Op 7 april 1820 kocht Dirk van Duuren grond in Veghel van de Oirschotse koopman Gerardus van den Heuvel. Dirk bouwde met zijn vrouw Elisabeth van de Ven een huis en een smederij en legde er een moestuin aan. Het echtpaar bleef kinderloos en na het overlijden van Dirk zette zijn neef Lambert van Rijbroek het bedrijf voort. Hij kocht het huis met de smederij in 1856.
De smidse lag gunstig, nabij de molen en tegen het dorpscentrum aan. Omdat er heel wat aanloop was in de Molenstraat, zag het echtpaar Van Rijbroek/Verhoeven er brood in om naast de grof- en hoefsmederij winkel te gaan houden en brood en spek te verkopen. In 1859 begonnen ze bovendien met een tapperij.
Van Rijbroek breidde zijn nevenactiviteiten zelfs uit met een logement met twee kamers. Het jaar 1859 is te beschouwen als de officiële start van het horecabedrijf ter plaatse.
Het valt niet na te gaan of dit oorspronkelijke logement van Lambert van Rijbroek al de benaming De Gouden Leeuw heeft gehad. We horen voor het eerst van deze naam op 1 maart 1879, als Van Rijbroek om goedkeuring van zijn bouwplan verzoekt. In de loop van het jaar 1879 wordt namelijk de nieuwe woning met horecafunctie gebouwd, het huidige pand van De Gouden Leeuw.
Het waarom van de naam De Gouden Leeuw is onzeker. Vermoedelijk is het een vernoeming naar het wapen van de hertog van Brabant. Dat gebeurde vrij vaak met namen van herbergen: zo vindt men in Holland vaak de benaming Rode Leeuw (naar het wapen van de Hollandse graven) en in Vlaanderen Zwarte Leeuw (naar het wapen van de Vlaamse graven). Ook in Gelderland zijn veel “Gouden Leeuwen” bekend.
Er verandert veel voor het logement als aan het eind van de 19e eeuw de stoomtram naar Veghel komt. Het tracé loopt langs logement (en tramstation) De Gouden Leeuw, wat een enorme drukte en de welkome klandizie van vele reizigers betekent. De Gouden Leeuw staat als halteplaats aangegeven op oude dienstregelingen.
Passagiers stappen in en uit en goederen worden opgeladen en overgeslagen op de al langer bestaande wagendiensten. Veghel wordt ook een kruispunt van tramlijnen: de stoomtramlijn Den Bosch-Veghel-Helmond (geopend op 19 februari 1883), de tramlijn Erp-Gemert (geopend op 1 juni 1883) en uiteindelijk via Gemert naar Helmond (geopend op 2 juli 1883).
Volgens de dienstregeling kon men bij De Gouden Leeuw zes keer per dag op de stoomtram stappen naar Den Bosch en vice versa. Die reis duurde één uur en 37 minuten. Van de Gouden Leeuw naar Helmond en v.v. was ook zes keer per dag en duurde één uur en 44 minuten.
Vóór de Gouden Leeuw kwam een driesporig emplacement te liggen, waar kon worden gerangeerd om van locomotief te wisselen of goederenwagons opzij te zetten.
De ondernemer Van Rijbroek speelde meteen in op deze nieuwe ontwikkeling: in april 1883 vroeg hij aan B en W toestemming om een overdekte veranda neer te zetten waar de vermoeide reizigers zouden kunnen zitten en waar goederen droog konden worden opgeslagen. Hij kreeg daar wel vergunning voor, maar alleen voor de maanden mei tot en met september. Lambert van Rijbroek heeft dat overigens maar één seizoen meegemaakt, want hij overleed in 1884.
Zijn weduwe heeft de smederij en het hotel tot aan haar dood in 1899 voortgezet. Na haar werd haar zoon Adrianus hotelhouder, én tramstationschef.
Adrianus bleef ongehuwd en overleed in 1918. Hij werd opgevolgd door zijn neef Johannes Martinus van Valderen. De erven Van Rijbroek hebben in 1915 en in 1916 de smederij nog uitgebreid met stoommachines van respectievelijk 17 en 30 pk.
In 1932 nam Theodorus van Lotringen, koffiehuishouder van beroep, het hotel over. Het is niet te hopen dat Van Lotringen zijn investering gedaan had met het oog op de drukte van het tramverkeer. De tramlijnen werden namelijk in de jaren '30 in hoog tempo opgeheven. Autobussen en vrachtwagens namen de rol van de tram over. In 1941-1942 verdwenen de laatste tramrails uit Veghel.
In dat laatstgenoemde oorlogsjaar nam Lambertus Fox, hotelhouder, De Gouden Leeuw over. In 1953 ging het eigendom over aan NV Dommelsche Bierbrouwerij. Uitbater werd A.A.M. van den Boer die De Gouden Leeuw in oktober 1957 heropende. In de jaren zestig en zeventig kwam het café-restaurant wat minder centraal te liggen door de aanleg van de Meijerijstraat, de doorbraak van de Meijerijstraat naar de Molenstraat en Paul Rinkstraat en de aanleg van het Bolkenplein.
In Veghel is café-brasserie De Gouden Leeuw aan de Molenstraat 43 echter nog steeds een begrip, dat in 2009 zijn 150-jarig bestaan mocht vieren.
Een verklaring voor de naam "De Gouden Leeuw" is ook dat voerlieden en passagiers bij de paarden in de stal sliepen. Door bedden aan te bieden zocht de herbergier meer klanten te trekken. Hij meldde dan "on lit on dors", en dat werd in de (niet Franssprekende) volksmond "lion d'or", ofwel : de Gouden Leeuw"
Lisette Kuijper
bhiczei op 27 december 2017 om 14:14
Wat een leuke en interessante aanvulling, Jan! Heb je zelf toevallig ook weleens een bezoek gebracht aan de Gouden Leeuw of kun je er ons er meer over vertellen?
Jan Kijlstra
zei op 27 december 2017 om 15:06
Dag Lisette. Nee, de Gouden Leeuw in Veghel heb ik nooit bezocht. Wel in Hummelo (Achterhoek). En ook daar liep de stoomtram langs. Maar dt is niet zo vreemd, de tramwegen volgden immers de oude verbindingen tussen steden en dorpen, ze waren opvolgers van postwagens en diligences.
Lisette Kuijper
bhiczei op 28 december 2017 om 12:37
Met deze informatie zijn we natuurlijk ook heel blij, Jan! Leuk om te weten hoe tramwegen zijn ontstaan. Bedankt voor het delen!
Thea van der Steen
zei op 6 januari 2018 om 10:21
Carnaval in de gouden leeuw in de jaren 60. Erg gezellig.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 6 januari 2018 om 14:07
@Thea van der Steen; dat zal het vast geweest zijn. Nog leuke herinneringen die je misschien met ons wilt delen ? :)
ronldheymering
zei op 27 februari 2018 om 11:26
Benvaak uit gegan in de goude leeuw tussen 1968 en 1974 heb later in club diskotek castel gewerkt in helmond hoe gaat het med de eigenars
Willy, nu woont al sinds1974 in noorweegen
Marilou Nillesen
bhiczei op 27 februari 2018 om 15:23
Hallo Willy, wat leuk dat je de Gouden Leeuw ook in Noorwegen weer hebt gevonden ;)
Hoe het met de eigenaars gaat, durf ik niet te zeggen. Maar mogelijk kunnen echte Veghelnaren ons hiervan op de hoogte brengen? Ik hoor het graag!
De smidse lag gunstig, nabij de molen en tegen het dorpscentrum aan. Omdat er heel wat aanloop was in de Molenstraat, zag het echtpaar Van Rijbroek/Verhoeven er brood in om naast de grof- en hoefsmederij winkel te gaan houden en brood en spek te verkopen. In 1859 begonnen ze bovendien met een tapperij.
Het valt niet na te gaan of dit oorspronkelijke logement van Lambert van Rijbroek al de benaming De Gouden Leeuw heeft gehad. We horen voor het eerst van deze naam op 1 maart 1879, als Van Rijbroek om goedkeuring van zijn bouwplan verzoekt. In de loop van het jaar 1879 wordt namelijk de nieuwe woning met horecafunctie gebouwd, het huidige pand van De Gouden Leeuw.
Er verandert veel voor het logement als aan het eind van de 19e eeuw de stoomtram naar Veghel komt. Het tracé loopt langs logement (en tramstation) De Gouden Leeuw, wat een enorme drukte en de welkome klandizie van vele reizigers betekent. De Gouden Leeuw staat als halteplaats aangegeven op oude dienstregelingen.
Vóór de Gouden Leeuw kwam een driesporig emplacement te liggen, waar kon worden gerangeerd om van locomotief te wisselen of goederenwagons opzij te zetten.
Zijn weduwe heeft de smederij en het hotel tot aan haar dood in 1899 voortgezet. Na haar werd haar zoon Adrianus hotelhouder, én tramstationschef.
In 1932 nam Theodorus van Lotringen, koffiehuishouder van beroep, het hotel over. Het is niet te hopen dat Van Lotringen zijn investering gedaan had met het oog op de drukte van het tramverkeer. De tramlijnen werden namelijk in de jaren '30 in hoog tempo opgeheven. Autobussen en vrachtwagens namen de rol van de tram over. In 1941-1942 verdwenen de laatste tramrails uit Veghel.
