skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Saskia Green
Saskia Green Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Saskia Green
Saskia Green Bhic

V1's over Vught

Na de bevrijding van Brabant oktober-november 1944 was de oorlog voor de Brabanders beslist niet over. Bij mijn grootouders waren, net als bij vele Vughtenaren, van november 1944 tot begin februari 1945 Canadese soldaten ingekwartierd. En in december 1944 was er plots een nieuwe verschrikking: V1’s.

Mijn grootmoeder: “nadat we al bevrijd waren hoorde je vaak die V1’s overkomen, en soms kwamen ze naar beneden. Dat was beangstigend. In Vught zijn er verschillende neergestort en ontploft.”

Mijn grootvader: “V1’s kon je gemakkelijk herkennen door het zware bromgeluid van de motor. Zolang je dat geluid hoorde, was er niets aan de hand en wist je dat ze doorvlogen. Maar als het geluid plots hoger van toon werd, dan moest je onder de tafel duiken of een andere beschutting zoeken want het betekende dat ie vlug naar beneden kwam.”

Mijn grootouders vertelden dat die V1’s op weg waren naar Londen. Mijn grootouders vergisten zich echter in die bestemming. Niet Londen, maar Antwerpen was het doel. Brabanders die het hebben meegemaakt noemen heel vaak Londen. Door de gebrekkige informatie in die tijd was dit schijnbaar een algemeen misverstand dat bij die generatie heeft voortgeleefd.

De eerste V1’s werden in juni 1944 vanuit Frankrijk en West-Nederland inderdaad op Londen afgevuurd. Maar nadat de geallieerden de lanceerplatforms in Frankrijk hadden veroverd en die in West-Nederland hadden vernietigd, werden in december 1944 in Overijssel diverse nieuwe platforms in gebruik genomen. De V1’s gingen vandaar naar het bevrijde Antwerpen, met name de haven. Zoals de kaart hieronder laat zien, gingen al die vluchten richting Antwerpen over Brabant, met name Den Bosch en omstreken.

Kaart 1

De V1-vliegroutes vanuit West-Nederland naar Londen, en vanuit Oost-Nederland naar Antwerpen. Elke rode cirkel is een locatie waar in Nederland een V1 (of V2 voor elke oranje cirkel) voortijdig neerkwam. In totaal zo’n 2.200 locaties.

V1’s die in Vught zijn neergekomen en ontploft (zie ook op de kaart hieronder):

24 januari 1945: V0492 kwam neer op 40 meter afstand van het huis van A. Verhagen te Kleine Gent 6 op 250 meter van de bebouwing van Vught. Tien personen raakten lichtgewond en één kind raakte zwaargewond. Eén huis werd compleet vernield.
25 februari 1945: V1083 kwam neer in het bos aan de Zonneweilaan op de hoek met Helvoirtse weg. Twee huizen werden compleet vernield. Twee andere huizen zwaar beschadigd. Veel glasschade in het dorp.
Diezelfde dag: V1084 kwam neer vlak bij de kruising bij de Middenweg. Twee soldaten en 11 burgers raakten lichtgewond. Drie huizen raakten zwaar beschadigd.
28 maart 1945: V1595 kwam neer in het buitengoed ‘Craayenstein’ vlakbij de Helvoirtseweg op circa 40 meter ten noorden van de weg Den Bosch – Tilburg. Twee lichtgewonden. Twee huizen ernstig beschadigd. De huizen in de omgeving hebben glas- en dakschade.

Kaart 2

V1-vliegroutes over Vught van Overijssel naar Antwerpen en locaties van neergestorte V1’s.

De kaart hieronder is een ingezoomde versie van de vorige kaart. Van 14 februari tot en met 29 maart 1945 (de laatste V1 lanceerdag) lag er een vliegroute precies over het huis van mijn grootouders (Geerstraat 11, nu Jan van Galenstraat 5).

Kaart 3

 

Reacties (19)

Mark Goossens zei op 7 november 2019 om 21:24
YouTube heeft een opname van het typerende bromgeluid van de V1 jet motor dat helpt je voor te stellen hoe het was om dat op 1.200 meter over je huis te horen komen, elke 1.5 uur ongeveer, dag en nacht:

https://www.youtube.com/watch?v=Q1qsBGTkVSk
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 10 november 2019 om 17:52
Jee imposant, Mark! Een waardevolle verwijzing; hierdoor krijg je echt een idee wat voor een impact zoiets moet hebben gehad.
Dank!
Mark Goossens zei op 11 november 2019 om 16:04
Deze openingszin heeft de eindredacteur niet overleefd, maar verduidelijkt veel:

"De V1 was een gevleugelde bom met een bereik van enkele honderden kilometers die op steden werd gericht. De V1's vlogen, met een koershoogte van 1,200 meter, op alle tijdstippen en met alle weertypen. Slechts ongeveer 25% bereikte het doel, en de rest kwam voortijdig neer door defensieve maatregelen, navigatiefouten en mechanische onbetrouwbaarheid."
Mark Goossens zei op 11 november 2019 om 16:18
En, vergeleken met Vlijmen, heeft Vught nog geluk gehad. Uit het Brabants Dagblad: https://www.bd.nl/heusden/vlijmen-hield-de-adem-in-voor-hitlers-geheime-wapen-de-v1~a533c8b0/

"Soms gierden er 's nachts met veel lawaai wel tientallen vliegende bommen over Vlijmen. Het dorp hield zijn adem in voor dit 'geheime wapen' van Hitler. De angst werd versterkt door het knetterende geluid van de onbemande gevleugelde bom. Achter op de romp zat een straalmotor die een vuurstraal uitspuugde.

De navigatieapparatuur en de motor waren onbetrouwbaar. Als de motor het begaf, zweefde het nog even in de lucht om daarna als een baksteen neer te vallen. ,,De V1's die in Vlijmen en in de regio terechtkwamen waren uit koers of defect geraakt. Levensgevaarlijk", aldus Van den Bosch. Het schietgebedje Onze Lieve Vrouwke, geef hem nog een douwke, stamt uit deze periode"

In Den Bosch had men een variant op dat schietgebedje: “Onze Lieve Vrouwke/ Gift ’m nog ’n douwke/ Gift ’m nog ’n zucht/ Dan valt ie wel in Vught.”

En het Vughtse antwoord: “Onze Lieve Vrouwke/ geef hem nog een douwke/ Laat hem los/ Boven Den Bosch”

Vlijmen werd minder vaak dan Vught, maar veel dodelijker getroffen. Uit hetzelfde artikel in het Brabants Dagblad:

"Bij de bevrijding in 1945 bleek de tol die het dorp had betaald: 150 huizen verwoest; de V1-bommen maakten onder de bevolking van Vlijmen 28 dodelijke slachtoffers."

Maar het had nog erger kunnen zijn, want op 14 februari 1945 trof een V1 de Vlijmse pastorie:

"Er waren geen doden te betreuren, maar de ravage was enorm. Deze V1 bleek in plaats van explosieven gevuld te zijn met krantenpapier: duidelijk een voorbeeld van sabotage door de dwangarbeiders die de wapens moesten maken."
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 12 november 2019 om 09:46
Waardevolle aanvullingen, Mark. Dat "Onze Lieve Vrouwke/ Gift ’m nog ’n douwke" zit volgens mij bij nog heel wat mensen in het geheugen.

Van die V1 met krantenpapier is helemaal nieuw voor me, maar misschien roept dit bij anderen wel herkenning op?
piet hein brunner zei op 24 februari 2020 om 20:53
Nog even een link naar fot's van een vakaniehuisje, destijds Loonsebaan 92 in Vught, wat door een V1 getroffen werd.

Fot nummer: 1634-006341
Peter van Kaathoven zei op 13 oktober 2021 om 15:02
Het kind wat zwaar gewond raakte op 24 januari 1945 is in een Militair Hospitaal verzorgd. Waarschijnlijk in St.M.Gestel.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 13 oktober 2021 om 19:57
Bedankt voor deze aanvulling, Peter. Waar heb je dat gevonden?
Peter van Kaathoven zei op 13 oktober 2021 om 20:25
Hoi

Ik heb de ziekenhuisregistratiekaart in mijn bezit.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 14 oktober 2021 om 12:27
Dat verklaart een heleboel ;) Wat fijn dat je die informatie hier deelt, dank Peter.
Peter van Kaathoven zei op 14 oktober 2021 om 13:40
De kaart vermeld geen naam of adres van de locatie in St.M.Gestel.
piet hein zei op 14 oktober 2021 om 20:21
Nog even wat info over het zomerhuisje Loonsebaan 92 Vught.
Begin jaren 50 kochten mijn ouders dit zomerhuisje. Wij hebben het , ik denk, 10 jaar gehad. Het was inmiddels hersteld. Mijn ouders vertelden dat het herstel destijds erg lang geduurd had. Vooral omdat er weinig materiaal, zo kort na de oorlog, beschikbaar was. Het verhaal over de schade, veroorzaakt door de V1- drukgolf, was ons ook verteld. Ook dat er destijds slachtoffers waren. Nu lees ik het vervolg hier op. Wel frappant dat je na zoveel jaar nog aanvullende informatie tegen komt. Heel leuk!
piet hein zei op 16 oktober 2021 om 11:08
Hallo Peter,
Ik kwam in het BHIC archief informatie tegen over het militair Hospitaal in St. Michielsgestel. Het zou in het `Doofstomme Instituut´ op de door Canadese militairen gevorderde jongensafdeling gesitueerd zijn geweest. Dit hospitaal, gestart op 18 december 1944, heeft enkele maanden gefunctioneerd. Voor nóg meer informatie zie onderstaande link. Er zijn van het gebouw ook nog filmbeelden uit die tijd in het BHIC archief terug te vinden.

https://www.deheerlijkheidherlaar.nl/images/uploads/documenten/Bevrijding_St.M.Gestel_fietstocht_aandachtspunten2.pdf
Peter van kaathoven zei op 16 oktober 2021 om 13:35
Hallo Piet

Ik heb hier er hetzelfde idee over.
Op het formulier staat echter geen locatie.

Peter
piet hein zei op 16 oktober 2021 om 14:57
Je kunt redelijkerwijs aannemen dat dit de juiste locatie is. Zo'n militair hospitaal werd internationaal gebruikt. En het is niet logisch dat er meerdere militaire hospitalen bij elkaar zaten. Zeker niet gezien het feit dat het slachtoffer helemaal vanuit Vught naar St Michielsgestel gebracht moest worden, waarschijnlijk vanwege de ernstige verwondingen. . Ja, er zullen best wel op de bevrijdingsroute meetrekkende medische posten zijn geweest, maar daar werd je dan alleen EHBO- verzorgd en zeker niet opgenomen.
Peter van Kaathoven zei op 16 oktober 2021 om 17:36
Klopt

Maar in Vught was natuurlijk ook het ziekenhuis in het centrum. Ik zal het Pdf er eens op nalezen.
Robert van der Velden zei op 13 september 2022 om 17:55
Inderdaad een horrorgeluid zeg, die V1 op YouTube. Ik was getipt door de stadsgids van 's-Hertogenbosch afgelopen zaterdag over de V1's. De Bossenaren hadden een speciaal schietgebedje dat hij nog uit zijn hoofd kende.
Peter van Kaathoven zei op 13 september 2022 om 18:13
“Onze Lieve Vrouwke/ Gift ’m nog ’n douwke/ Gift ’m nog ’n zucht/ Dan valt ie wel in Vught.”

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen