In de 19de eeuw werden in Helvoirt behalve boerderijen en woningen voor landarbeiders ook enkele karakteristieke landhuizen gebouwd, zoals in 1812 Marienhof en in 1852 de pastorie naast de Rooms Katholieke kerk. In 1860 bouwde notaris Verbunt het landhuis Molenhuize. In 1960 werd het gesloopt voor de verlegging van Rijksweg N65. In het honderdjarig bestaan van dit landhuis hebben er vijf families in gewoond en heeft het zes eigenaren gehad.
In 1860 bouwt Cornelis Antonie Peter Verbunt aan de Molenstraat in Helvoirt, tegenover Marienhof, een landhuis in traditionalistische bouwstijl met een witgepleisterde voorgevel en twee zijvleugels. In de zuidelijke vleugel hield de notaris kantoor. Het landhuis was gelegen aan de rand van het dorp. Cornelis Verbunt geeft het de naam Molenhuize. Cornelis was van 1856 tot 1869 notaris te Helvoirt en werd in 1869 als notaris herbenoemd in Ravenstein.
Twee onbekende personen bij het landhuis. Gezien de grootte van de beuken moet deze foto zijn genomen rond 1930. Fotograaf onbekend.
Abraham ’s Graeuwen, gehuwd met Geertruida van Gogh, kocht in 1872 Molenhuize van Cornelis Verbunt en vestigde zich met zijn gezin in Helvoirt. Abraham heeft 22 jaar in Helvoirt gewoond en was goed ingeburgerd. Hij was ouderling in de hervormde gemeente, de schoonbroer van Ds. Theo van Gogh – de vader van Theo en Vincent - en bevriend met de familie De Jonge van Zwijnsbergen.
Rosen Haeghe, ca. 1950
Ook drie andere zussen van ds. Van Gogh zijn in Helvoirt gaan wonen. In 1876 bouwen zij aan de Oude Rijksweg 34 een villa. De gezusters Van Gogh stelden hun tijd beschikbaar aan de Hervormde Gemeente Helvoirt-Haaren. Ze gaven godsdienstles en deden dat bij hun zus Geertruida in het ruime Molenhuize. De zuidelijke zijvleugel (het voormalige kantoor van notaris Cornelis Verbunt) was de catechesatiekamer. Later bewoonden meer leden van de familie Van Gogh de villa, maar in 1895 wordt het landhuis weer verkocht.
In 1895 wordt de rijke Bossche koopman Petrus Martinus Josephus Meuwese, gehuwd met Christina Maria Francisca Heuvelmans, de derde eigenaar van Molenhuize. Dit echtpaar heeft vier kinderen. Het gezin gebruikt villa Molenhuize als buitenhuis.
Meuwese overlijdt in 1904 en zes maanden later ook zijn echtgenote. Daarna wordt een Bossche wijnhandelaar de volgende eigenaar en gaat er met zijn gezin wonen. Als van dit echtpaar in 1917 beide echtgenoten zijn overleden wordt Molenhuize verkocht.
De vijfde eigenaar Jhr. Hendrik Maximiliaan Huydecoper koopt het huis in 1917. Hij is een financiële voortrekker geweest bij de ontginning van het Helvoirts Broek. Kort na aankoop geeft Huydecoper aan schilder P. de Bresser uit Helvoirt opdracht om het landhuis te schilderen. De opdracht wordt aangenomen voor 858 gulden. Achteraf blijkt dat de Bresser zich ernstig heeft misrekend. Huydecoper betaalt echter het nodige bij.
Huydecoper verhuurt Molenhuize aan Jhr. Gijsbert Carel Duco Reinoud de Jonge van Zwijnsbergen, in 1906 gehuwd met Jonkvrouwe Margaretha Trip. Het huwelijk blijft kinderloos. De nieuwe bewoner/huurder geeft het landhuis een nieuwe naam: Rosen Haeghe.
Jhr. Gijs de Jonge van Zwijnsbergen overlijdt op 2 januari 1929 en freule Trip verhuist naar Den Haag. Rosen Haeghe wordt daarop verkocht aan de zesde eigenaar.
Het echtpaar Van Iersel, ca. 1960
In 1929 wordt Rosen Haeghe gekocht voor Martinus Cornelis van Iersel (1888-1967) en zijn echtgenote Maria Anna Elisabeth van Iersel-van Iersel (1898-1994) met wie hij in dat jaar trouwt.
Martinus komt uit een gezin van een spaarzame Brabantse grondbezitter waar vergroting van dat bezit een belangrijk doel was. Maria komt uit een eenvoudige en spaarzame Tilburgse boerenfamilie.
Na de aankoop van Rosen Haeghe wordt een nieuwe houtopslag en bakhuis gerealiseerd en wordt in de noordelijke zijvleugel het kantoortje omgebouwd tot stal voor enkele koeien en varkens, hoofdzakelijk voor eigen gebruik. Martinus heeft niet de intentie een boerenbedrijf te beginnen. Hij wordt op 26 maart 1934 gemeenteontvanger van Helvoirt en op 11 juni 1940 ook ontvanger van de gemeente Haaren. De zuidelijke zijvleugel van Rosen Haeghe krijgt een nieuwe functie: het kantoor van de thuiswerkende Helvoirtse gemeenteontvanger. Martinus is echter niet alleen gemeenteontvanger. Hij bezit en beheert ook bospercelen. Zo wordt tot in de jaren vijftig dennenhout verkocht als mijnhout. Het gezin leeft sober.
In 1953 gaat Martinus van Iersel met pensioen. De zuidelijke zijvleugel van Rosen Haeghe krijgt zijn laatste functie: studeerkamer (met potkachel) voor de kinderen.
Aantekening in het persoonlijk memorandum van Martinus van Iersel over de verhuizing, 1960
Wegens verlegging van de rijksweg Den Bosch – Tilburg wordt op 13 februari 1959 het onteigeningsvonnis van Rosen Haeghe uitgesproken. Op 11 februari 1960 vertrekken Martinus van Iersel en Maria van Iersel-van Iersel en hun dan nog thuis wonende kinderen naar het door hen gebouwde nieuwe Rosen Haeghe, Rijksweg 18 en laten het oude pand over aan de sloper, met uitzondering van de voordeurbel. Die kreeg in hun nieuwe huis een tweede leven.
Dit verhaal is een samenvatting van een veel uitgebreider artikel over landhuis Molenhuize / Rosen Haeghe. Wil je dat lezen? Klik dan hier
Dit verhaal is aangevuld en verbeterd op verzoek van de auteur op 28 juni 2021. Redactie
