Volkerak

Na de afsluiting veranderde het voormalig getijdengebied binnen een jaar in een zoetwatermeer met een vast peil. Dit nieuwe Volkerak-Zoommeer bood een getijvrije scheepvaartverbinding tussen Antwerpen en Rotterdam en garandeerde ook de zoetwatervoorziening en de afwatering voor de landbouw.

Maar er gebeurde nog iets anders: door de geringe doorstroming en het steeds voedselrijker worden van het water door de aanvoer van meststoffen vanuit de Brabantse rivieren, ontstond een blauwalgenprobleem, dat na de eeuwwisseling steeds nijpender is geworden.

Aanvankelijk leek de waterkwaliteit zich nog gunstig te ontwikkelen, maar vanaf 1994 werd duidelijk dat het de verkeerde kant opging. Het streefbeeld dat het meer in 2035 een duurzaam functionerend, zelfregulerend ecosysteem zou moeten zijn, bleek onhaalbaar. Oorzaak: de blauwalg.

Blauwalgen belemmeren de groei en ontwikkeling van waterplanten en maken het water troebel. Als de blauwalgen in de nazomer afsterven, komen er giftige stoffen vrij die schadelijk zijn voor mens en dier en die stankoverlast veroorzaken. Als dit gebeurt, kan er niet gezwommen worden en is het water ongeschikt voor gebruik door de landbouw. In het najaar van 2002 stierven circa 5.000 watervogels als gevolg van blauwalg.

In 2001 begon Rijkswaterstaat Zeeland het project 'Verkenning oplossingsrichtingen Volkerak-Zoommeer' om oplossingen te vinden voor dit probleem. De enige, echt effectieve oplossing zou zijn het inlaten van zout water. Onderzoek heeft laten zien dat dan alle blauwalgen verdwijnen. Maar de gevolgen zijn groot, met name voor de landbouw en de veiligheid. In december 2010 sprak een Kamermeerderheid zich uit tegen verzilting van het Volkerak-Zoommeer, als niet eerst een oplossing voor de zoetwatervoorziening voor de landbouw is gevonden.

Sinds 2010 werkt Rijkswaterstaat aan een project “Waterberging Volkerak-Zoommeer” in het kader van het programma Ruimte voor de Rivier. Doel van het project is extra veiligheid door lagere waterstanden in het Hollands Diep/Haringvliet mogelijk te maken tijdens extreme weersomstandigheden. Hiermee kan overstroming in dit gebied worden voorkomen.

Als de Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg en de Hartelkering in het Hartelkanaal bij stormvloed sluiten, zijn ook de Haringvlietsluizen gesloten. Wanneer al deze keringen dicht zijn, kan het rivierwater niet wegstromen naar zee. Het waterpeil in het Hollands Diep en Haringvliet zou tot een ongewenst hoog niveau kunnen stijgen. Het Volkerak-Zoommeer zou dan voor extra berging moeten zorgen. Dit project moet in 2015 zijn afgerond.

Bekijk ook

Rivieren in Brabant

Water in Brabant