De sluis bij Engelen heette vroeger officieel de “Henriëttesluis”. Hij was genoemd naar het bastion Henriëtte dat bij fort Crèvecoeur hoorde. En dat bastion ontleende zijn naam weer aan Henriëtte Catharina van Nassau, de laatste nog levende tante van stadhouder Willem III, waarnaar het gebied ten noorden van Den Bosch (de Henriëttewaard) is genoemd.
Sluispersoneel 1930 (bron: Erfgoed 's-Hertogenbosch)
De schutsluis ligt bij de uitmonding van het Diezekanaal in de Maas. Vóór 1900 maakte de scheepvaart gebruik van de schutsluis bij fort Crévecoeur uit 1735. Door de Maaswerken en de lagere waterstanden als gevolg daarvan kon deze sluis echter niet meer gebruikt worden. Er werd een nieuwe uitmonding gegraven, het Diezekanaal, met daarin een moderne schutsluis. Dat begon in de jaren 1897-1898. In 1902 werd de nieuwe sluis in gebruik genomen. Vanuit deze sluis wordt ook de spuisluis bij Crèvecoeur bediend.
Foto: A.F.A.M. Wetzer
De sluis is uitgevoerd met dubbele sluisdeuren, zodat zowel bij hoog water op de Maas als op de Dieze geschut kan worden. Het aparte aan deze sluis is dat de kolk komvomig is. Ook de kanten van de kolk zijn niet verticaal, ze lopen onder water schuin naar binnen. Iets waarmee men bij het schutten terdege rekening moet houden.
Foto: Wiebe B. de Ringh (Weblog Wilhelminasluis)
Een andere bijzonderheid van de Engelense sluis is het gebruikte systeem van cylinderafsluitingen in de langsriolen die ter weerszijden van de schutkolk lopen. Die cylinderafsluitingen zijn van het zogenaamde systeem ‘Caligny’, genoemd naar de Franse waterbouwkundig ingenieur Anatole de Caligny (1811-1892) en tamelijk zeldzaam in Nederland. Door zijn hoofdvorm, zijn detaillering en zijn materiaalgebruik is Sluis Engelen een sluis van historisch (vooral civieltechnisch) belang. Daarnaast is het een belangrijk element uit de geschiedenis van de verlegging van de Maasmond.
In 1975 is de sluis gereviseerd. Toen is over het Diezehoofd een hefbrug aangebracht. Voordien ontbrak de mogelijkheid om met voertuigen de sluis te passeren. In 1993 zijn de remmingswerken in de voorhaven aan de Maaszijde van de sluis vervangen door wachtplaatsen met loopbruggen naar de wal.
Bij de sluis liggen schotbalken om de sluis in geval van nood af te sluiten en vier reservesluisdeuren.
prachtig de sluis in Engelen en mijn tante woonde er vlakbij de boerenhoeve aan de Henriëttewaard mijn vader kwam altijd met zijn schip door de sluis zijn naam was Just van Hooft van het schip "Kom Weder"336 ton domicilie Engelen
Marilou Nillesen, namens BHIC
bhiczei op 5 februari 2013 om 09:39
@Frans: Bedankt voor je reactie, Frans. Heb je toevallig nog een foto van het huis van je tante? Of het schip van je vader? Dan zetten we die er graag bij.
Edwin Kivit
zei op 10 mei 2013 om 11:55
Ik heb nog mooie herinneringen aan deze sluis. Ik werd rond 1970 vaak meegenomen door mijn oom, die toen zelf nog niet getrouwd was. Samen op de fiets naar de sluis, en dan meehelpen om de sluisdeuren handmatig te openen.
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 16 mei 2013 om 13:12
Bedankt Edwin, dit soort herinneringen zijn natuurlijk altijd leuk om te lezen.
Nogmaals bedankt.
Irene
zei op 2 juli 2015 om 11:21
Mooi verhaal over de sluis. Ik heb er hele goede herinneringen aan. Mijn opa Maris v.d. Wiel werkte aan de sluis vroeger.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 2 juli 2015 om 15:01
Heeft je opa je ook verhalen verteld over zijn werk? We horen ze graag, maar ook jouw herinneringen aan deze sluis of zijn werk zijn voor ons mooi om te lezen.
Irene
zei op 2 juli 2015 om 16:13
Mijn opa werkte voor rijkswaterstaat en moest voor zijn werk sluisdienst draaien. Toen ik nog kind was (ben nu 66 jaar) ging ik bij opa en oma op vakantie en ging dan vaker bij hem op de sluis kijken. Ze woonden op de Henriéttewaard als je van het paadje af kwam direct het eerste huis rechts. Dat was een houten huis. Ik ging ook vaker met hem mee vissen. Voor het huis in de Dieze lag zijn boot. Het waren heerlijke vakantie's.
In de huizen bij de sluis woonde Tinus die vroeger bij hun kostganger was. Of hij ook aan de sluis werkte weet ik niet zeker. Ik woon zelf in venlo
Mariët Bruggeman
bhiczei op 3 juli 2015 om 14:38
Bedankt Irene, voor het delen van je herinneringen. Dat moeten vast leuke vakanties zijn geweest bij je opa en oma, zo dicht bij en op het water.
Ineke Domenie de Graauw
zei op 29 april 2016 om 10:37
Mijn vader Jan de Graauw heeft jaren op de sluis gewerkt,wij zijn er alle vijf geboren,mijn oudste broer is op een ark geboren die bij de sluis lag en vier in het huis dat er nu nog staat,het laatste huis richting Bokhoven. Later zijn we naar het veer in Engelen verhuisd daar was mijn vader pontbaas,ook Maris v.d. Wiel kwam daar wel eens invallen,hebben daar gouden kinderjaren gehad. We zijn toevallig afgelopen Maandag nog op sluis Engelen en door het dorp gereden met twee oude buurtkinderen van de Fam. Tesink voormalig sluismeester. Herinneringen op gehaald,mooie dag gehad!!
Joep de Graauw
zei op 11 augustus 2016 om 13:44
Ben dus volgens de overleveringen, op sluis Engelen geboren. Toen ik een jaar was, verhuisd naar het Rijksveer in Engelen. Daar, 'n geweldige jeugd gehad. Heb zelf ook nog op de sluis en het pontje gewerkt als invalkracht. Tinuske v/d Heuvel, v/d Elze, Oome en Willy v/d Kerkhof werkte toen op de sluis. Toontje Peijnenburg en Willy Toebak werkte op het pontje.
Irene Buchholtz
zei op 11 augustus 2016 om 20:05
Tinuske v/d Heuvel was volgens mij vroeger kostganger bij mijn opa en oma v.d Wiel aan de Henriëttewaard. Later woonde hij aan de sluis en wij gingen er vaker op bezoek.
In 1975 is de sluis gereviseerd. Toen is over het Diezehoofd een hefbrug aangebracht. Voordien ontbrak de mogelijkheid om met voertuigen de sluis te passeren. In 1993 zijn de remmingswerken in de voorhaven aan de Maaszijde van de sluis vervangen door wachtplaatsen met loopbruggen naar de wal.
