Het zelfstandig blijven van Boekel

“Wat gaat er van Boekel worden” luidt de kop van een artikel van Annie Schafrat in De Knollentuin van midden 1968 waarin ook de geboorte van kroonprins Willem Alexander wordt aangekondigd. Annie meldt daarin het volgende:

“Een dezer dagen had ik ’n gesprek met een van onze gemeenteraadsleden die zich bezorgd toonde over de toekomst van [de gemeente] Boekel. Zij* haalde hierbij het geval Limburg aan, waar vorige week ruim 60 gemeenten te horen kregen, dat er plannen bestaan 40 gemeenten in Zuid-Limburg op te heffen. Is Boekel ook een dergelijke maatregel beschoren in de toekomst?

Ook in onze provincie bestaan plannen voor dergelijke annexaties; ik herinner me, dat Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant in het westen van onze provincie opschudding veroorzaakt hebben door ’n plan bekend te maken over herindeling van een aantal gemeenten. Toch zijn er voor bepaalde kleine gemeenten wel voordelen verbonden aan een dergelijke maatregel.

Onlangs sprak ik een pastoor van een kerkdorp van de gemeente Son die zich optimistisch uitliet, toen ik hem vroeg naar zijn mening over de annexatie van Son bij Eindhoven. “Veel inwoners van onze gemeente zullen dit zien als een grote verbetering; onze belastingen zullen minder zwaar zijn, want de gemeente Son is financieel heel arm.” Natuurlijk heeft een dergelijke annexatie enige voordelen: grote objecten kunnen beter aangepakt worden; men kan hoog gekwalificeerde ambtenaren aantrekken en de gemeentelijke belastingen zullen minder zwaar zijn.

Enige jaren geleden werden annexaties dan ook sterk gestimuleerd; de burgemeester van Zeeland heeft indertijd ook een dergelijk geluid laten horen. Ik vraag me echter af, of het werkelijk een belang voor onze bevolking zou zijn. Het contact tussen overheid en bevolking zou daardoor steeds minder worden en waar blijft dan de verantwoordelijkheid? Veel problemen die voor het welzijn van de gemeente belangrijk zijn - men denke aan sportaccommodaties, riolering, wegenverbeteringen enz. - zullen eerder door persoonlijk contact met de overheid worden opgelost in kleine gemeenten dan in zeer grote steden.

Bovendien is er enige jaren geleden op wettelijke basis een mogelijkheid geschapen voor intergemeentelijke samenwerking. Deze wet maakt het mogelijk dat kleine gemeenten, die in streekverband sterk op elkaar zijn aangewezen, op economisch en planologisch gebied gaan samenwerken. Ook is het mogelijk dat een dergelijke regionale kring samenwerkt met een grote centrumgemeente, zoals de agglomeratie Eindhoven en Helmond al bezig zijn in samenwerkingsverband.

De gemeenteraden van de betreffende plaatsen zijn hierin vertegenwoordigd, zodat het beleid toch in eigen handen blijft. In de toekomst zullen dan afgevaardigden uit die gebieden gekozen worden in de Tweede Kamer en dit is heel belangrijk, want het zijn juist die vertegenwoordigers van ons volk, die als parlement zeggenschap bezitten over de indeling van de gemeenten.

Het zijn vooral de kommissies in de Eerste en Tweede Kamer die zich bezighouden met dergelijke vraagstukken. Ook Provinciale Staten kunnen hun invloed aanwenden in deze problemen, en deze leden zullen ongetwijfeld ook afkomstig zijn uit dergelijke streekregio’s. Wij hopen dat onze volksvertegenwoordigers de belangen van de kleine gemeenten zullen gaan inzien en ik meen te mogen concluderen dat ook Boekel in de toekomst dan een veilig bestaan als zelfstandige gemeente zal mogen tegemoet zien.”

*  bij de verkiezingen van 1962 werd ’n taboe doorbroken: het eerste vrouwelijk raadslid in Boekel, E.F.A. Althuizen-Fincken.