“Geboren te Aken, van beroep circusdirecteur.” Het is onmiskenbaar dé Herman Renz die zich op 24 december 1925 moet melden voor de rechtbank van Breda omdat hij iemand meermaals slaat met een zweep. Maar waarom?
advertentie uit De Grondwet, 27 juni 1931
Om er achter te komen wat er precies is gebeurd, moeten we terug naar 30 juli 1925 in Roosendaal. De circusvoorstelling is inmiddels in volle gang. Binnen zit het publiek enthousiast te klappen maar niet iedereen heeft geld voor een kaartje - of wil daar zijn geld aan besteden.
Een groepje kwajongens ontdekt een scheur in het zeil en probeert zo toch wat van de voorstelling mee te krijgen. Achter hen staat Adrianus van Zundert, rustig een sigaar te roken, kijkt mee. Geld voor een kaartje heeft hij wel maar zijn vrouw heeft geen zin om mee naar het circus te gaan, en daarom gaat hij alleen even een kijkje nemen.
Knallende zweep
Kennelijk gebeurt het vaker dat er op die manier mensen meekijken want terwijl binnen de paarden draven, loopt de circusdirecteur in zijn mooie pak een rondje langs de tent, en ontdekt zo de ‘zwartkijkers’. De jonge boefjes schieten snel weg maar Van Zundert blijft rustig staan. Met barse stem sommeert Renz de man weg te gaan maar die is dat niet direct van plan. Maar Renz is in volle uitrusting; en dat wil zeggen niet alleen het chique circuspak en hoge hoed maar ook inclusief zweep. Als de man niet vertrekt, haalt hij uit en slaat de man met die zweep in het gezicht ‘wat hem pijn deed’, staat er te lezen in het proces-verbaal.
Maar het zijn geen waarschuwende tikjes die de directeur uitdeelt. Twee, drie keer laat hij zijn zweep knallen. Met als gevolg: een gebroken neusbeen, en verwondingen aan het gelaat die een dokter negen dagen achtereen moet behandelen. De rechter legt Herman Renz veertig gulden boete op, vergelijkbaar met ongeveer 300 euro in deze tijd, of 40 dagen brommen.
