Een armada van vliegtuigen

foto: collectie Wim Boeijen

Het begint allemaal in de ochtend. Frater Helenus van het Nicolaasgesticht in de Osse Koornstraat spreekt van “een geweldige activiteit in de lucht van Engelse en Amerikaanse bommenwerpers.” Er wordt luchtalarm afgegeven en “het Duitse afweergeschut knettert wanhopig”, maar zonder doel te treffen. Spoedig daarna moet het zelf een voltreffer incasseren. De geallieerde vliegtuigen zijn op weg naar Grave en Nijmegen. Ze bestoken ze de omgeving van de Graafse brug, terwijl in de omliggende dorpen de hoogmis aan de gang is. In diverse kerken wordt de mis enige tijd onderbroken, totdat het grootste gevaar geweken is. 

’s Middags rond half drie horen Helenus en zijn medebroeders een zwaar monotoon gebrom, van een enorm aantal vliegtuigen. Al spoedig hangen er tientallen vlak boven de stad. De onderscheidingstekens zijn duidelijk te zien: het zijn Engelsen! Die durven! Zo laag hebben de broeders nog nooit een “Tommie” zien vliegen. En dan roept iemand dat er touwen tussen de vliegtuigen hangen. Ook de paters Karmelieten zijn hun klooster uitgelopen en zien dat een reeks gewone vliegtuigen elk een zweefvliegtuig voorttrekt aan een lange kabel. Boven het centrum van Oss raakt een van deze “gliders” los van zijn trekker, waarna het toestel een noodlanding maakt bij Macharen. Een groep Ossenaren gaat erop af: een eerste ontmoeting met de bevrijders!

Voor Grada van Uden-van Wanrooij uit Geffen is 17 september 1944 een speciale dag: ze wordt 17! Ze vertelt: “Op een gegeven moment komt ons vader van buiten naar binnen en zei: ‘Moete nou toch eens komme kijken, de lucht is één en al vliegtuigen!’. Met het hele gezin hebben we toen buiten ons verstand staan te verkijken. De lucht zag zwart van de vliegtuigen en het leek wel alsof ze aan een touw vast zaten. (….) Door die vliegtuigen werd mijn verjaardag wel een bijzondere!”

Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad