skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

De Tomadofabriek

Begin jaren vijftig van de twintigste eeuw werd Etten-Leur door de rijksoverheid aangewezen als stimuleringsgebied om de hoge werkeloosheid in de regio terug te dringen. Ten westen van de kern Etten aan de Roosendaalseweg, toen nog Rijksweg, werd een nieuw industrieterrein aangelegd.

Een van de eerste fabrieken die zich daar vestigden, was Tomado uit Zwijndrecht.Tomado (afkorting voor Van der Togt’s Massa-artikelen Dordrecht) was een fabriek die huishoudelijke artikelen produceerde, hoofdzakelijk uit metaal(draad) gemaakt. Wie had er in de jaren vijftig van de vorige eeuw niet een artikel van dit merk in huis, zoals onderzetters, fritessnijders of het bekende boekenrekje!

Door het succes van het merk moest de productiecapaciteit uitgebreid worden en de keuze viel op Etten-Leur. Er verscheen een voor die tijd supermoderne fabriek, opgetrokken uit moderne bouwmaterialen van hoge kwaliteit, vooral metaal en glas. Het concept was dat de medewerkers zowel op de productievloer als in het kantoor er zich prettig voelden. Door het gebruik van het vele glas waren er doorkijkjes in het complex zelf, alsook naar buiten met zicht op de tuinen, ontworpen door Mien Ruys, om het verblijf van de werknemers aangenaam te maken. De voorzieningen voor het kantoorpersoneel en het productiepersoneel waren gelijkwaardig: beide beschikten over o.a. met marmer beklede WC’s.

Architect van het complex was de Rotterdammer Hugh Maaskant (1907-1977). Hij was vooral bekend geworden door de wederopbouw van het Rotterdam van na de Tweede Wereldoorlog. Bekende gebouwen die hij voor deze stad ontwierp waren o.a. het Groothandelsgebouw en de Euromast. Andere bekende ontwerpen van hem waren de Pier in Scheveningen en het Provinciehuis in ’s-Hertogenbosch.

Als kers op de taart kwam boven de hoofdingang een sculptuur Van Osip Zadkine. Het werd bij de opening van de fabriek in 1955 door prins Bernhard onthuld. Na de sluiting van de fabriek is dit helaas verdwenen en het bevindt zich thans in het Yoshii museum in Tokio.
Door teruggang van de conjunctuur veranderde de markt van huishoudelijke artikelen. Tomado bleek niet in staat zich aan deze veranderende markt aan te passen. Het gevolg was dat men in 1969 overgenomen werd door het Belgische bedrijf Bekaert. In 1982 ging de fabriek failliet, een drama voor de werkgelegenheid in de gemeente Etten-Leur.

De fabriek is thans in gebruik bij Frijado, fabrikant van o.a. koelvitrines.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen