In de provincie Noord Brabant met veel kleine gemeenten is de bestuurlijke sprong van provinciaal naar lokaal niveau vrij groot. Op grond van allerlei aspecten was het efficiƫnter om bepaalde gemeentelijke diensten gemeenschappelijk te regelen. Bijvoorbeeld op het terrein van, de gasdistributie, het ophalen en de verwerking van huishoudelijk afval, de gezondheidsdienst, de archieven, recreatievoorzieningen, bouw- en woning toezicht, de zorg voor woonwagenbewoners. Er was sprake van een zogenaamd 'bestuurlijke regionaal gat'. Deze bestuurlijke leemte is opgevuld, doordat gemeenten om praktische redenen onderling samenwerken. Vaak werd voor elke gemeentelijke samenwerkingstaak een aparte regeling getroffen. Door het steeds groter wordende aantal gemeenten dat ging samenwerken op een bepaald onderdeel, ontstonden later grotere gemeenschappelijke regelingen. Ze kregen de naam gewesten, met een breder takenpakket.
Zo ontstonden achtereenvolgens in midden en oostelijk Noord-Brabant: het Stadsgewest 's-Hertogenbosch in 1964, Streekgewest Land van Cuijk in 1970, het Stadsgewest Oss in 1973 en het Samenwerkingslichaam Regio Uden- Veghel in 1976.
Sinds het begin van de jaren zestig bestond tussen de deelnemers aan dit stadsgewest al een Intergemeentelijk Overleg: de 'burgemeesterskring'. Uit dit overleg is de gedachte naar voren gekomen om de contacten te reglementeren. Vanaf 1968 is men al bezig met deze reglementering en kwam het Stadsgewest Oss uit de bus. Het stadsgewest Oss was een samenwerkingsverband tussen negen gemeenten in Brabants Maasland, t.w. Berghem, Geffen, Heesch, Lith, Megen, Nistelrode, Oss, Ravenstein en Schaijk. Op 21 nov 1973 hebben G.S. van Noord-Brabant de regeling Stadsgewest Oss goedgekeurd.
Coƶrdinatie van het beleid, dat de negen gemeenten samen willen voeren, is de algemene taak van het stadsgewest.
Rond 1980 telde de bevolking van dit gewest ongeveer 100.000 inwoners, verspreid over een dertigtal kernen, in een gebied van 27.000 ha, met Oss als grootste kern.
Bestuur
Als algemeen bestuur gold de 'Gewestraad' bestaande uit de burgemeesters en per 7000 inwoners een extra lid te benoemen door en uit de gemeenteraden. De gewestraad koos uit zijn midden vier schepenen die met de voorzitter, zijnde de burgemeester van Oss, het dagelijks bestuur vormde.
Het DB werd bijgestaan door twee commissies, nl. voor Financiƫn en voor Volksgezondheid en Personeel.
Voor taken met een coƶrdinerend karakter was er het Overleg van gemeentelijke Portefeuillehouders. Het Stadsgewest kende ƩƩn tak van dienst, te weten de Gewestelijke Gezondheidsdienst.
Ambtelijk apparaat
Het ambtelijk secretariaat was maar klein en bestond uit zes personen. een secretaris, drie beleidsmedewerkers en twee administratieve krachten, in 1986 uitgebreid met twee parttimers.
De Gezondheidsdienst kende een directeur en 61 medewerkers.
Het kantoor van beide organisaties was gevestigd aan de Raadhuislaan 4 te Oss en diende ook voor het Recreatieschap Maasland.
Onderwerpen waarover dikwijls werd gepraat waren o.m. gezondheidszorg, maatschappelijk werk, opbouwwerk, sociale werkvoorziening, onderwijs, werkgelegenheid, recreatie en natuurbehoud, toerisme, overheidsarchieven, afvalverwerking, woonwagencentra, woningbouw en kleine kernen.
Van de officiƫle intergemeentelijke lichamen en diensten bestreken vele een groter gebied dan het Stadsgewest. Voorbeelden zijn het Werkvoorzieningschap, het Woonwagenschap, het Recreatieschap en de Regionale Brandweer, waarbij soms 20 tot 30 gemeenten betrokken waren.
Na veel discussie over miniprovincies en agglomeraties trad op 1 januari 1985 de nieuwe Wet Gemeenschappelijke Regelingen in werking.
Gemeenten moesten meer gaan samenwerken. Per gebied bundeling van gemeenschappelijke regelingen onder Ć©Ć©n bestuur. Zo ontstonden in Nederland 61 samenwerkingsgebieden. Men noemde dit: verlengd lokaal bestuur.
Noord-Brabant werd ingedeeld in zeven samenwerkingsgebieden. EĆ©n daarvan was de regio 's-Hertogenbosch en een ander Noordoost-Brabant. Bij de laatste behoorden, behalve het Stadsgewest Oss, ook het Streekgewest Land van Cuijk en de Regio Uden-Veghel. Daarbij kwamen dan nog de gemeenten Heeswijk-Dinther en Nuland zodat er in totaal 27 gemeenten gingen samenwerken in een fusie.
Vanuit de bestaande oude gewesten in Noordoost Brabant kwam in 1986 het initiatief om met een structuurcommissie aan de totstandkoming van het nieuwe Streekgewest Brabant Noordoost te gaan werken. Op 1 juli 1987 had de commissie haar taak volbracht. Het Streekgewest Brabant Noordoost was daarmee Ć©Ć©n van de eerste nieuwe openbare lichamen in Nederland.
Het streekgewest Brabant Noordoost was een samenwerkingsverband van de 27 gemeenten in Noordoost Brabant. Te weten: Beers, Berghem, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Erp, Geffen, Grave, Haps, Heesch, Heeswijk-Dinther, Lith, Megen, Mill, Nistelrode, Nuland, Oeffelt, Oploo, Oss, Ravenstein, Schaijk, Sint-Oedenrode, Uden, Veghel, Vierlingsbeek, Wanroy en Zeeland.
De grondslag van het Streekgewest was de wet Gemeenschappelijke Regelingen van 1985.
Zie verder toegang 7528 voor het Archief van het Streekgewest Brabant Noordoost, dat bestaan heeft van 1 jul 1987 tot en met 1997.
bronnen:
inv.nrs. 12-14, 19, 69-71
inleiding inventaris van het archief streekgewest Brabant-Noordoost
Kenmerken
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.
Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.