Reacties (41)

Ton Krijnen zei op 31 oktober 2019 om 09:42

Paul,

Bedankt voor je aanvullingen. Helaas heb ik die herinneringen niet meer. Het geknoei, de vieze vingers en het gemopper van Broeder Damascus staan we nog wel op het netvlies.

Paul_1 zei op 31 oktober 2019 om 09:35

Op de jongensschool in Hintham hoefde ik in 1965 als linkshandige niet meer rechts te leren schrijven. Mijn broer (bijna 5 jaar ouder) nog wel. Ik kan me herinneren, dat de linkshandigen aanvankelijk met speciale penhouders voor de kroontjespennen werkten. Daar zat een verdikking in, waardoor je hem wat hoger vasthield en niet met je hand door de natte inkt ging. Maar die penhouders kregen we alleen in het begin en later - met de gewone penhouders - gebeurde dat dus wel. Een hoog punt voor schrijven heb ik nooit gehad. Vanaf de derde klas (meen ik) kregen we balpennen.

Ad van Heeswijk zei op 29 oktober 2019 om 10:11

Dag Ton en Rinie, 't zou inderdaad heel goed kunnen, zoals Ton gisteren suggereerde, dat meneer Thijssen, onze meester in de eerste klas, wat 'vooruitstrevender' was: hij kwam vers van de kweekschool en zal dus wellicht nieuwerwetse ideeën hebben meegebracht. Wij kregen geen kroontjespennen maar iets plattere, zilverkleurige pennen waarvan de punt ietsjes gerond was, waardoor er minder risico was voor krassen, blijven haken en vlekken. Je moest ze voor het eerste gebruik wel nog even in je mond steken, net als de kroontjespennen. Ik heb als linkshandige schrijver nooit problemen gehad met een hand of mouw die over het nog natte schrift slierde. Er waren rechterhandschrijvers (mooi scrabblewoord!) die een veel lelijker handschrift hadden dan ik!

Het maken van een kruisteken met je rechterhand werd van meet af aan zo aangeleerd door mijn ouders en de nonnen van de bewaarschool, en daar heb ik dus nooit 't gevoel bij gehad dat het 'natuurlijker' voor mij zou zijn om dat met de linkerhand te doen.

Ton van Riet, Gemert zei op 28 oktober 2019 om 20:50

Laatste zin, moet zijn: dat leer IK niet meer af. Een zekere slordigheid, mij eigen,
leer ik dus ook niet meer af, zoals U ziet.

Ton van Riet, Gemert zei op 28 oktober 2019 om 20:35

Hallo allemaal.
Zelf ben ik gedeeltelijk zowel links als rechtshandig (ambidextrie), met een lichte
voorkeur voor links. Ik heb dat altijd als een voordeel ervaren. Schrijven doe ik evenwel rechts. Dat is me zo geleerd in de eerste klas (1943). Daarvan heb ik geen herinnering. Wel was ik altijd nogal een knoeipot. Dat je een kruisteken
moest maken met rechts was me al vroeg bijgebracht. Ik denk door de zuster
van de bewaarschool. Het argument van knoeien met een kroontjespen heb
ik wel eens gehoord. Vanaf 1960 was ik ca. 30 jaar lang onderwijzer meestal
van een eerste klas. In die tijd werd er nog met een kroontjespen geschreven. Enige dwang heb ik nooit uitgeoefend. Er waren er die in die tijd als argument
aanvoerden dat "het zo'n raar gezicht" was als je links schreef!!. Uit nieuwsgierigheid heb ik wel eens geprobeerd zelf links te schrijven. Met enige
moeite lukte me dat wel, maar dan in spiegelschrift (logischerwijs?).
Nog altijd zijn er dingen die ik vanzelf links doe (snijden met een mes, zagen,
hameren. Als ik moe word neem ik vaak over naar rechts. Gitaarspelen gaat
rechts. Overigens stem ik altijd links en op een vrouw, dat leer niet meer af.

Ton Krijnen zei op 28 oktober 2019 om 11:53

Ha Rini,

Ik kan me dat niet meer herinneren. Wel weet ik nog dat het resultaat van mijn schrijven bedroevend slecht was en het heel lang heeft geduurd voordat ik me het rechtshandig schrijven had aangeleerd. Raar maar waar, frustraties komen nu naar boven!!!!!!

Rini. zei op 28 oktober 2019 om 11:42

Mij werd verteld dat je met de normale kroontjespen niet links kon schrijven.
En je ging met je hand over het natte geschrift waardoor inktvlekken ontstaan..

Ton Krijnen zei op 28 oktober 2019 om 11:37

Beste Rini,

Mij is niet gehel duidelijk wat je bedoelt met het probleem met de kroontjespen.
Ik herinner me wel dat als je een nieuwe kroontjespen ging gebruiken, je de pen eerst in je mond moest doen. Waarschijnlijk zodat de inkt er dan niet afglijdt. Eenmaal in gebruik dant was het niet meer nodig.

Groeten,

Ton

Rini de Groot. zei op 28 oktober 2019 om 11:11

Beste Ton en Ad.
Hoe zat het met het probleem met het schrijven met de kroontjespen en de inktvlekken. Ik ben van 1937, altijd met de kroontjes geschreven.
Dagelijks ben ik in de Kasboeken van Vader op zoek naar informatie
met het duidelijk en sierlijk geschreven handschrift.

Ton Krijnen zei op 28 oktober 2019 om 10:57

Beste Aad,
Waarschijnlijk waren julie leerkrachten wat vooruitstrevender die tijd, maar echt grote problemen heb ik niet gehad met de overgang naar rechtshandig schrijven. Wel is het een feit dat ik linkshandig bleef voetballen, ik teken en klus nog steeds linkshandig en eet soep linkshandig. Linkshandig schrijven lukt me niet meer zo best.
Ik kan me niet herinneren dat de broeders hardhandig waren, dus geen bamboestokje of lineaaltje.
Bedankt voor je reactie.

Ad van Heeswijk zei op 28 oktober 2019 om 10:43

Ton Krijnen, merkwaardig dat jij in 1955 als linkshandige nog rechts moest leren schrijven. Ik ben ook linkshandig en begon in september 1953 in de eerste klas van de St Clemensschool in Baardwijk. Daar werd met goedkeuring van de onderwijsinspectie besloten dat ik links mocht blijven schrijven, maar dat de inspecteur wel regelmatig zou komen controleren of dit goed afliep. Op mijn schoolrapporten van de eerste klas prijken voor schrijven de cijfers 7, 7, 7- en 7½, en ook in latere jaren schommelt het meestal tussen 7 en 8, dus blijkbaar liep het goed af. In de laatste twee jaren werd het wat minder, maar toen was 't te laat om mij nog te dwingen over te schakelen :-).

In mijn herinnering staat nog het beeld van die controlerende schoolinspecteur, met priemende blik over mij heen gebogen terwijl ik schreef, een klein manneke met een grote bril met zwaar donker montuur en donkere vettige (waarschijnlijk Brylcreem, erg populair die tijd) haren...

Ton Krijnen zei op 26 oktober 2019 om 21:01

Een kleine correctie op mijn verhaal over Broeder Damascus.
Het was het schooljaar 1955/56 dat ik in de eerste klas zat van de ST. Aloysiusschool te Vught.

Ton Krijnen zei op 26 oktober 2019 om 20:38

De Winkel van Sinkel van Broeder Damascus.

Het moet het schooljaar 1950/1951 zjn geweest. Ik zat op de Aloysiusschool in Vught. De broeders van "Dongen" waren onze leerkrachten. Broeder Laetantius was het schoolhoofd. Inderdaad die van het Jeugdcentralekoor. Alle broeders staan me nog met naam en toenaam op het netvlies. Een broeder steekt er echter bovenuit. Dat was Broeder Damascus van het eerste leerjaar. Om ons te stimuleren dreef hij in de klas de Wnkel van Sinkel. Met oud geld, halve en twee en halve centen konden we oa. schriftjes, potloden, inktlappen etc. kopen. Wanneer je goed presteerde kreeg je, naar gelang je prestatie wat geld. Helaas kon ik niet veel gebruik maken van de winkel omdat ik als 'linkshandige' hardleers was en de overgang naar mijn rechterhand heel wat voeten in de aarde had.
Maar de inzichten van Broeder Damascus betreffende zijn Winkel van inkel' staat me nog steeds zeer goed bij.

Gerrit van Heeswijk zei op 9 oktober 2019 om 14:07

Sint Clemensschool in Baardwijk (Waalwijk).
En ik herinner me ook dat er een protestantse jongen in de klas zat: als de pastoor in de klas kwam mocht hij op de gang gaan tekenen!

Rini de Groot zei op 9 oktober 2019 om 04:47

Gerrit in welke plaats was dat ?

Gerrit van Heeswijk zei op 8 oktober 2019 om 14:42

Bij het rapport van Jo van Deursen moet ik denken aan mijn eigen rapport van de lagere school. Kerkbezoek was een onderdeel daarvan en nadat er tweemaal 'matig' gestaan had moesten we voortaan elke ochtend naar de mis. Het volgende rapport had dan ook de uitslag 'goed'. Samen met mijn broer op de step naar de kerk, hij achterop en ik voorop. En na de mis stond die step nog gewoon -onafgesloten- voor de kerk op het plein!!

Hilde Jansma bhic zei op 3 januari 2019 om 09:53

Wat een bijzondere manier om het schoolgeld te innen. Of was de geldelijke bijdrage voor in het zakje ook nog ergens anders voor?

Rini de Groot zei op 2 januari 2019 om 23:22

De geldelijke bijdrage nu jullie het d,r over hebben.
ik meen dat we misschien iedere maand een zakje omgehangen kregen om het de volgende dag met wat los geld terug brachten.

Ton van Riet, Gemert zei op 2 januari 2019 om 22:35

Waarschijnlijk niet in de zin zoals hij het bedoelde. Dat kon hij achter mijn onschuldige uiterlijk ook niet vermoeden.
Dat nadenken zou er toch wel van gekomen zijn. Hij was een toevallige voorbijganger. Ik weet niet eens meer hoe hij eruit zag. Alleen de inhoud
van het gebeuren blijft hangen. De omstandigheden zijn vervaagd.

Mariët Bruggeman bhic zei op 2 januari 2019 om 20:43

Het is je in ieder geval wel bijgebleven Ton, dat heeft deze priester toch maar mooi voor elkaar gekregen. :)

Ton van Riet, Gemert zei op 30 december 2018 om 12:47

Misschien had hij een nare droom gehad en was zo op het idee gekomen.
De priester die ons af en toe kwam toespreken op de Mulo, bij de fraters in Grave, deed wel heel erg “zijn best”. Hij had er dan ook voor gestudeerd. Hij maakte ons duidelijk hoe moeilijk het was om vergeving te verkrijgen voor een “begane” zonde. (Een zonde doe je niet zomaar; die “bega” je. Dat maakt het dus nog erger.) Zijn betoog: “Je zit in een vliegtuig met een krant, die scheur je doormidden, de stukken leg je op elkaar, scheurt dat weer doormidden, scheuren enz. enz.... tot kleine stukjes.) Dan gooi je alles uit het vliegtuig. Daarna moet je ALLES terug gaan zoeken. Zo moeilijk is het! De lol is er dan wel af! Ik dacht: “Wat is dat voor een rare snuiter? Is die wel goed bij zijn hoofd? Zou het nog ooit goed gekomen zijn met hem? Met mij wel dus. Het is een van die gebeurtenissen die mij aan het denken gezet hebben en dat was zijn bedoeling toch, of niet .....?

Lisette Kuijper bhic zei op 1 november 2018 om 15:15

Treurig dat vele kinderen de lagere school door deze omstandigheden niet hebben kunnen afmaken. Bedankt voor de aanvulling, Jo!

jo van Deursen zei op 1 november 2018 om 15:11

Doordat die Fröbelschool school zo duur was liepen armere kinderen een grote achterstand op die voor sommige meermalige doublures opleverden. veel mensen hebben in die tijd, de lagere school niet volledig afgemaakt wat dan ook weer door de oorlog en ook bevrijding kwam

Lisette Kuijper bhic zei op 1 november 2018 om 13:24

Wat jammer dat er zo'n groot verschil was tussen rijk en arm, Jo! Het moet vast een vervelende ervaring zijn geweest als kind om met een muts van krantenpapier te lopen, terwijl je rijkere klasgenootjes een mooie rol kregen in de optocht. Hebben anderen hier ook vergelijkbare ervaringen mee?

jo van Deursen zei op 1 november 2018 om 11:14

De bewaarschool van toen [1938-1939] koste 7 stuivers per maand extra en dat was voor veel mensen een probleem. Dus iedere maand kreeg je een briefje van de nonnen Een keer per jaar was de kindsheid optocht waar de rijke kinderen een heilige mochten uitbeelden maar de armere mee mochten lopen met een muts van krantenpapier. Er was een groot verschil ARM en RIJK

Marilou Nillesen bhic zei op 22 oktober 2018 om 16:20

Bedankt Jo, je mooie rapport siert nu ook het verhaal! Hartelijk dank voor het insturen!

Marilou Nillesen bhic zei op 16 oktober 2018 om 09:00

O, dát zou leuk zijn, Jo. Mogen we die hier dan ook laten zien? Zeg het maar hoor.

Je mag het rapport mailen naar info@bhic.nl ovv 'Naar de katholieke school'.

Jo van Deursen zei op 15 oktober 2018 om 20:21

Jawel Marilou. Leende onder bovenmeester Karel de Win Ik zou u zomaar een copie van mijn laatste schoolrapport kunnen toesturen

Marilou Nillesen bhic zei op 15 oktober 2018 om 19:34

Hahaha, dat was niet de bedoeling hoor Norah. Ik refereerde uiteraard aan hun geboortedata, maar eerlijk is eerlijk; dan duurt het nog héél lang voordat jij in zicht komt ;) Ik vind het overigens wel een heel interessant punt dat je hebt aangekaart; het verschil stad en dorp, Limburg en Brabant. Ik ben benieuwd of meer mensen dit zo hebben ervaren.

En Jo, dat is ook bijzonder! Dat klinkt toch wat soepeler dan dat we tot nu toe gewend zijn. Mag ik vragen in welke plaats dat was?

jo van deursen zei op 15 oktober 2018 om 16:59

mijn eigen herinnering is dat ik een 7 voor kerkbezoek kreeg ondanks dat ik nooit naar de kerk ging maar anders misstond dat tussen de andere cijfers. dat was in 1946

Norah zei op 15 oktober 2018 om 16:03

Nou Marilou, ik begin me ineens een ontzettend oud mens te vinden...:) Zie hier WO1 staan, mijn ouders zijn pas na WOII getrouwd.
Maar goed, het verschil zou ook nog dit kunnen zijn dat wij in een grote stad zijn opgegroeid, en dat daar het geloof toch wel wat soepeler beleefd werd. Plus een andere mentaliteit.
Gr.

Marilou Nillesen bhic zei op 15 oktober 2018 om 13:59

Ah dank Norah, dan weten we in welke context we dit kunnen plaatsen. Van rond WOI; dat is inderdaad ver terug...

Norah zei op 15 oktober 2018 om 11:34

Ze waren van 1909 en 1915. Een Maastrichtse vader en een Bossche moeder.

Marilou Nillesen bhic zei op 15 oktober 2018 om 11:02

Ah duidelijk Norah, en de tijd dat je ouders jong waren: in welke periode kan ik dat plaatsen (ongeveer)?

Norah zei op 15 oktober 2018 om 10:02

Klopt Marilou, wij lieten ons wat minder de wet voorschrijven. Het katholieke leven zoals hierboven beschreven staat doet mij meer aan de tijd denken dat mijn ouders jong waren.

Marilou Nillesen bhic zei op 15 oktober 2018 om 09:50

O, dat weet ik eerlijk gezegd niet, Norah. Maar heb je dat mogelijk ervaren in je eigen (Limburgse) jeugd?

Norah zei op 14 oktober 2018 om 16:30

Het valt mij steeds weer op dat men in Brabant veel strenger in de leer was dan in Limburg.

Marilou Nillesen bhic zei op 14 oktober 2018 om 15:09

Duidelijk, in de hoogtijdagen van het rijke roomse leven dus...
Dank voor je aanvulling, Johan!

Johan Van Hirtum zei op 13 oktober 2018 om 19:15

Dit gebeurde rond 1950.

Marilou Nillesen bhic zei op 13 oktober 2018 om 16:42

Dat moet behoorlijk confronterend zijn geweest, dit 'vlaggetjessysteem', Johan. Jouw bijdrage geeft haarfijn aan hoe groot de greep van de kerk op iemands persoonlijk leven kon zijn.

Over welke jaren hebben we het hier (ongeveer)?

Johan van Hirtum Rosmalen zei op 13 oktober 2018 om 14:37

Ook op de jongensschool in Rosmalen hanteerde men een het misbezoek. Thuis waren we m et 11 kinderen en voor mijn ouders was het een uitkomst de jeugd zo vroeg mogelijk weg te laten gaan, waardoor er zoveel te eerder met het werk begonnen kon worden. De vroegmis was due een prima oplossing, alleen de motivatie bij ons ontbrak hierdoor totaal, we werden alleen gedreven door het ontzag en de bijdrage aan de misbezoek competitie op de lagere school. Met hanteerde een systeem met vlaggetjes aan de buitenkant van het schoolraam, zodat iedereen vanaf het schoolplein er goed zicht op had. De vlaggetjes hadden een kleur, voor het meeste misbezoek groen en het de minste rood, Het opsteken van het vlaggetje was een dagelijks triomf of schande afhankelijk van de kleur. En iedereen wist ( o, schande) wie er NIET naar de kerk was geweest! Het misbezoek vaarde er wel bij!