In de jaren 1929-1930 voltrok zich een belangrijk episode van de geschiedenis van de Osse vleesbedrijven. In die jaren probeerden de felle concurrenten Hartog en Zwanenberg tot een fusie te komen. Die fusiepoging mislukte. Maar waarom zocht men eigenlijk toenadering tot elkaar?
In de jaren twintig van de vorige eeuw verwerkte Hartog niet alleen vlees, maar produceerde het ook margarine. Daardoor ontstond een felle concurrentiestrijd met margarinefabrikant Van den Bergh en Jurgens.
Samenwerken leek echter beter dan elkaar doodconcurreren en in 1929 trad Hartog toe tot de Margarine Unie die door Van den Bergh en Jurgens twee jaar daarvoor was opgericht. Later fuseerde de Margarine Unie weer met het Engelse Lever Brothers tot Unilever.
Als gevolg van de fusie met Jurgens sloot het margarinebedrijf van Hartog de poort. Het vleesbedrijf moest nu op eigen kracht doorgaan en concurreren met Zwanenberg, dat aan het einde van de jaren twintig goed draaide. Met Hartogs vleesbedrijf ging het veel minder goed, als vreemde eend in de margarinebijt. Intussen was in 1929 een grote economische crisis uitgebroken. Om te overleven probeerden beide concurrenten de krachten te bundelen.
De fusiepogingen leidden niet tot succes. Uiteindelijk was het Unilever (inmiddels de moedermaatschappij van Hartog) die niets zag in de pogingen om tot fusie te komen. Men zag er geen voordeel in. Unilever vond ook de voorwaarden te ongunstig. Er werd in de concept-fusieovereenkomst volgens Unilever te weinig rekening gehouden met de capaciteit van Hartogs vleesbedrijf om in de toekomst winst te maken, de zogenaamde "earning capacity". De geschiedenis bewijst dat de Unileverdirectie dat goed had gezien.
Hartog wist zich in de jaren dertig goed te handhaven en dankzij een goede marketing en bedrijfsstrategie ging het bedrijf steeds beter draaien. Het bedrijf ging vleeswaren produceren onder de succesvolle merknaam "Unox", een combinatie van Unilever en Oss (op zijn Engels). Unox-worsten raakten in heel Nederland bekend.
Ook Zwanenberg wist zich redelijk goed te redden. Hier begon echter de chemische tak van het bedrijf, "Organon" (later opgegaan in het AKZO-concern), het vleesbedrijf steeds meer te overvleugelen, vooral in de jaren na de Tweede Wereldoorlog.
Omdat Organon zich met geheel andere activiteiten bezig hield, wilde het concern wel van het vleesbedrijf af. De meest logische kandidaat om dat over te nemen was natuurlijk… concurrent Hartog/Unox, deel van Unilever.
In 1970 was het dan uiteindelijk zover: Zwanenberg’s slachterijen werden overgenomen door Unilever. In 1978 werden beide bedrijven opgeheven en ondergebracht in de UVG (Unilever Vleesgroep).
Zo kreeg de fusiepoging uit 1930 toch nog een vervolg dat slaagde, maar dan wel veertig jaar later. Het bijzondere is dat het daarmee niet ophoudt. Want begin 2018 nam Zwanenberg Food Group de Unox-fabriek in Oss over van Unilever. Unilever bleef hierbij wel eigenaar van diverse merken waaronder Unox. Daarmee werden de rollen weer omgedraaid, vooralsnog.
In de jaren twintig van de vorige eeuw verwerkte Hartog niet alleen vlees, maar produceerde het ook margarine. Daardoor ontstond een felle concurrentiestrijd met margarinefabrikant Van den Bergh en Jurgens.
Als gevolg van de fusie met Jurgens sloot het margarinebedrijf van Hartog de poort. Het vleesbedrijf moest nu op eigen kracht doorgaan en concurreren met Zwanenberg, dat aan het einde van de jaren twintig goed draaide. Met Hartogs vleesbedrijf ging het veel minder goed, als vreemde eend in de margarinebijt. Intussen was in 1929 een grote economische crisis uitgebroken. Om te overleven probeerden beide concurrenten de krachten te bundelen.
Omdat Organon zich met geheel andere activiteiten bezig hield, wilde het concern wel van het vleesbedrijf af. De meest logische kandidaat om dat over te nemen was natuurlijk… concurrent Hartog/Unox, deel van Unilever.
