foto: Daan Scholte, stadsarchief Oss
Hüseyin Yeşilkağıt, geboren in 1929, is kleermaker van beroep en woont met zijn vrouw en twee kinderen in het Turkse Merzifon en later in Çorum. Het zit hem niet mee: begin jaren ’60 moet hij zijn kleermakerswinkel sluiten en loopt zijn huwelijk spaak. Na de echtscheiding keert Hüseyin terug naar Merzifon, waar hij zich inschrijft bij het arbeidsbureau voor werk in West-Europa. In 1963 volgt een oproep van het centrale arbeidsbureau in Ankara voor een medische keuring. Alweer een tegenvaller: zijn schildklier is vergroot; volgens de keuringsarts is een positieve uitslag slechts haalbaar na een operatie.
Van Merzifon naar blikfabriek in Oss
Zo’n ingreep kost geld en Hüseyin is blut. Gelukkig wil een neef wel betalen voor de operatie en enkele maanden daarna kan Hüseyin zich melden bij dezelfde keuringsarts, die hem het groene licht geeft. Nu maar zo snel mogelijk naar West-Europa om geld te verdienen voor zijn twee kinderen! Maar nee, opnieuw wacht een trage, bureaucratische molen. Uiteindelijk komt in juni 1964 het heuglijke bericht dat Hüseyin met 19 anderen naar het nog onbekende Nederland zal vliegen, voor werk in een blikfabriek in Oss.
Op dat moment kampt Oss al jaren met een groeiend tekort aan arbeidskrachten, vooral voor ongeschoold productiewerk. Eerst zijn – ongebruikelijk in die tijd – gehuwde vrouwen geworven en sinds 1957 komen Belgen uit de Kempen, werkloos geworden na de sluiting van enkele mijnen, naar Oss. Met bussen worden zij dagelijks gehaald en gebracht. In 1965 zijn het er al 600, onder wie ook in België wonende Italianen, Turken en Grieken. Maar de vraag naar arbeiders blijft toenemen, ook landelijk. Vandaar dat de Nederlandse regering contact opneemt met enkele landen rond de Middellandse Zee waar veel werkloosheid is.
Er worden afspraken gemaakt over de tijdelijke inzet van hun burgers als “gastarbeiders” in de Nederlandse industrie, zo in 1961 met Spanje en in 1964 ook met Turkije. Osse bedrijven haken snel in op deze nieuwe kansen. In de zomer van 1963 haalt Philips 30 Spaanse arbeiders naar Oss. En op 7 of 8 juni 1964 stapt Hüseyin Yeşilkağıt samen met 19 landgenoten hier uit de trein. Vanaf de 15e zijn zij aan het werk bij Thomassen & Drijver, de blikfabriek. Het eerste wat Hüseyin in Oss opviel: “Het enorme aantal fietsen; in Turkije was een fiets toen een zeldzaamheid!”
Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad
