heb je zelf aan die periode?
Erik zei op 27 mei 2023 om 10:56
Hallo.

Ik heb veel ansichtkaarten gestuurd naar en door de familie Speet.

Veel naar Oerle maar ook uit Frankrijk van de fotograaf Spit.

Mvg Erik
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 28 mei 2023 om 11:19
Dag Erik, wat leuk! Heb je nog een dergelijke ansichtkaart in je bezit? Want dan zetten we die er graag bij (je kunt deze mailen naar info@bhic.nl ovv Speet). Alvast dank!
Daemen zei op 5 november 2023 om 23:18
De eerste foto bij het artikel van Speet is niet een foto van hun winkel op het Walplein in Oss.
De laatste foto is wel een foto met de winkel van Speet op het Walplein,met rechts daar van de levensmiddelenwinkel van Wagemakers.
Links van “Speet” het winkeltje van Doorke Verhallen.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 6 november 2023 om 15:57
Met dank voor deze correctie. Heeft de eerste foto wel enige andere betrekking op Speet of is het beter om de foto weg te halen? Ik hoor het graag.
Daemen zei op 6 november 2023 om 16:30
Ik herken de eerste foto niet,maar misschien is dit de winkel van Speet aan de kant van de Heuvel want die lagen in elkaars verlengde.
Ik veronderstel dit omdat ik rechts op de foto een doorgang zie met een hekwerk ervoor.
Er was nl een nauwe doorgang,alleen voor voetgangers van de Wal naar de Heuvel: Het gengske.
Het gengske liep nl op de Wal naast de winkel van Wagemakers naar de Heuvel en kwam op de Heuvel vlak bij de winkel van Speet aan de Heuvel uit.
In het smalle gengske bevonden zich ook nog wat winkeltjes.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 6 november 2023 om 20:44
Ah, goed dat u dat hier laat weten, dat geeft de foto wat meer context. En wat betreft het Gengske: die verbinding is er nog altijd, toch? Gaat het dan over hetzelfde gangetje?
Daemen zei op 6 november 2023 om 21:18
Ben al zo lang niet in Oss centrum geweest,dat ik niet weet of het Gengske nog bestaat.Ik heb begrepen dat het gebied Molenstraat richting Wal helemaal op de schop is gegaan.
Vroeger was er aan de rechterkant van het Gengske,aan de Walkant een drogisterij van Ewijk,in de volksmond het Bultje.Vroeger had men de gewoonte mensen een naam te geven naar een opvallend lichaamsdeel.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 7 november 2023 om 08:36
Hmm ja, een dergelijke bijnaam laat weinig te raden over...;) Bedankt voor je aanvulling!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.