In de wijk Den Bosch-Oost ontwikkelden het gezondheidscentrum Samen Beter en het vrouwenwerk vele groepen en cursussen specifiek voor vrouwen, met als uitgangspunten het vrouwelijke lichaam, de typisch vrouwelijke klachten en ziekten, de vrouwelijke levenslijn en het vrouwelijke bewustzijn.
Félicien Joseph Victor Rops (1833-1898), 'Speculum'. Bron: Wikimedia Commons.
Bijzondere aandacht voor vrouwen
Er waren groepen voor zwangerschapsbegeleiding, postnatale groepen, VIDO-groepen, afslankgroepen, lijfwerkgroepen, moedercursussen, gezondheidscursussen voor oudere vrouwen en Feministische Oefengroepen Radicale Therapie (FORT).
De vrouwelijke huisarts van Samen Beter gaf incidenteel binnen bestaande vrouwengroepen voorlichting over onderwerpen als menstruatie, de overgang, spanningen en hyperventilatie, medicijngebruik enzovoort. Marijke Pennings, vrouwenwerker en ik (destijds maatschappelijk werker) gaven jarenlang seksuele voorlichting in de buurthuizen aan diverse meidengroepen en voerden gesprekken met de meiden over seksualiteit. Die activiteit werd later overgenomen door het jongerenwerk.
Vrouwonvriendelijke behandeling door gynaecologen
De belangstelling van veel vrouwen voor vrouwengezondheidszorg leidde tot de organisatie van een vrouwendag rond dit thema. Er werd een cabaret in elkaar gezet over de eerste menstruatie, de zwangerschap, de bevalling en de overgang. Ervaringen uit de diverse groepen en cursussen werden in dit cabaret verwerkt. De vrouwelijke huisarts van Samen Beter gaf een lezing over een vrouwvriendelijke benadering in de gezondheidszorg.
Naar aanleiding van die vrouwendag kwam het onderwerp 'gynaecologisch onderzoek' herhaaldelijk terug in verschillende vrouwengroepen. De Vrouweninitiatiefgroep organiseerde een themabijeenkomst over het onderwerp. Er kwamen veel, voornamelijk vervelende ervaringen naar voren, maar er werden ook ideeën verzameld ter verbetering van het gynaecologisch onderzoek.
De ochtend mondde uit in een actie tegen de vrouwonvriendelijke behandeling door gynaecologen in de Bossche ziekenhuizen. Er werden handtekeningen ingezameld, die aangeboden werden aan de gynaecologen. Een van de Bossche ziekenhuizen gaf een uitvoerige reactie en nam enkele aanbevelingen over.
's-Hertogenbosch, locatie Samen Beter.
Een vrouw staat anders tegenover mijn problemen
Een belangrijk uitgangspunt in de vrouwenhulpverlening en de vrouwengezondheidszorg is dat de hulpverlener een vrouw is. Vrouwen in Den Bosch-Oost vonden het vrouw zijn van belang en gebruikten daarvoor de woorden: herkenning, begrip, minder afstand, op mijn gemak voelen enzovoort. Een van hen maakte deze vergelijking:
'Een vrouw staat anders tegenover mijn problemen. In de hulpverlening die ik van een man kreeg, wist ik steeds met mijn verstand dat het klopte wat hij zei. Maar ik voelde iets anders en dat kon ik hem niet duidelijk maken. Later zocht ik hulp bij een vrouw en daar vond ik begrip voor mijn gevoel. Er was warmte in ons contact en toen lukte het me om mijn probleem echt onder ogen te zien.'
Een hulpverleenster gebruikt zowel haar ervaringsdeskundigheid als haar professionele deskundigheid. Ik omschreef de wisselwerking tussen deze twee deskundigheden ooit met het begrippenpaar 'afstand' en 'nabijheid':
'Luisterend, kijkend en pratend met vrouwen ervaar ik een nabijheid. Ik voel een vermenging van mijn geschiedenis met de hare, van mijn gevoelens met de hare. Vanuit deze vermenging luister en praat ik met hen. Ik moet me tijdens een hulpverleningsproces steeds opnieuw uit deze vermenging losmaken en afstand inbouwen om mijn professionele deskundigheid een plek te geven. Dat doe ik op meerdere manieren: direct in het gesprek vragen stellen naar bijvoorbeeld verklaringen. Of indirect door naderhand het gesprek uit te schrijven en dat verslag als spiegel voor mezelf en de andere vrouw te hanteren.'
Reageer hieronder, deel je herinneringen aan de vrouwenbeweging en vul deze pagina aan! Foto's kun je sturen naar info@bhic.nl. Wij voegen ze dan hier toe. Vragen en opmerkingen kun je ook plaatsen op het forum.
