Beknopte historie

De eerste Cuijkse kerk lag binnen een oude Romeinse versterking en was gewijd aan een Frankische heilige, Sint -Martinus. Het zou kunnen dat de kerk zelfs nog door een Frankische koning van Merovingische of Karolingische afkomst is gesticht. Eind 15e eeuw werd de voorganger van de huidige kerk gebouwd. In de tijd van de Republiek (1648-1795) werd het kerkgebouw voor de Rooms-katholieke eredienst gesloten. Pas in 1799 konden de katholieken er weer gebruik van maken. In 1901 werd het kerkgebouw nog eens gerenoveerd, al noemde De Echo het toen “grijs en wanstaltig”. Eigenlijk was het gebouw op dat moment al te klein voor de groeiende parochie, vooral omdat de kerk ook onderdak moest bieden aan gelovigen uit Sint Agatha en Vianen. Nieuwbouw was noodzakelijk en die kwam er dan ook in 1912, al duurde het tot 1916 voordat de nieuwe kerk werd gewijd.
De bouw van de nieuwe kerk betekende sloop van de oude. Dat laatste verliep niet zonder strubbelingen. Er kwam weerstand uit de Cuijkse bevolking, ook al omdat er voor de nieuwbouw enkele huizen gesloopt moesten worden. Ook een bouwkundig tijdschrift mengde zich in de discussie, met argumenten die wezen op de cultuurhistorische waarde van dit oudste gebouw van Cuijk. Pastoor Sengers had aan dat soort argumenten echter geen boodschap. Het gebouw ging, met uitzondering van de toren, tegen de vlakte. De Echo werd er dit keer nostalgisch van: "uw hoge ouderdom, de vredige, kalme stilte, de schilderachtige ligging, (…), dit en meer nog gaf aan u eene eigenaardige bekoorlijkheid". Niks "grijs en wanstaltig" meer, dus.

Het archief

Door de zeereerwaarde heer P. van den Acker, deken en pastoor van Cuyk, werd het streekarchivariaat geattendeerd op kerkelijke bescheiden berustende op de Cuykse pastorie.
Bij de inventarisatie werden de stukken gescheiden in een parochiaal en dekenaal archief. De ordening van het parochiearchief was vrij probleemloos. Zoals bij vele kerkelijke archieven is het aantal stukken zonder aantoonbaar verband nogal groot. De particuliere stukken van deken Kerstjens meest op Cuyk betrekking hebben, zijn tevens gerangschikt onder de parochie.
Het dekenaal archief is beschreven in archieftoegang 7050 onder de titel:
Dekenaat Cuijk, (1308) 1542-1998.