Oktober 1944. Een groot deel van het zuiden van Nederland is bevrijd terwijl boven de rivieren de Duitse bezetter het land nog in zijn greep houdt. Ondertussen worden in Brabant NSB'ers, vermeende landverraders en verklikkers gearresteerd en geïnterneerd. Maar wat zijn de regels voor deze mensen? Mag familie ze extra eten komen brengen, of een boek? En hoe zit het met de schone was?
Om aan alle onduidelijkheid een eind te maken, stelt de burgemeester van Oploo op 27 oktober 1944 een brief op. “Het is verboden om aan hen die gearresteerd of geïnterneerd zijn op grond van de eerste algemeene lastgeving van den Chef Militair Gezag en thans in bewaring worden gehouden, pakjes met lectuur, voedings- of genotmiddelen etc te doen toekomen. Verschooning kan elke week des Vrijdags tusschen negen en twaalf uur gebracht worden. Het vuile goed kan elke Zaterdag tussen negen en twaalf uur worden afgehaald. Bezoek is alleen toegestaan voor zeer uitzonderlijke gevallen.”
Vervuiling
Duidelijke regels maar dat gaat niet altijd goed. Zo schrijft de inspecteur van politie in Eindhoven op 1 november 1944 naar de burgemeester van St. Antonis: “Ik moge U dringend verzoeken aan de familieleden van den ingeslotenen op te dragen voor bezorging van schoon ondergoed zorg te dragen. Indien betrokkenen om welken reden dan ook niet in staat zijn voor de bezorging zorg te dragen, verzoek ik U van Uwentwege de bezorging te doen plaats hebben, aangezien het gedurende langen tijd niet verstrekken van schoon ondergoed vervuiling der ingeslotenen veroorzaakt met alle gevolgen van dien.”
Ondanks alle regelgeving erom heen, blijkt het ook soms onwil of onkunde, getuige deze brief. De burgemeester van Oploo schrijft mevrouw Van Dijk aan. “Door mij is bericht ontvangen dat nog geen schoon ondergoed is ontvangen voor den geïnterneerde Van Dijk, uw echtgenoot. Er wordt dringend verzocht hiervoor zorg te dragen om vervuiling en de gevolgen van dien te voorkomen.”
Openbaar
Geheime archieven gaan voor het eerst sinds 75 jaar open. Voor een groot aantal dossiers vervalt de beperking op de openbaarheid na al die jaren en dat zorgt er voor dat je nu zelf kunt lezen wat erin in de oorlogsjaren allemaal speelde. Zoals dit verhaal over regels rond geïnterneerden uit het (toegangsnummer 7221, inventarisnummer 10)
Om aan alle onduidelijkheid een eind te maken, stelt de burgemeester van Oploo op 27 oktober 1944 een brief op. “Het is verboden om aan hen die gearresteerd of geïnterneerd zijn op grond van de eerste algemeene lastgeving van den Chef Militair Gezag en thans in bewaring worden gehouden, pakjes met lectuur, voedings- of genotmiddelen etc te doen toekomen. Verschooning kan elke week des Vrijdags tusschen negen en twaalf uur gebracht worden. Het vuile goed kan elke Zaterdag tussen negen en twaalf uur worden afgehaald. Bezoek is alleen toegestaan voor zeer uitzonderlijke gevallen.”
