Vlijmense bijnamen

Het lied is ooit voorgedragen door Marien Coensen (bijgenaamd Marien de Koen) in café het Centrum (bijgenaamd de Kwikkert) en op band opgenomen door de toenmalige kroegbaas Toon Peijnenborg. De transcriptie van dat lied volgt onder dit verhaal. Het lied is door Marien Coensen in het Vlijmens dialect gezongen en in 2010 door Luc Alosery op  Youtube geplaatst.

In het lied komen alleen de bijnamen voor en niet de werkelijke achternamen. De werkelijke achternamen waren vroeger vaak onbekend.

Bron: Youtube

In de Heisteeg in Vlijmen stonden vroeger maar twee huizen. De postbode kwam ooit met een brief voor ene heer Kivits, wonende in de Heisteeg en vroeg bij het eerste huis waar de heer Kivits woonde. "Die woont hier niet," was het antwoord, onze buurman heet de Kneuter. Niemand in de buurt wist dat buurman Bart de Kneuter z'n werkelijke achternaam Kivits was.

Omdat op de lagere school de werkelijke achternamen werden genoemd, kennen de meeste Vlijmense mensen boven een bepaald leeftijd  zowel de bijnaam als de werkelijke achternaam. Maar het is veel minder bekend waar de bijnamen vandaan kwamen. Dat kon zomaar te maken hebben met een bepaalde gebeurtenis, karaktertrek, uitspraak. Een kneuter is evenals een kievit een vogel. Een 90-jarige Vlijmenaar vertelde mij dat kneuteren vroeger neuriën betekende. Waarschijnlijk heeft Bart de Kneuter zijn voorvader regelmatig lopen neuriën. De bijnaam kan ook ontstaan door één enkele uitspraak, zoals in Haarsteeg gebeurde. Daar vertelde lange geleden een moeder ooit aan een buurvrouw: "Ons Joke is ziek, ze poept toch zo dun." Sindsdien werd dochter Joke in Haarsteeg Joke Poepdun genoemd.

HIer verklaringen van een tweetal Vlijmense bijnamen:

De Kwikkert was oorspronkelijk de bijnaam van Driek Boom, die, nadat hij ooit vanwege een val van ’t schoor zijn heup gebroken had en daarna moeilijk bleef lopen: hij bewoog daarbij van links naar rechts op en neer, hij kwikte zogezegd met zijn been. Hierdoor werd hij sindsdien de Kwikkert genoemd. Die naam ging over op zijn zoon Huub Boom die café het Centrum begon. Vreemd genoeg ging de naam later over op zijn schoonzoon Toon Peijnenborg, die in de jaren ’50 met Annie, de dochter van Huub trouwde en het café overnam. De kinderen van Toon en Annie vormen carnavalsgroep de Kwikkertjes.

De Mem werd de bijnaam van De Laat. Een mem is een vrouwenborst of tepel of uier van een zoogdier.  De Laat ging vaak met zijn hond en hondenkar op pad. De hond, een teefje, had na een nest jongen vaak hangende memmen. Als de kar zwaarbeladen was en de hond kracht moest zetten om de kar voort te trekken, sleepten die memmen zowat over de grond, vandaar de bijnaam. Dochter Dientje had een winkeltje (Dientje de Mem) en een gruwelijke hekel aan de bijnaam omdat men de naam met haar boezem associeerde. Zij vermeldde daarom altijd tegen iedereen die het maar wilde horen dat haar winkeltje Bazar van Vught heette.

Mocht u uit de eerste hand de verklaring achter een bijnaam kennen, kunt u deze in een reactie onder dit verhaal achterlaten. (De tekst van het lied volgt onder de geluidsopname)

Bron: Youtube

Dames en Heren
Wij vraogen efkes d’n aandacht vèùr 'n lied vol dörpse pracht
één van onze èègen Vlèèmese sterren
bekend bè méénsen van hèènde en verre
zal zingen 'n lied in Vlèèmes dialect
mì honderden historische rasechte Vlèèmese naomen dèùrspekt.
Dan gàòn we nou lùìsteren, dè moete dóén
nàòr ons aller Meríén de Cóén
Zo blèèft ons dialect vèùr eeuwen gespaard
en vèùr 't nageslacht nog lang bewaard

Ge hegget vèùrwoord gehéùrd van onze grote matadòòr
En daor gaoi ik nou 'es 'n klèèn bietje op door
Dan zullen wij hier 'es iets zingen óver de rommantiek die nie verlóren maag gaon
mer dè wij hóòpen dè 't aaltèèd maag bestaon
Ik heb naomelek 'ne fantastischen dróòm  gehààd óver de naomen die hier in Vlèèmen bekind zèn
van nòw en de vroegere tèèd. En nòw gàòme beginnen

Laoten wij saomen 'es vrólek zingen Varia
Er zèn nog zóò véúl plezierige dingen  Varia 
We vieren  vandaog al wer êns 'n feest
't Is lang genoeg in de pen geweest Varia varia varia varia varia

Raoi toch is wè-j-ik vannaacht laag te dróòmen Varia
Ge snapt nie hoe ge d'r op kunt kómen Varia
'nen héèlen stóét zaag ik in m'ne slaop
wàòr ik nou al de resjes van saomen raop Varia varia varia varia varia

't Was unne stóét die komt féliciteren Varia
'n Bont gezelschap van daomes en heren  Varia
Héèl wè bekende persóònlekhèìd
Van nou en ùìt de vroegere tèèd Varia varia varia varia varia

Véúrop as tamboer d’n dikken Braai varia
Die ópent de stóét dan mì Therus de Kaai varia
De Pint, Jaonus Lil en Pietje de Kraai
Jaantje de Cor en d’n aauwe Paai Varia varia varia varia varia

't Màòske, Thérus d’n Boef en de Schutter varia
Kóós de Sjok en de Klets en de Putter varia
Jaonus de Taaie-n en Kiske de Prúím
Drika Hellemus mee Harrie d’n Dúím Varia varia varia varia varia
 
De Péékop, de Knéúter, d’n Hurk héèl stiekem varia
Harry d’n Élie en Bart d’n Bukum varia
Mupke Dekkers, de Kréét en de Krats
de Sjak, d’n Birres en Bertus d’n Bats Varia varia varia varia varia

Menneke Bal kwaam de laokes ùìt déèlen varia
Den Empèèl, de Woel, en de Klie en de Schèèle varia
De Vlóòi, de Prúís, d’n  Oes(t?) en de Puk
De Kwikkert, d’n Engel en ze wensen oew geluk Varia varia varia varia varia

D'n blauwe, de witte, de zwarte Vénus varia
Gil Mik, de Vlóói die nie gère alléèn is varia
D'n Baggerman, de Snor en Woutje de Rop
De Kets mì Buikies en Fraans de Jop Varia varia varia varia varia

Aoike Touw, de Nortse en Sijke varia
Hannuske de Rul en de Rat kwamen kijken varia
Píét de Stóél en Han de Króél
die hongen àòn d’n èèrem bè d’n aauwe Lóél Varia varia varia varia varia

Den Ultaai, de Pektol en zelfs de Koeibeer varia
De Klaore, d’n Dekker, de Mulder en méèr varia
Bòài Réús, de Rats liep al wè-t-ie kos
Hij hà t'r Klàòske de Lap aon en Aoi de Klos Varia varia varia varia varia

De Zak en de Poepie is de volgende ronde varia
Kríén de Kapper, de róòie Vlóót
Gert de Schipper en Jan de Póót Varia varia varia varia varia

Jaantje de Lekkere zaat achter de couliezen varia
De Knéúter, de Sas en dan Maonus de Víéze varia
En nao Fóóns de Kar ok d’n Hóéd en de Pet
Dàòr kóòmen  Píét Koek en d’n Dems àòngezet Varia varia varia varia varia

Jaantje de Veldwaachter en d’n But varia
Den Hóést,  de Sief, de Siest en de Rut varia
Tóòntje de Pol en de  Paonus en de Smous
en zéèr veréèren de Zwaof en de Paus Varia varia varia varia varia

Den Boebes, de Stével, de Swing en d’n Dorre varia
De Kieviet , de Potter wè moet tè toch worren? varia
De Mem, de Slek, de Kont en de Kop
en Kiske d’n Díépe en Pieter de Mop Varia varia varia varia varia

De Kas en d’n Bag en de Spin zie-j-k mer hallef varia
Gevolgd dèùr d’n Bok, de Pint en 't Kallef varia
D'n Bussie, de Wolf, de Fret en d’n Aop
Wè krèèg unne mééns 't benaauwd in z'ne slaop Varia varia varia varia varia

De Paffe, de Moeze, de Kap en de Kin varia
en daor 't Kéúningske tussen in varia
Nillus de Vos, d’n Dul en de Laai
de Ploeg, Mieke Saore en Mina de Praai Varia varia varia varia varia

De Kik, de Cis en Jan de Lóód varia
Mì Mie de Kliep en Bartha de Króót varia
M'rie Knol, de Patjakker en de Grut
en Aauwe Vette mi Síén d’n Dut Varia varia varia varia varia

D'n aauwe Prangert, de Góòf en d’n Bels (van de Wiel) varia
Tinus de Tut, de Róòs en de Mels varia
Jan d’n Dóòie, de Prins en de Loek
de Kruier, de Kakkerlak en de Snoek Varia varia varia varia varia

De Lange, d’n dikke en dan nog de Vlaom varia
De Kakkerd, de Pad, ja alle tesaom varia
De Saar en d’n Braokels en Bartje d’n Boer
De Krul, Jó van Hatjes en Mina de Loer Varia varia varia varia varia

De Spèùlman, 't Moppertje en de Hut Varia
De Zúíl, de Kappie en Díén de Put varia
De Goelek, de Stoffer en de Próém
Tonia de Poedel en de Schróém Varia varia varia varia varia

Àòn 't èènd van d’n dróòm ja, dan rammelt de wekker varia
Goddaank want 't wier toch hoe langer hoe gekker varia
Ja, de Snertkont die heb ik ók nog gezíén
en de Mus die vlóóg nog harder ès 'n vliegmesíén Varia varia varia varia varia

Gelukkig kon ik hier nog net nàòr binnen varia
en 't fîst dè kan nou wir opnèèt beginnen varia
We zingen mee óóns allen nou héèl spontaon
dè tè Vlèèmes dialect nóòt verlóren maag gaon Varia varia varia varia varia