Hoi Jan,

Hartelijk dank voor je uitleg. Weer wat wijzer geworden. Ongelofelijk hoeveel verschillende termen voor (oppervlakte) maten er vroeger waren.

Groetjes

Gezien de deelsleutel 2/3e en 1/3e zou het kunnen zijn dat er hetzelfde onderscheid is dat ikzelf tegenkwam in de verpondingsboeken anno ca. 1655. Daar werd 2/3e van het doorsnee akkerland verondersteld te worden ingezaaid met hardkoren ofwel rogge, en 1/3e met z.g. doofkoren, ofwel naar keuze met gerst, haver of boekweit.
Zomerkoren was graan dat in het voorjaar werd gezaaid met de oogst in augustus, winterkoren werd in het najaar gezaaid. Zou het kunnen zijn dat er waar staat *gemest graan* er werd bedoeld *gemischt * ofwel gemengd graan? Een schaarweide is een niet volledig begrensd begrip, het stond voor een stuk weide groot genoeg om een koe op te laten weiden. Voer als maat staat voor voeder.

Nieuwe vraag:

Hoeveel is 5 schaar koeienweide en 8 voer hooiweide?

groetjes

In 1772 pacht Jan Peters vd Heijden voor 6 jaar in Sint-Oedenrode/Rooij boerderij de Prinsenhoef/Hoeve ten Lake. Dit was een van de pachtvoorwaarden. Er was er nog een nl:
De pachter zal omtrent zijn huis een plakje land cultiveren en geschikt maken om daarop eikels te zaaien om heesters te kweken.
Hij zal het plakje land zodanig omgraven en bewallen zodat de beesten en de schapen daaraan geen schade kunnen doen.

groetjes

Neem aan van wel, Brigitte.
Nu maar de vraag waar en wanneer alles zich afspeelde? Zal voor de tijd van kunstmest zijn geweest? En in welke maand de pacht af zou lopen...

Uit 'Rijke oogst van schrale grond' o.a. het volgende: '..Op de Noordbrabantse *zand*gronden was de situatie anders [dan waar de boerderijen op vruchtbare grond waren gelegen]. De hoeveelheid stalmest was te gering voor het mesten van de akkers en de boeren moesten daarom trachten het tekort met andere meststoffen aan te vullen..' [ Wim verhaalde hier al over]. 'Bij gebrek aan voldoende weiland werd het rundvee, om zoveel mogelijk mest te kunnen opvangen, ook in de zomer grotendeels op stal gevoederd' [ denk aan de potstallen die ook al werden vernoemd!]

Ploegen en nog eens ploegen om de stoppels en het onkruid los te maken en onder de grond te werken; daarna bemesten en weer opnieuw (nog dieper) ploegen. Later eggen...alvorens het zaaizaad erop kon. Ik zie mijn voorouders in gedachten daar over het land gaan waar jij nu zit te kijken naar de korenbloempjes, de vogels en de bijtjes :). Met respect!

Allemaal hartelijk dank voor jullie bijdrage.

Dus als ik het goed begrijp is wel gemest koren wintertarwe/rogge dat geteeld is op goed bemeste grond zoals beschreven wordt door Bert en Wim?

groetjes

Toen aan mest een gebrek. Nu overdaad en overdaad schaadt....in alle opzichten.
Bemesting destijds door in de stad menselijke faecalien op te halen alsmede in een later stadium zelfs as en door toepassing van het drieslagstelsel de bodem op peil houden..Verbrand onkruid als mest..
Voor het verdere boerenleven; Bernard van Dam Oud-Brabants Volksleven lezen en je kruipt zo in de huid van b.v. een Brabantse boer. Is er ook een van de Achterhoek.
Winterkoren zelf kun je niet bemesten, wel de grond...het koren,veelal rogge, moest de winter doorstaan en werd gezaaid (al of niet met eigen geteeld wortelzaad,later ander groenvoer) in de maand juli-augustus op de met de eg rul gemaakte grond, waar eerst het zomerkoren was geoogst... Echter er waren ook in die tijd al pioniers. Eerst ploegen. De stoppelresten van het koren werkten als bodem/structuurverbeteraars, wat stalmest uit de potstal erbij en de natuur doet de rest.. Een hagelkruis in het veld...niet voor niets...
Bovendien is een huurbaas gediend bij een goede opbrengst..wordt hij zelf ook beter van...en wat dacht je van al die bijkomende, soms eeuwenoude cijnsplichten aan kloosters en andere belanghebbenden... Ook toen, zaai- en graaicultuur. Maar dat was het onderwerp niet.

Naast wat Helena zei, zou het ook kunnen dat met 'gemest koren' zaaigoed wordt bedoeld met een soort van bodemverbeteraar erin.
Ook nu komt het voor dat na het oogsten de grond besaaid wordt met een gewas wat als bodemverbeteraar wordt gebruikt, en dus onder geploegd gaat worden.

Gezien het feit dat dit in het laatste jaar moest worden gedaan denk ik dat het inderdaad die bodemverbeteraar was bedoeld. Om zodoende de verhuur erna direct weer te kunnen doen.

MvG

Verstuurd via mijn iPad.

Hoi Helena,

Dank voor je antwoord. Je bent in elk geval nog beter op de hoogte dan ik.

Weliswaar is het koren nu vervangen door korenbloemen maar ik ben trots op ons stukje grond. De vogels en de bijtjes komen er graag en ik mag graag denken dat dit misschien wel een glimlach ontlokt.

Groetjes

Gezien er onderscheid gemaakt wordt tussen zomer koren en gemest koren: zou het kunnen zijn dat met zomer koren de eenjarige zomertarwe/rogge wordt bedoeld en met gemest koren de tweejarige wintertarwe/rogge? Wintertarwe/rogge wordt eerder gezaaid, eind herfst en voor de winter.

[Mogelijk glimlachen mijn voorouders vanaf dat wolkje en denken aan dat stukje grond waar jij nu woont Brigitte :) en waar zij jaren terug dat gemest koren zaaiden wat voor hen toen heel gewoon was en voor ons nog een vraag..]