Het gebied ten noorden van Etten-Leur werd in de loop van de zestiende eeuw ingedijkt. Zo werd in 1507 de Zwartenbergse polder uitgegeven. De rivier de Mark vormde de noordelijke grens van deze polder. In die tijd vormde deze stroom bovendien de grens tussen het hertogdom Brabant en het graafschap Holland.
Op de noordwestelijke punt van de polder, iets ten oosten van de plaats waar de Leurse Haven ook tegenwoordig nog in de Mark uitmondt, ontstond het Zwartenbergs Veer over de Mark, als onderdeel van de verbindingsweg tussen Etten, Leur en Zevenbergen.
Bij het Zwartenbergse veer begon het bekende verhaal van het turfschip van Breda. Op 26 februari 1590 daalden hier 75 Staatse soldaten onder leiding van Charles de Héraugière af in het ruim van de schuit van de Leurse schipper Adriaen van Bergen. Het schip voer vervolgens richting Breda, waar het ongehinderd de stad binnen kon varen. De soldaten wisten het kasteel van Breda te veroveren en de poorten te openen voor hun Staatse strijdmakkers.
De reiziger die in de negentiende eeuw vanuit de richting Etten-Leur over de Boutweg noordwaarts ging, moest bij de noordelijke dijk van de Zwartenbergse polder een scherpe bocht naar het westen maken. Aan de westelijke punt van de polder stond het veerhuis, waar hij met het pontveer de Mark kon oversteken. Aan de overzijde kwam hij na enkele honderden meters noordoostwaarts in het gehucht Hazeldonk, waar hij kon kiezen tussen linksaf de Hazeldonkse weg richting Zevenbergen nemen, of rechtdoor verder reizen, richting Terheijden.
In de loop van de negentiende eeuw werden steeds meer veren over de Mark vervangen door bruggen. Enkele honderden meters ten oosten van het Zwartenbergs Veer was in 1869 een suikerfabriek verrezen. Mede op aandringen van fabrieksdirecteur Heerma van Voss werd op die plek in 1884 een draaibrug over de Mark aangelegd. Hiermee werd de bocht in de weg van Etten-Leur naar Zevenbergen om bij het veer te komen afgesneden. Het Zwartenbergs Veer was daarmee overbodig geworden.
Tegenwoordig kun je zelf met een sloep of mmevaren met Motortjalk De Jonge Jantje vanuit Jachthaven De Turfvaart de route varen die Adriaan van Bergen met zijn turfschip voer.Voor informatie: www.turfvaart.nl
Ton van den Wijngaart
zei op 12 augustus 2017 om 17:22
Het Zwartenbergse veer is ontstaan direct na het inpolderen in 1507.
De onverharde weg vanuit Leur om bij dit veer te komen voerde over de dijk gelegen direct naast de Leurse Vaart. Eerste stuk was genaamd Kadijk en verderop Groene Dijk en volgde exact de Leurse Vaart. De weg door de polder is pas ontstaan in de 17-e eeuw. In bovenstaand verhaal staat dat van daaruit de weg voerde naar Zevenbergen en Terheijden. Dit is op zich juist als je het als gemeente ziet maar niet als Dorpskernen. Het buitendijks gebied aan de noordkant van het veer was immers gemeente Terheijden tot 1-1-1967. Onlogisch is het om dit veer als toegangsweg te zien naar de dorpskern Terheijden immers het Nieuwveer destijds gelegen pal wat naast wat nu de snelweg A16 is zou dan een veel kortere route zijn. Overigens de oude veerdam van het Zwartenbergse veer ligt er heden ten dage nog steeds onaangeroerd vanaf 1884 nadat de draaibrug zijn intrede had gedaan. Na het opblazen van de vaste oververbinding (die de draaibrug in 1940 weer vervangen had) in 1944 heeft er weer een noodveer dienst gedaan tot 1949 exact op de plaats waar de draaibrug voorheen lag.
Op de noordwestelijke punt van de polder, iets ten oosten van de plaats waar de Leurse Haven ook tegenwoordig nog in de Mark uitmondt, ontstond het Zwartenbergs Veer over de Mark, als onderdeel van de verbindingsweg tussen Etten, Leur en Zevenbergen.
Bij het Zwartenbergse veer begon het bekende verhaal van het turfschip van Breda. Op 26 februari 1590 daalden hier 75 Staatse soldaten onder leiding van Charles de Héraugière af in het ruim van de schuit van de Leurse schipper Adriaen van Bergen. Het schip voer vervolgens richting Breda, waar het ongehinderd de stad binnen kon varen. De soldaten wisten het kasteel van Breda te veroveren en de poorten te openen voor hun Staatse strijdmakkers.
De reiziger die in de negentiende eeuw vanuit de richting Etten-Leur over de Boutweg noordwaarts ging, moest bij de noordelijke dijk van de Zwartenbergse polder een scherpe bocht naar het westen maken. Aan de westelijke punt van de polder stond het veerhuis, waar hij met het pontveer de Mark kon oversteken. Aan de overzijde kwam hij na enkele honderden meters noordoostwaarts in het gehucht Hazeldonk, waar hij kon kiezen tussen linksaf de Hazeldonkse weg richting Zevenbergen nemen, of rechtdoor verder reizen, richting Terheijden.
In de loop van de negentiende eeuw werden steeds meer veren over de Mark vervangen door bruggen. Enkele honderden meters ten oosten van het Zwartenbergs Veer was in 1869 een suikerfabriek verrezen. Mede op aandringen van fabrieksdirecteur Heerma van Voss werd op die plek in 1884 een 
