skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Verrassende straf: levenslang bidden voor de ziel van Amijs

Henk Beijers
Henk Beijers
vertelde op 25 augustus 2017
bijgewerkt op 19 december 2017
In het Schijndelse schepenprotocol wordt op 6 april 1633 een bijzonder voorval beschreven en een proces afgerond. In juni 1631 heeft een zekere Laureijns Henrick Peeters een doodslag begaan aan de persoon van Amijs, de zoon van Antonis Jan Emberts. Zijn leven lang zal Laureijns hiervoor moeten boeten...

Geknielde man, biddend bij een boom, Jan Luyken, 1678 - 1699 Rijksstudio

Geknielde man, biddend bij een boom, Jan Luyken, 1678 - 1699 (via Rijksstudio)

 De juiste toedracht en de plaats van het delict worden niet bekend gemaakt en uit de informatie van de schout wordt duidelijk dat men dat dodelijk ongeluk wijdt aan de innocentie of onnozelheid van de daad en dat er geen opzet in het spel is. Ook blijft het gissen wat er met de dader tussen juni 1631 en april 1633 allemaal is gebeurd. Desalniettemin overheerst het verdriet bij Antonis en zijn zes kinderen: Jan [1], Zeger, Embert, Reijnder, Jan[2] en Marijken en uiteraard ook bij hun naaste vrienden.

Voor de ziel van Amijs

Hoe dan ook: tijdens het proces worden een aantal ‘strafmaatregelen’ afgekondigd waar Laureijns zich aan te houden heeft en de aard van de totale straf is vrij verrassend. Allereerst zal hij gehouden zijn leven lang te bidden voor de ziel van Amijs. Voorts wordt hij verplicht op eigen kosten elf zielmissen te laten celebreren voor de overledene. Men stelt hem in het vooruitzicht een mud rogge te leveren aan de H.Geesttafel van Schijndel welke rogge uitgereikt zal worden aan de plaatselijke armen óf op Bamisdag [1 oktober] óf op Sint Maarten. Op straat dient hij de familie en vrienden van Amijs te ontwijken en als hij uit de kerk komt dient hij gebruik te maken van een voorgeschreven route namelijk via het ‘gemeijn velthecken bij Delis Jan Delis’ en zo door te lopen over het daar liggende ‘paijke’  bij Meus Gijsberts en verder via het Wijbossche ‘kerckheck’. Men verbiedt hem bovendien zich te begeven in gezelschappen waar familie en vrienden van Amijs ook aanwezig zijn.

Mocht het echter zo zijn dat Laureijns zelf in een gezelschap verkeert waar toevallig later een familielid of vriend van de overledene binnenstapt, dan mag hij daar blijven en zal men hem gedogen. In geval dat Laureijns de godsdienstoefeningen wil bijwonen en ter kerke gaat dan dient hij plaats te nemen in de directe omgeving van de toren of van de H.Geestkamer, waar normaliter voedsel aan de armen wordt uitgedeeld en dus niet op andere plaatsen in het kerkgebouw. Bovendien verwacht men van hem dat hij met Pinksteren aanstaande aan de kerk twee toortsen levert.

Voetval met brandende waskaars

Tenslotte wordt hem opgedragen, wat door hem als een rechtstreekse vernedering gevoeld moet worden, om binnen zes weken tot driemaal toe een behoorlijke voetval te doen, barrevoets en blootshoofds, met een linnen doek om zijn lijf gebonden en in zijn gevouwen handen een brandende waskaars en dit alles ten overstaan van de schout, schepenen, de pastoor en familie en naaste vrienden van Amijs. Na de derde voetval zal een van de naaste vrienden hem van de aarde optillen en een kus geven ten teken dat de vrede is getekend tussen beide partijen.

Tijdens het proces belooft Laureijns plechtig aan alle verplichtingen te zullen voldoen en na al die plichtplegingen zal men hem zijn misstap van ganser harte vergeven. De familie heeft natuurlijk rond de begrafenis en uitvaart van Amijs de nodige kosten gemaakt. Gelukkig stelt Jan Henrick Peeters zich borg voor alle onkosten en in de stukken wordt gesproken over een bedrag van 350 gulden! De bedoeling is dat bij het uitvoeren van de laatste voetval de eerste helft van dat bedrag wordt voldaan en een maand later de resterende helft.   

bron: BHIC 5122 Schepenprotocol Schijndel inv.nr.69 scan 13 e.v. dd. 6 april 1633

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen