Wat te doen met kinderen van 'foute ouders'?

Luitenant A. Gentis van district Bergen op Zoom weet niet wat hij ziet. Een onbeschrijfelijke rommelige, onhygiënische bende, met slordige bedden, zieke kinderen, weinig toezicht en ‘absoluut gebrek aan frische lucht’. Als de luitenant daarna praat met de directeur ‘beweert hij dat het best ging en dat het beter is om de kinderen in kampen groot te brengen dan in gezinsverband. Kortom, dit verblijf is het meest liefdelooze kindertehuis dat ik ooit zag, hoewel ik volkomen bekend ben met de groote moeilijkheden van den tijd moet ik toch een ernstig protest laten hooren ook al gaat het om de kinderen van onze doodsvijanden.”

Gentis pleit ervoor deze kinderen juist een goed voorbeeld te geven met zorg, orde en netheid. “Laten wij ze echter zitten in een dergelijke griebes dan ontstaat er een groep asocialen waar we later veel last van zullen hebben.”

Niet gebukt onder fouten van de ouders

Want nu gaan de kinderen in eerste instantie naar een tehuis voor verwaarloosde kinderen in Breda. Maar met zo’n 200 kinderen in dat tehuis is het vol. Daarom zijn nog ‘eenige vrouwelijke leden van de NSB en aanverwante vereenigingen’ op vrije voeten, om de eenvoudige reden dat er voor hun kinderen nog geen verzorging is gevonden. Het gaat dan om zo’n 20 jongens en meisjes. Majoor L.S. Hannema, militair commissaris van district Bergen op Zoom, stelt voor dat deze kinderen bij particulieren worden ondergebracht, ‘zoo noodig met financieele bijstand’ van het Rijk. “Van belang is dat deze kinderen in een andere plaats ondergebracht worden, dan waar zij bij hun ouders hebben gewoond, opdat zij niet te zeer onder de fouten van hun ouders gebukt blijven”, schrijft de Majoor.

Bij de gemeente Bergen op Zoom leeft ook de vraag of deze kinderen van ‘foute ouders’ wel gewoon naar school kunnen. En dan vooral of hun komst er geen ‘storing van rust en orde’ binnen of buiten de school zal veroorzaken. Voor kinderen van NSB’ers zal dat wel meevallen, schat B&W in maar voor ‘kinderen van Rijksduitschers mag op voorhand worden aangenomen dat hun schoolbezoek gevaar oplevert voor de inwendige veiligheid’. “In verband hiermede acht ik het gewenscht dat kinderen van Duitsche nationaliteit niet tot onderwijsinrichtingen worden toegelaten.” Kinderen van NSB’ers moeten alleen worden geweerd als verstoring te verwachten is. Niet vanuit de schooldirecteur maar op gezag van het Militair Gezag.

Geheime archieven gaan voor het eerst sinds 75 jaar open! Voor een groot aantal dossiers vervalt de beperking op de openbaarheid na al die jaren en dat zorgt er voor dat je nu zelf kunt lezen wat erin in het beladen jaar 1945 allemaal speelde. Zoals dit verhaal over de opvang van kinderen van ‘foute’ ouders, uit het Militair Gezag in Noord-Brabant, 1944 – 1946 (toegangsnummer 127, inventarisnummer 321)