Sinterklaas is de patroonheilige van de parochie Helvoirt, al sinds de middeleeuwen. Inmiddels dragen allebei de kerken in het dorp zijn naam. De Nikolaaskerk is de middeleeuwse, nu protestants, en ‘Nicolaas’ verwijst naar de neogotische kerk, die door de katholieke parochie wordt gebruikt. Verschil moet er zijn!
“Als rijke vertegenwoordiger van de neogotiek heeft het kerkgebouw bijzondere architectuurhistorische betekenis. De inrichting en inventaris zijn rijk uitgevoerd en bovendien en nog in oorspronkelijke staat, hetgeen zeer zeldzaam is. Het is een toonbeeld van het toen heersende triomfalisme. Op grond van het voorgaande is het object zowel kerkhistorisch als kunsthistorisch van belang, een cultureel erfgoed om trots op te zijn. Omdat het op basis van uiterlijke verschijningsvorm, ouderdom en inwendige gesteldheid, voorziet in een aanzienlijke historische belevingswaarde is de kerk een beschermd rijksmonument geworden”. In niet mis te verstane bewoordingen laat de Rijksdienst voor Monumentenzorg weten dat de kerk van Helvoirt een bijzondere is. Omdat de inventaris en interieur nog in de oorspronkelijke staat zijn, moet ‘totaalbehoud voorop staan’, zo schreef de Rijksdienst.
Foto: BHIC / Henk Buijks, 2009
Tentoonstelling van kerkschatten, 1978 (Foto: Brabants Dagblad / Felix Janssens. Bron: BHIC, Collectie Brabants Dagblad)
Daar zit natuurlijk het addertje onder het gras: de kerk, een schepping van Hubert van Groenendael (1901-1903), moet in zijn oorspronkelijke staat behouden worden. Maar daar hebben de inwoners van Helvoirt wel voor gezorgd. Ze droegen ruim bij aan de restauratie van de kerk die duurde van 1984 tot 2008.
De kerk is vol kunstvoorwerpen en vooral vol schilderingen: die zorgden ervoor dat de kerk in 2005 de Brabantse Monumentenprijs kreeg: ‘een toppunt van neogotische interieurkunst’.
Wat kun jij je nog herinneren van de geestelijken die het vroeger in de parochie H. Nicolaas voor het zeggen hadden? In de jaren vijftig en zestig was pastoor P.J.M. Claasens bijvoorbeeld degene die in Helvoirt op huisbezoek ging, de doopplechtigheid voltrok en de H. Mis opdroeg, om maar een paar pastorale taken te noemen. Een andere geestelijke uit die jaren was kapelaan J.A.C. Sanders, die we hiernaast op de foto zien.
Jan WM Verstijnen
zei op 30 augustus 2015 om 13:51
In het boek "Huis vol Symboliek" heb ik samen met Theo Hoogbergen in 2008 het interieur vastgelegd en beschreven ondersteund met talloze foto's en tekeningen. Zowel de beschildering van het interieur met symboliek en iconografie als alle interieurstukken zijn in het boek weergegeven. ISBN 978-90-9023620-9
Hanneke van der Eerden
bhiczei op 31 augustus 2015 om 08:27
@Jan, bedankt, inderdaad een heel mooi boek over deze kerk. Wie het in wil zien kan terecht in de bibliotheek van het BHIC.
Marco van Asten
zei op 24 oktober 2015 om 19:39
Jan ik weet dat ons Opa gewoond heeft in Helvoirt Lindelaan in de jaren rond 1900. Er zouden toen ook twee heerooms feestelijk ingewijd zijn in de H. Nicolaaskerk. Ik ben op zoek naar informatie hierover.
Weet jij misschien een ingang voor het vinden van die informatie.
Groet Marco van Asten - Wijchen
Kapelaan J.A.C. Sanders (foto: collectie Katholiek Documentatie Centrum, id.nr. 
