Om het water van de Dieze op te stuwen en de bevaarbaarheid van de rivier te vergroten is in 1861 voor het eerst een spuisluis bij Crèvecoeur gebouwd. Het waterpeil werd toen geregeld door middel van schotbalken.
Een deel van het oude windwerk
In 1905 en 1922 is de sluis gemoderniseerd. Daarbij zijn toen zogeheten Stoney-schuiven aangebracht: hefdeuren voorzien van rollen. Dit systeem is in 1890 in Engeland uitgevonden.
Vijfenzestig jaar na de laatste renovatie, in 1987, is de oude sluis gesloopt en vervangen door het huidige gebouw. De nieuwe spuisluis is gebouwd in opdracht van de directie Bruggen van Rijkswaterstaat. Toenmalig minister van Verkeer en Waterstaat, N. Smit-Kroes, opende de nieuwe Spuisluis Crèvecoeur in de Dieze bij Engelen officieel op 6 april 1988. De bouw had drie jaar geduurd en 14 miljoen gulden gekost. De sluis is een ontwerp van architect Frans van Dillen uit Rosmalen.
Foto: A.F.A.M. Wetzer
Architectuurcritici vinden de waterstuw met brug een prachtig voorbeeld van utiliteitsbouw, een imposant bouwwerk met een bijzondere vormgeving. “De inpassing in het landschap, de functie van het bouwwerk en de detaillering van de grove beton- en staalelementen vormen een fijnzinnige compositie.”
Bij de sluis liggen de schotbalken om de sluis te kunnen afsluiten. De oude sluis is niet geheel verdwenen. Een deel ervan is met de Stoney-schuiven opgesteld bij de nieuwe sluis. Aan de zuidkant, op de oever van de Dieze, is nog een deel van de oude bestrating aanwezig.
Optakelen van een stuwklep
De huidige spuisluis verzorgt met vier grote stuwen het peil van de Dieze en bepaalt daarmee de afvoer van rivier de Aa, de Zuid-Willemsvaart en een deel van rivier de Dommel. Als het Maaspeil hoger is dan de waterstand in de Dieze, wordt het water via het Drongelens Kanaal bij Waalwijk op de Maas geloosd. De vier doorstroomopeningen worden bediend vanuit een grote machinekamer met in het midden twee korte torens, aangestuurd vanuit Sluis Engelen.
In 2010 is er groot onderhoud verricht aan de spuisluis. Zo werden de stuwkleppen, die ieder afzonderlijk 14.200 kg wegen, stuk voor stuk uit de sluis getakeld en naar een conserveringsbedrijf gebracht.
G M Rien
De spuisluis wordt op afstand bediend en bewaakt door het Waterschap Aa en Maas.
Voorheen toen de bediening bij RWS lag kon men op de schutsluis Engelen mee kijken en de bediening overnemen.
RWS heeft nu alsmede enkele gast gebruikers een meekijk fuctie.
De sluis is geheel automatisch en het Diezepeil in combinatie met de Maasstand bestuurd de spuissluis Creveceour
Toon van den Heuvel
zei op 3 mei 2012 om 17:01
Wat is de naam van het afvoer kanaal naar de maas. En hoe heet het gedeelte voor de spuisluis is dat oude dieze crevecoeur of treurenburg want niemand kan mij hier antwoord opgeven.
Marilou Nillesen, namens BHIC
bhiczei op 4 mei 2012 om 11:29
Dag Toon, bedoel je met het afvoerkanaal het deel tussen de voormalige spuisluis en de Maas? Dat heet dat nu de Oude Dieze.
Het deel van de weg die aftakt langs het water heet nu Crèvecoeur, en de doorgaande weg Treurenburg (waarlangs een stukje parallelweg Crèvecoeur) waarschijnlijk tot aan het chauffeurscafé.
Mocht dit niet voldoende informatie zijn; de gemeente 's-Hertogenbosch zal ongetwijfeld de exacte gegevens voor handen hebben.
Ik vraag mij af, waarom er geen gemaal gebouwd is om het water van de Dieze af te voeren, als het peil van de Maas hoger is dan dat van de Dieze. Ik weet, dat het Drongelens Kanaal dan voor afvoer zorgt, waarna het water bij Drongelen in een lager staande Maas geloosd wordt. Is deze oplossing op termijn echter wel voldoende ?
Mariët Bruggeman
bhiczei op 12 januari 2018 om 11:49
Bedankt voor je reactie Jan en de toekomst moet het uitwijzen, maar hopelijk blijkt het toch voldoende te zijn en heeft het waterschap zijn voorwerk goed gedaan.
Rini Groot de
zei op 9 maart 2021 om 21:00
In de jaren tachtig, van de vorige eeuw! zaten we regelmatig te genieten aan het water ik dacht het Crèvecoeur te heten, jaren nadien zochten we naar dat plekje. Bewoning van personeel (3) sluisbedieners Rijkswaterstaat? bij een ophaalbrug. Het 'monumentale' gebouw was gestut. Waar is of was de locatie?
Maakte een kleurendia van het gebouw die in nu doorstuur naar BHIC.
Vijfenzestig jaar na de laatste renovatie, in 1987, is de oude sluis gesloopt en vervangen door het huidige gebouw. De nieuwe spuisluis is gebouwd in opdracht van de directie Bruggen van Rijkswaterstaat. Toenmalig minister van Verkeer en Waterstaat, N. Smit-Kroes, opende de nieuwe Spuisluis Crèvecoeur in de Dieze bij Engelen officieel op 6 april 1988. De bouw had drie jaar geduurd en 14 miljoen gulden gekost. De sluis is een ontwerp van architect Frans van Dillen uit Rosmalen.
In de jaren tachtig, van de vorige eeuw! zaten we regelmatig te genieten aan het water ik dacht het Crèvecoeur te heten, jaren nadien zochten we naar dat plekje. Bewoning van personeel (3) sluisbedieners Rijkswaterstaat? bij een ophaalbrug. Het 'monumentale' gebouw was gestut. Waar is of was de locatie?
Maakte een kleurendia van het gebouw die in nu doorstuur naar BHIC.
