Van Dijk’s Diergaarde

Al in de 19de eeuw was Cees van Dijk (geboren 1869) begonnen met het kweken en verhandelen van kanarievogels. Eerst nog als hobby naast zijn werk in de textielfabriek. Van Dijk kweekte de vogels zelf en kocht en verkocht de kanaries om het gezinsbudget wat aan te vullen.

In 1900 had hij het geluk een Brusselse vogelopkoper tegen te komen die hem de garantie gaf alle vogels die Cees bij elkaar kon vinden te willen opkopen. Dit gaf hem het laatste duwtje om zijn eigen vogelwinkel te openen.

Die eerste vogelwinkel annex magazijn had hij ingericht in een deel van zijn huiskamer in zijn woning aan de Houtstraat. Het hele gezin werkte mee in deze winkel.

De eerste zoon, Nico van Dijk, begon, zoals vele Tilburgse jongens in die tijd, op zijn 14de te werken in de textielfabrieken. Maar na werktijd was hij in de vogelwinkel te vinden. Ook het handelen zat deze jongen in het bloed en als 16-jarige struinde hij alle vogelmarkten af op zoek naar goede kanaries. De andere zonen van Cees gingen ook werken in de vogelbranche.

Daar ging het goed en Cees van Dijk zag kans om de grond achter de Houtstraat (waar nu de Bisschop Aelenstraat loopt) te kopen. De firma had grote plannen. Ze bouwde twee magazijnen in de Bisschop Aelenstraat.

Eén magazijn was drie hoog en zat helemaal vol vogels. Het andere magazijn was kleiner en was bestemd voor de grotere dieren, zoals apen.

De broers Van Dijk waren enthousiast en fantaseerden verder over een dierentuin in Tilburg op de grond van de firma aan de Bisschop Aelenstraat. Het zou een dierentuin naar Antwerps model moeten worden. Het ontwerp hadden ze al gereed, het wachten was op een vergunning van de gemeente. Helaas, de gemeente Tilburg oordeelde dat de grond van de firma bedoeld was voor woningbouw. Uiteindelijk kwam er in 1932 wel een dierenpark, maar geëxploiteerd door Burgers aan de Bredaseweg. 

Lang treurde de firma Van Dijk hier niet over: ze leverden de dieren voor het park en men ging door met de handel. Cees senior en zijn zonen Nico, Cees junior en Christ werkten in de firma C. van Dijk. Een andere zoon, Jan, had een vogelkooienfabriek in de Stedekestraat.

Toen de dierentuinplannen in het centrum van Tilburg niet door konden gaan, besloot Harrie van Dijk zelf ergens anders een vogelpark op te zetten (vogelpark Animalie). Cees junior van Dijk was inmiddels begonnen met vogelhandel Ornissa in de Fabrieksstraat. Nico en Christ bleven in de firma.

Uiteindelijk waren het Nico en Christ van Dijk die met hun energie, ondernemerszin en handelsgeest de firma C. van Dijk het grootste import- en exportbedrijf in exotische dieren ter wereld konden maken.

Toen Burgers in 1946 geen heil meer zag in het Tilburgs Dierenpark, huurde de firma Van Dijk eerst het park, om het in 1953 helemaal over te nemen. In 1973 werd het park verkocht en gesloten.

Hieronder een actuele foto (winter 2020) van het huis van de familie Van Dijk aan de Bisschop Aelenstraat 21. Het huis dateert uit 1934 en heeft een teakhouten voordeur met daarin een goudfazant uitgesneden. In het vele glas-in-lood staan dierentuindieren gebrandschilderd. Foto's van Piet Heesters.