Ik heb inmiddels contact met Bart, dus Marilou is het goed gekomen! Dank je.

Groetjes Monique

Ik hoop het ook, Monique, we wachten het af!

Dank je Marilou voor je bericht, helaas zijn op zijn oude school geen docenten meer die dat weten, allemaal inmiddels jongere bijgekomen.
Ik hoop ook dat iemand mij kan helpen.
Hartelijk dank, gr monique

Dag Monique, bedankt voor je berichtje. Ik was van plan om achter de schermen een mailtje naar Bart van Schijndel te sturen om hem te attenderen op jouw oproep. Maar Bart heeft destijds geen mailadres achtergelaten dus dat gaat niet lukken. Dus hoop ik dat iemand je oproepje leest en deelt met Bart. Of mogelijk dat je via zijn oude school nog verder kunt komen?

Veel succes!

Graag zou ik in contact willen komen met Bart v Schijndel, oud leraar nederlands te schijndel. Ivm stamboom steenbakkers.
Mijn man is kleinzoon van jan v aspert ( oprichter Kersouwe)

Aardig dat jullie deze foto in Zondagsnieuws hebben geplaatst! Ik was één van de acteurs in het toneelstuk De Paradijsvloek en speelde de rol van Jared. Ondanks mijn gevorderde leeftijd - 83 - herinner ik me deze episode in mijn leven nog heel goed.
Verder herken ik op de foto mijn collega-acteurs Jan van de Veerdonk, Coby Grosfeld en Nico Wels.

Beste Bart,

Fijn dat nu via jouw verhaal zo'n beetje het begin van de rijke geschiedenis van De Kersouwe op deze site staat. Kennelijk was de opvoering van het eerste stuk De Paradijsvloek aanleiding om deze foto te maken. We hebben overigens meer Kersouwe in de BHIC-collectie.
Hartelijk dank!

1946: De Paradijsvloek, Alphons Laudy.

De Paradijsvloek was het eerste stuk van natuurtheater De Kersouwe. De eerste zinnen van het eerste programmaboekje luiden als volgt:
“Het is niet toevallig, dat zich juist in Heeswijk een sterke drang openbaart, tooneel te spelen onder den blooten hemel. Immers de ongerepte natuur van Heeswijks Lustwarande, zooals Antoon Coolen haar noemde, noodigt de liefhebbers van tooneel tot een spel in open lucht. De jonge kunstvereniging “De Kersouwe” beschouwt het dan ook als een natuurlijk deel van haar taak, een openluchtspel aan te bieden. Daardoor wil zij voldoen aan de kunstbehoefte van haar leden en van allen, die belangstellen in een kunstuiting van dramatisch karakter.”

Met deze verklaring van haar primaire doelstelling gaf het bestuur de richting aan waarin De Kersouwe wilde koersen, in ieder geval gedurende de eerste jaren.
Het had veel moeite gekost, maar uiteindelijk was het er dan toch van gekomen. Op 11 augustus 1946 sprak Loek van de Veerdonk, als vertolker van de proloog, de eerste officiële woorden uit tijdens de première van het eerste stuk van De Kersouwe: De Paradijsvloek.

Het was allemaal niet van een leien dakje gegaan. De volgende opmerking in het plaatselijke blad De Brug getuigt daarvan:
“Weken lang zijn de gemoederen van Heeswijk in beroering geweest. Er waren er, die streden voor “hun” openluchtspel, er waren er die de schouders ophaalden en er waren er misschien, die bij elke tegenslag - en die zijn er velen geweest - gnuivend in hun vuistje lachten.”
Dat het begin van het theater zo’n tegenstellingen teweeg bracht!

De Paradijsvloek werd vlak na de oorlog door Alphons Laudy geschreven. Het stuk werd in 1919 voor het eerst opgevoerd door “Het Schouwtooneel”.
De korte inhoud van het stuk komt op het volgende neer:

Na de moord op zijn onschuldige broer Abel, tracht Kaïn het paradijs weer binnen te dringen, dat echter voor zijn ogen verzinkt. Hij steekt zijn vader, in wie hij de schuld van alle ongeluk meent te zien, de ogen uit en stort zich in de vuurspuwende offerberg.
Eenmaal echter, wanneer hierop drie kruisen zullen staan, zal -aldus de goddelijke belofte- een rein mens de mensheid van de paradijsvloek verlossen en zal de poort zich openen van een nieuw paradijs.

Ongetwijfeld hebben de indrukken van de Eerste Wereldoorlog de dichter tot het schrijven van deze religieuze tragedie geïnspireerd.

Het stuk werd zeer goed ontvangen. Om een beeld te geven van de wijze waarop het stuk werd bekeken, het slot van de recensie uit De Brug van 23 augustus 1946:
“Samenvattend moet ons de bekentenis van het hart, dat deze opvoering onze verwachtingen ver heeft overtroffen. De Kunstkring en de spelers mogen trots zijn op deze prestatie en dit groot succes. En de inwoners van Heeswijk en Dinther mogen hierin zien, wat ernstige en harmoniërende samenwerking kan bereiken en er een aanleiding en aansporing in vinden om met opzijzetting van alle vooroordelen hun Kunstkring te steunen en samen te werken tot het vestigen van een schone traditie op toneelgebied. Men kan veel en schoon praten over de hogere opvoering van het cultureel peil van ons goede Brabantse volk, over de geestelijke opbouw van ons Vaderland, over het verdiepen en beschermen van onze Roomse Overtuiging. De spelers van de Paradijsvloek hebben niet veel gepraat misschien maar zij hebben gehandeld. Wij wensen hen hiermee geluk! Mogen bij de volgende opvoeringen nog velen komen genieten van deze bij uitstek schone Brabantse en Roomse Cultuurdaad.”

In latere tijden waren er regisseurs, die vonden dat het gekozen stuk (ook al was het een Shakespeare) altijd betrekking moest hebben op de problemen van de huidige tijd. Volgens sommigen werd de maatschappelijke relevantie er wel eens met de haren bijgesleept. Maar ook al bij het begin werd er een direct verband gelegd tussen Adam en Eva en het jaar 1946. De recensent van de Schijndelsche Krant schrijft op 16 augustus 1946: “Is er schooner tragedie om nu te spelen dan de Paradijsvloek? In een tijd waarin de broedermoord nog pas achter ons ligt en waarin nieuwe wapens worden gesmeed om die broedermoord nog intenser uit te kunnen voeren, valt het den toeschouwer niet moeilijker in alle leed en tranen van den huidigen tijd te zien wat Laudy “Paradijsvloek” noemde.”

De meeste recensies waren positief: Nico Wels (uit Schijndel) als Adam, Camille Boutens (Kaïn), Gerard v.d. Bogaert (Jared), Cor de Laat (slaaf) en Jan de Bie (melaatsche) werd speciaal vermeld voor hun goede spel, maar ook de figuratie kreeg een compliment voor de “innig beleefde vertolking”.
Dat de toon van een recensie in die tijd nogal verschilde van tegenwoordig, moge blijken uit de volgende “lyrische” passage:
“Na de buiige dagen van het weekeind bracht den Zondag onverhoopt een zeer gunstige weersgesteldheid voor het spel in open lucht. Het was reeds een genot op zich zelf, de belangstellenden karavaansgewijs te zien naderen over een golvend zandpad langs een gelukkig gespaard gebleven dennenbosch, waarin een zachte zomerwind melancholisch ruischte.
Feodaal gepresideerd door den Heer van Heeswijk en Dinther, Baron van den Bogaerde van Ter Brugge, doorleefden de honderden aanwezigen een spannende vertolking van dit schoone tooneelwerk, dat vervuld is van visie op het leven.”

Maar de mens leeft niet van kunst alleen. In het archief is dan ook bewaard gebleven:
“Rijmkroniek op de “Paradijsvloek” gespeeld in het Natuurtheater te Heeswijk. Tekst van W.Wonders en Mart. Verhagen. Voorgedragen door W. Wonders op den feestavond in de aula van het gymnasium op Maandag 9 september 1946.”
Deze rijmkroniek was zelfs gedrukt en omvatte maar liefst 34 strofen, van elk vier regels.
Nadat de voordrachtskunstenaar een zin had uitgesproken, moest het publiek massaal “sjiederiederiet sjingbom” zeggen. En dat 34 x 4 = 136 keer. Kom daar nog maar eens om bij het huidige première- en/of slotfeest!

Een aardige anecdote rondom het stuk was ook nog de volgende:
Het bestuur leefde in de veronderstelling dat de auteur van het spel reeds lang ter ziele was. Met alle prettige gevolgen ten aanzien van verschuldigde auteursrechten en zo. Maar wat gebeurt er?! Daags voor de première rinkelt de telefoon bij de secretaris en wie meldt zich aan de andere kant van de lijn? ... De auteur! Deze, zakelijk klaar wakker geworden door de blijkbaar uitstekend gevoerde reclame-campagne, wilde eens informeren hoe het met zijn centen stond!

Op de foto:
Nico Wels als Adam, Coby Grosfeld als
Eva en Jan van de Veerdonk als hun zoon Abel.