Molenaarszoon Joannes Zwijsen, geboren in 1794 in Kerkdriel, wordt uiteindelijk een belangrijke pijler onder de Nederlandse kerk in opbouw. Belangrijk daarbij is zijn uitgebreide netwerk van zakelijke en kerkelijke contacten. Hij rekent koning Willem I en Willem II en tal van ministers tot zijn vrienden. Zelf wordt hij kerkvorst die vanuit Den Bosch over katholiek Nederland regeert.
Zwijsen staat te boek als de priester met het warme hart, met oog voor de gewone mens. Hij is de eerste aartsbisschop van Utrecht, na het herstel van de kerkelijke hiërarchie in 1853. Daarvóór is hij onder meer pastoor van de parochie St. Dyonisius 't Heike in Tilburg.
Dubieuze aanpak
Als hij als pastoor in Tilburg aan de slag gaat, schrikt hij van de armoede, het analfabetisme en de geestelijke verwaarlozing van de jeugd. En hij zoekt naar niet alledaagse oplossingen: zo verbiedt hij de eerste communie aan kinderen die niet naar school gaan. Vanuit christelijk oogpunt een dubieuze aanpak maar wel eentje die werkt. Ouders blijken heel gevoelig hiervoor en al snel daalt het aantal kinderen in de fabriek, en zijn ze meer terug te vinden in de schoolbanken.
Zwijsen begint in 1832 met de congregatie van Zusters van Liefde, die zich snel ontwikkelt. Op de golven van dit succes start hij enkele jaren later, in 1844, ook met de congregatie van Fraters CMM. Deze twee gemeenschappen van Zwijsen zorgen voor grote stimulans voor het onderwijs want veel zusters en fraters gaan aan de slag op de volksscholen. Ook is Zwijsen een grote roerganger achter zorginstellingen voor behoeftigen; van weeskinderen tot bejaarden. Ook hier komt de opvang in handen van zusters of fraters. Een logisch vervolg, redeneert Zwijsen: ‘om te slagen moet je gewoon beginnen met werken.’
Postuur vereerd
De voormalig molenaarszoon ligt begraven op het kerkhof Groenendaal in Orthen. Zijn geboortehuis in Kerkdriel is verdwenen, maar er staat wel een borstbeeld van hem (foto helemaal rechts). Zowel in Kerkdriel als in veel andere plaatsen wordt Zwijsen postuum vereerd door zijn naam aan die van een school te koppelen.
In Tilburg heeft het Mgr. Zwijsen-monument gestaan. De aanleg van de zogeheten 'City-ring' maakte het noodzakelijk het monument te verwijderen. In 1967 werd het gedemonteerd en opgeslagen in afwachting van een nieuwe opstelling. Maar het bleek lastig het monument in zijn geheel in de vernieuwde binnenstad te herplaatsen. Uiteindelijk resteren alleen het eigenlijke standbeeld en de bronzen medaillons, afkomstig uit de achterwand.
In Curaçao is een Mgr. Zwijsenstraat. Heeft hij misschien ook op Curaçao gewoond?
Marilou Nillesen
bhiczei op 10 februari 2021 om 09:15
Hallo Henri, leuke vraag!
Maar het blijkt hier om een andere meneer Zwijsen te gaan, namelijk Cornelius Johannes Zwijsen (geboren 19 december 1858 Den Bosch, overleden 4 juni 1930). Cornelius is in 1882 priester gewijd, en na gewerkt te hebben in Tilburg en Grave is hij naar Curaçao gegaan. Daar is hij 15 jaar hoofdredacteur van dagblad De Tijd geweest (vandaar de straatnaam-vermelding). Na terugkomst in Nederland werd hij in 1917 rector van Coudewater in Rosmalen.
Zwijsen staat te boek als de priester met het warme hart, met oog voor de gewone mens. Hij is de eerste aartsbisschop van Utrecht, na het herstel van de 
