skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

De taxateur van het Kadaster over Sint-Oedenrode

Hoe kijkt een taxateur van het Kadaster naar een dorp of stad? Is dat met de begerige ogen van de politicus die zoveel mogelijk belastingopbrengsten gerealiseerd wil zien, of is dat met de ogen van de professional die een zo rechtvaardig mogelijke schatting wil maken zodat niemand iets te kort komt (of teveel betaalt)?

Oordeel zelf: tussen 1825 en 1831 trok er onder verantwoordelijkheid van de Gouverneur een flink aantal taxateurs of schatters door de hele provincie om alle gebouwde en ongebouwde eigendommen van een waardering te voorzien ten behoeve van de nieuwe grondbelasting die de regering wilde gaan instellen. Het vaststellen van de belastbare opbrengst was logischerwijze een van de meest heikele onderdelen van het hele kadaster- en belastingplan.

De taxateurs begonnen met het maken van een beschrijving van iedere gemeente. Zie hier wat ze over Sint-Oedenrode te melden hadden in hun Tabel van klassificatie der grondeigendommen.

Algemeen

Ligging

De gemeent Sint-Oedenrode ligt op 4 uur lopen van ’s-Hertogenbosch, de hoofdplaats van de provincie. Tweeënhalf uur van Boxtel, anderhalf uur van Liempde, anderhalf uur van Veghel, Schijndel, Son en Breugel en drie uur van Eindhoven. Sint-Oedenrode is de hoofdplaats van het arrondissement en de vaste marktplaats.

Rivieren en beken

De rivier de Dommel loopt door deze gemeente, maar is onbevaarbaar. Zij stroomt van oost naar west bijna door het midden van Sint-Oedenrode en brengt hierbij vier watermolens in beweging. Verder zijn er nog een aantal kleine beekjes en waterlopen die het overtollige regen- of winterwater (overtollig water dankzij hoge waterstand in de winter) afvoeren.

Grote en buurtwegen

Op een afstand van ongeveer 2 uur van de grote straatweg van ’s-Hertogenbosch naar Eindhoven zijn er eigenlijk alleen buurtwegen naar de aangrenzende gemeenten. Deze zijn in de zomer meestal zandig en in de winter in het algemeen niet veel beter. De verbindingen met de aangrenzende gemeenten zijn hierdoor voor verbetering vatbaar.

Reliëf

Het bodemreliëf van deze uitgestrekte gemeente is vrij vlak, met uitzondering van enkele zandduinen en moerassen die her en der verspreid liggen.

Vruchtbaarheid van de grond

De vruchtbaarheid van de grond is zeer divers, dit hangt gedeeltelijk af van het verschil in hoogteligging en behandeling van de grond. Voor het grootste gedeelte is de grond schraal en beneden de middelmaat van kwaliteit. De bevolking is, in vergelijking met de grootte van het grondgebied, gering. Daardoor krijgen sommige gronden niet de verzorging die ze nodig hebben met als gevolg dat ze niet hun maximale opbrengst leveren. Daarom zijn er in deze gemeente ook nog zoveel woeste gronden die best voor ontginning geschikt zijn. Helaas blijven deze door het gebrek aan meststoffen, net zoals de uitgestrekte hoge heidevelden, moerasgronden en zandduinen, onontgonnen.

Landbouwproducten

De voornaamste landbouwproducten zijn rogge, boekweit, haver, aardappelen, hooi en spurrie. Van deze producten wordt rogge het meest geteeld. Een gedeelte van de oppervlakte van deze gemeente is beplant met schaarhout, dennenbossen en ander hout. Dit hout wordt alleen in de eigen gemeente gebruikt.

Paardenfokkerij en vee

Er worden voornamelijk runderen gefokt en wat schapen. Er worden maar weinig paarden gefokt. De paarden die nodig zijn voor de landbouw moeten dan ook van elders gehaald worden. Het gras dat er in de gemeente groeit is voldoende voor de hoeveelheid runderen, zodat er weinig hooi van buitenaf hoeft te worden ingevoerd.

Nijverheid

De voornaamste tak van nijverheid is landbouw en veeteelt. Er wordt dan ook alleen handel gedreven in de verkoop van landbouwproducten, en dan vooral in de verkoop van rogge. De rogge die op de hoger gelegen gronden wordt geteelt is van goede kwaliteit.

Gebouwen

De gemeente is samengesteld uit de hoofdplaats, ofwel de "oude vrijheid", en verder uit een aantal huizen verdeeld over een aantal kleine gehuchten, die bijna alle door landbouwers worden bewoond.

In de kom van de gemeente staan verschillende huizen van verschillende grootte en bouwstijlen. Er is ook een fraai en sterk kasteel. Dit kasteel is als enige opgenomen in de eerste klasse van de huizen. De overige klassen zijn gerangschikt van herenhuizen en huizen van handeldrijvende inwoners, naar huizen van ambachtslieden en dagloners. De huizen van de laatste klasse zijn van weinig waarde en dienen slechts tot schuilplaats voor de sociaal zwakkeren.

Verder staan er in deze gemeente 2 wind- en 2 watergraanmolens, 2 water vol- en oliemolens, 2 bierbrouwerijen, 4 (6) kleine leerlooierijen en 1 kleine hoedenmakerij.

Bevolking

Er wonen 3.640 mensen in deze gemeente.

Ongebouwde eigendommen

Bouwlanden

De bouwlanden zijn in 5 klassen verdeeld.

De 1e klasse bestaat uit een zwarte pootaarde met een diepte van ongeveer 6 decimeter, gelegen op gele vochtdoorlatende zandgrond. Deze gronden liggen in de nabijheid van de gemeentekom en zijn geschikt voor de verbouw van groenten, winter- en zomergraan, rogge, boekweit, haver en aardappelen. De gronden moeten hiervoor wel ieder jaar bemest worden. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

De 2e klasse bestaat ook uit een zwarte pootaarde van dezelfde diepte en samenstelling als die van de 1e klasse. Omdat deze gronden verder van de kom verwijderd liggen zijn ze minder in waarde. Er wordt voornamelijk rogge, boekweit, haver en aardappelen op verbouwd, met behulp van gewone bemesting. Geschatte waarde per bunder is fl. 26,00.

De 3e klasse bestaat uit de gewone hoge akkergronden van middelbare kwaliteit. Het is een licht-zwarte pootaarde van verschillende diepten, gelegen op gele of witte zandgronden. Deze grond is, na sterke bemesting, hoofdzakelijk geschikt voor de teelt van rogge, boekweit, aardappelen en spurrie. Geschatte waarde per bunder is fl. 18,00.

Onder de 4e klasse vallen de te hoog of te laag liggende akkergronden, die bestaan uit lichtgrijze of koude zure zandgronden van verschillende diepten, gelegen op zandgronden. Slechts met behulp van bemesting kan hier rogge, boekweit enz, worden verbouwd. Geschatte waarde per bunder is fl. 10,00.

De 5e klasse bestaat uit zandgronden die nog maar enkele jaren geleden aan de heide zijn onttrokken. Slechts de ijverige landbouwer kan met zware bemesting hier enig graan verbouwen, maar de kosten komen ver boven de baten uit. Geschatte waarde per bunder is fl. 4,00.

Moestuinen

Deze zijn verdeeld in 2 klassen.

1e klasse: Dit zijn goed verzorgde tuinen in de kom van de gemeente gelegen op grond van de 1e klasse van het bouwland. Hierin worden alle soorten van groenten met zorg geteeld. Sommige gedeelten zijn wél en sommige niet met vruchtbomen beplant. Door de gunstige ligging kunnen deze tuinen zonder al te veel kosten vruchtbaar gehouden worden. Geschatte waarde per bunder is fl. 43,00.

2e klasse: Deze klasse bevat de gewone moestuinen van de landbouwers en ambachtslieden. Ze zijn beplant met grove groenten voor dagelijks gebruik. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

Boomgaarden

Er zijn in deze gemeente maar weinig boomgaarden, verdeeld in 2 klassen.

De 1e klasse bestaat uit enkele kleine stukjes grond dichtbij de woningen gelegen. Ze zijn regelmatig beplant met goedgroeiende appel-, peren- en notenbomen. Onder deze bomen worden soms veldvruchten maar meestal gras geteeld. De grond is van een goede samenstelling, gelijk aan die van de 1e klasse van de moestuinen. Geschatte waarde per bunder is fl. 43,00.

De 2e klasse omvat slechtgroeiende boomgaarden op schrale zandgronden aangelegd of met oude, versleten vruchtbomen beplant. Ze leveren de eigenaar weinig voordeel op. Deze boomgaarden zijn in de buurt van de woningen gelegen en zijn geschat op dezelfde waarde als de 2e klasse van de moestuinen. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

Hooilanden

De hooilanden zijn in 5 klassen verdeeld.

De 1e klasse bevat de hooilanden gelegen langs of in de nabijheid van de rivier De Dommel, op een bruine, zware ondergrond. Door de jaarlijkse overstroming en bemesting door haardas kan hier veel gezond en voedzaam hooigras worden geteeld voor alle soorten vee. De waarde van het nagras dat na de eerste maaibeurt te voorschijn komt, is niet hoger dan 1/5 van de eerste snede. Geschatte waarde per bunder is fl. 34,00.

De 2e klasse bestaat uit hooibeemden die qua samenstelling en aard niet veel van de 1e klasse verschillen. Maar doordat ze verder weg zijn gelegen van de kom van de gemeente is hun waarde een stuk minder. Zij worden gedeeltelijk door de rivier De Dommel overstroomd en brengen een goed gezond hooigras op. De waarde van het nagras dat na de eerste maaibeurt te voorschijn komt, is niet hoger dan 1/7 van de eerste snede. Geschatte waarde per bunder is fl. 26,00.

De 3e klasse bestaat uit hoger of lager gelegen hooibeemden, langs of in de nabijheid van de rivier De Dommel. Ze leveren een grof, met waterplanten vermengd, hooigras op, geschikt voor paarden en jonge runderen. Deze klasse levert geen nagras op. Geschatte waarde per bunder is fl. 18,00.

Onder de 4e klasse vallen de lage moerassige hooibeemden die vaak worden overstroomd en zeer voedselarm gras voortbrengen van weinig waarde. Geschatte waarde per bunder is fl. 8,00.

De 5e klasse bestaat uit schrale, lage beemden, her en der door de gemeente verspreid, die een kort, hard en voedselarm veengras voorbrengen. Dit gras is als voedsel voor de runderen ongeschikt en wordt daarom als strooisel gebruikt. Geschatte waarde per bunder is fl. 4,00.

Weilanden

De weilanden zijn in 5 klassen verdeeld:

1e klasse: weilanden die gelegen zijn in of in de nabijheid van de gemeente op terreinen van de 1e klasse van de bouwlanden. Door zorgvuldige bemesting leveren deze weilanden een goed en voedzaam hooi of weigras op. Deze weilanden zijn vooral geschikt voor melkvee. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

2e klasse: weilanden op gronden van de 2e klasse van de bouwlanden of op gronden die, vanwege hun afstand tot de kom, minder kunnen worden bemest. De aard van de grond is gelijk aan die van de 1e klasse. Geschatte waarde per bunder is fl. 26,00.

3e klasse: te hoog of te laag gelegen weilanden, die door jaarlijkse bemesting met haardas of koemest weigras opleveren, dat van mindere kwaliteit is en voedselarmer. Geschatte waarde per bunder is fl. 18,00.

4e klasse: de zeer lage zure of te hoge schrale weigronden die voedselarm gras opleveren. Geschatte waarde per bunder is fl. 8,00.

5e klasse: de lage zure gronden of broeklanden die aan het algemeen gebruik zijn overgelaten en de nieuw aangelegde weilanden die van de heide zijn afgenomen. Geschatte waarde per bunder is fl. 4,00.

Hakhout

Het hakhout is in 4 klassen verdeeld:

1e klasse: regelmatig beplante bossen op gronden van de 3e of 4e klasse van de bouw- of weilanden. Ze hebben een gemengde beplanting van eiken-, essen-, elzen- en andere bomen, die gewoonlijk om de 6 jaar gehakt worden. Geschatte waarde per bunder is fl. 18,00.

2e klasse: schaarbossen die op gronden van mindere kwaliteit zijn gelegen. Ze zijn beplant met eiken-, berken- en elzenbomen die hoogstens om de 6 jaar worden gehakt. Geschatte waarde per bunder is fl. 12,00.

3e klasse: schaarbossen die vanwege hun ouderdom of hun ligging op ongeschikte grond slecht hout voortbrengen. Dit hout wordt om de 7 á 8 jaar gehakt. Geschatte waarde per bunder is fl. 6,00.

4e klasse: schrale gronden die her en der met struiken zijn bedekt, alsmede de jong aangelegde bossen die geen voordeel opleveren. Geschatte waarde per bunder is fl. 3,00.

Opgaand geboomte

Verdeeld in 3 klassen:

1e klasse: enkele goed groeiende eiken- en andere bomen, die regelmatig in rijen op of langs de bouw- of weilanden van de 2e of 3e klasse zijn geplant. Geschatte waarde per bunder is fl. 12,00.

2e klasse: de "voorpotingen" die gewoonlijk langs de erven op gemeentegrond zijn geplant. Ze bestaan voornamelijk uit wilgen of Canadese populieren. Geschatte waarde per bunder is fl. 8,00.

3e klasse: de voorpotingen op schrale heidegronden. Ze bestaan voornamelijk uit berken of andere slecht groeiende houtsoorten die verder geen voordeel opleveren. Geschatte waarde per bunder is fl. 2,00.

Dennenbossen

Deze bossen zijn verdeeld in 3 klassen:

1e klasse: enkele bossen die op heidegronden zijn gezaaid en die vrij gunstig groeien. Aan deze houtsoort wordt slechts een geringe waarde toegekend. Geschatte waarde per bunder is fl. 10,00.

2e klasse: jonge bossen en bossen die op minder gunstigere gronden zijn gelegen en waarbij al duidelijk is dat ze binnenkort niet meer zullen groeien. Geschatte waarde per bunder is fl. 5,00.

3e klasse: heidegronden waarop enkele dennenbomen staan en andere bossen die geen voordeel opleveren, maar gelijk staan aan de heide. Geschatte waarde per bunder is fl. 2,00.

Lanen of wandeldreven

De lanen en wandeldreven die naar sommige buitenhuizen leiden, worden begroot op de waarde van de 1e klasse van het bouwland. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

Pleziertuinen

De tuinen zijn aan de landbouw onttrokken om tot vermaak te dienen en zijn begroot op dezelfde waarde als de 1e klasse van het bouwland. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

Visserij op de rivier de Dommel

Er zit veel vis in de rivier de Dommel, het vissen wordt aan het algemeen gebruik overgelaten. De huurwaarde is vastgesteld in vergelijking met de visserij in naburige gemeenten. Geschatte huurwaarde is fl. 30,00.

Heide

De uitgestrekte heidegronden en zandduinen zijn verdeeld in 3 klassen:

1e klasse: gronden die vanwege hun gunstige ligging voor ontginning geschikt zijn. Verspreid over deze gronden ligt kort heidegras voor de beweiding van schapen. Er is in Sint-Oedenrode een flinke hoeveelheid van deze onontgonnen grond die bij verkoop maar weinig opbrengt. Geschatte waarde per bunder is fl. 1,00.

2e klasse: de heidegronden die vanwege hun samenstelling en doordat ze verder weg zijn gelegen minder geschikt zijn voor ontginning en slechts strooisel of vlaggen (afgestoken gras- of heidezoden) voortbrengen. Geschatte waarde per bunder is fl. 0,50.

3e klasse: hoge onvruchtbare heidegronden en zandduinen die ongeschikt zijn voor bebouwing. Ze zullen waarschijnlijk in hun natuurlijke staat blijven. Geschatte waarde per bunder is fl. 0,25.

Moerassen

Verspreid door de gemeente liggen enkele moerasgronden die vroeger door het graven van veen of andere onbekende oorzaken zijn ontstaan en nu met ruigte en veengras zijn begroeid. Ze hebben weinig waarde. Geschatte waarde per bunder is fl. 1,00.

Visvijvers en grachten

Er zijn enkele grachten in deze gemeente. Sommige hiervan liggen rondom de voornaamste woningen en zijn enkel tot vermaak aangelegd. Geschatte waarde per bunder is fl. 32,00.

Waterkolken

In het midden van de uitgestrekte woeste gronden zijn enkele waterkolken of plassen waarvan men de reden van ontstaan niet weet. De opbrengst van deze plassen is bijna niets. Geschatte waarde per bunder is fl. 0,25.

Wegen

De uitwegen van en naar de woningen, die niet onder de publieke wegen vallen, worden geschat op de waarde van het omliggende land.

Gebouwde eigendommen

Windgraanmolen

Er zijn 2 windgraanmolens in deze gemeente. Ze verschillen zozeer van elkaar, zowel van standplaats als van staat van onderhoud, dat ze apart moeten worden begroot.

De eerste windgraanmolen staat in de nabijheid van de kom. Het is een achtkantige bovenkruier. Deze molen is enkele jaren geleden gebouwd en verkeert in een goede staat van onderhoud en kan desgewenst met 2 paar stenen werken. De eigenaar Arnold Kock c.s. heeft de molen zelf in gebruik. De huurwaarde van de molen is tot stand gekomen door deze te vergelijken met andere molens in nabijgelegen gemeenten en naar evenredigheid van het aantal inwoners. De huurwaarde is geschat op fl. 300,00.

De tweede molen ligt op 1 uur loopafstand van de kom, ter plaatse genaamd Koevring. De molen is een standaardmolen, die met 2 paar stenen kan werken. De staat van onderhoud is minimaal en omdat de molen op een ongunstige plaats staat, moet de klandizie ook worden gezocht in Veghel en Schijndel. De eigenaren (de kinderen Van Hoorn) hebben deze molen altijd in gebruik gehad. In verhouding tot andere molens is de huurwaarde van deze molen geschat op fl. 250,00.

Watergraanmolens

Er zijn 2 watermolens die door de rivier de Dommel worden aangedreven. Omdat de molens op verschillende plekken zijn gelegen hebben ze allebei een andere huurwaarde.

De eerste watergraanmolen is in gebruik bij de eigenaar A. Kock (c.s.) en ligt in het midden van de kom van de gemeente. Hij werkt met 2 paar stenen voor het breken van allerlei graan. De molen wordt door een zwaar radarwerk in beweging gebracht. Doordat het verval van De Dommel op deze plek behoorlijk is, kan de molen bijna het gehele jaar door draaien.

Ondanks dat deze molen gunstig gelegen is en zich in een goede staat bevindt, is de huurwaarde geschat op fl. 400,00 vanwege de hoge kosten van onderhoud van deze zware waterwerken.

De tweede molen is door de eigenaar (de kinderen Robinet de Villeval) onderhands verhuurd aan de weduwe G. Verbrugge voor een onbekend bedrag. De molen staat ten oosten van de gemeente Wolfswinkel, op een uur loopafstand van de kom en wordt door de rivier De Dommel in beweging gebracht. Qua onderhoud en constructie is deze molen bijna gelijk aan de eerste, maar vanwege de minder gunstige ligging en omdat de klandizie grotendeels uit Son en Breugel moet komen, is de huurwaarde geschat op fl. 300,00.

Vol- en oliemolens

Bij de hierboven beschreven graanmolens staan twee vol- en oliemolens die, alleen om hun verschil in ligging, afzonderlijk worden geschat.

De eerste molen in de kom van de gemeente is bij de eigenaar de heer Kock (c.s.) in gebruik en wordt door een zwaar rad in beweging gebracht, waardoor de vol- en de oliemolen gelijktijdig kunnen werken. De volmolen is voorzien van 9 stampbakken, die ieder weer zijn voorzien van twee heien of stampers. In de oliemolen bevinden zich enkele stenen en een werkbank. De molen is goed ingericht en in een goede staat van onderhoud.

De lakens die in deze molen gevold worden komen voor het grootste gedeelte van fabrieken uit Tilburg. De vollerijen in Sint-Oedenrode zijn voor hun bestaan dan ook afhankelijk van de bloei van deze fabrieken. Dit, alsmede de hoge onderhoudskosten van deze zware waterwerken, heeft de huurwaarde bepaald op fl. 500,00.

De tweede vol- en oliemolen ligt in het gehucht Wolfswinkel en is qua constructie en staat van onderhoud bijna gelijk aan de eerste molen. Samen met de daarbij gelegen watermolen is deze onderhands verhuurd door dezelfde eigenaar voor een onbekende som. Geschatte huurwaarde in vergelijking met de eerste vol- en oliemolen is fl. 400,00.

Bier- en azijnbrouwerij

Er is in deze gemeente een goed ingerichte bier- en azijnbrouwerij, die gunstig is gelegen in de nabijheid van de rivier waarvan zij goed en zuiver water kan gebruiken. De brouwerij werkt met een ketel van 48 vaten en een ketel van 11 vaten inhoud. Er is ook een roerkuip van 24 vaten en een van 9 vaten inhoud. Verder heeft deze brouwerij de nodige koelbakken, een mouterij en bergplaatsen voor het bier. Dit alles in een en dezelfde ruimte en alles in een goede staat van onderhoud. De eigenaar M. van den Broek heeft de brouwerij in gebruik. In vergelijking met soortgelijke brouwerijen in andere kantons van deze provincie heeft men deze brouwerij geschat op een huurwaarde van fl. 90,00.

Bierbrouwerij

In deze gemeente staat nog een bierbrouwerij, wat verder van de rivier af is gelegen, dus minder gunstig. Zij werkt met een ketel van 39 vaten inhoud en een roer- of beslagkuip van 12 vaten inhoud. Verder heeft deze brouwerij de nodige koelbakken, een mouterij en bergplaatsen voor het bier. Het is een kleine en minder goed ingerichte brouwerij, die wel in een goede staat van onderhoud verkeert. De eigenaar F. van Hombergh heeft deze brouwerij in gebruik. In vergelijking met andere brouwerijen is de huurwaarde geschat op fl. 60,00.

Leerlooierijen

Er zijn 6 leerlooierijen die in 4 klassen zijn verdeeld:

1e klasse: twee looierijen, waarvan de eerste met 10 grote en kleine kuipen kan werken en de tweede met 8 grote en kleine kuipen. Deze looierijen zijn geplaatst in de open lucht en enkel voorzien van een vleeshuisje of –schuurtje. Het leer dat hier bewerkt wordt is voor eigen gebruik of voor het maken van paardentuig. De geschatte huurwaarde is fl. 24,00.

2e klasse: Ook deze klasse bevat twee looierijen met hetzelfde aantal kuipen als die van de 1e klasse. Maar omdat deze minder goed onderhouden zijn, in de open lucht geplaatst en slechts voorzien van een klein schuurtje, is de huurwaarde ervan geschat op fl. 20,00.

3e klasse: een leerlooierij van 5 grote en kleine kuipen, in een slechte staat van onderhoud met enkel een schuurtje. Evenals de vorige klasse wordt ook hier het leer slechts voor eigen gebruik bewerkt. Geschatte huurwaarde is fl. 16,00.

4e klasse: een onbeduidende looierij, nauwelijks de naam waardig. Het bestaat uit een paar versleten looikuipen in de open lucht. Geschatte huurwaarde is fl. 4,00.

Hoedenfabriek

In deze gemeente is een hoedenmakerij, gevestigd in een klein lokaal in een gedeelte van een woonhuis. De fabriek bevat een volbank, maar is verder van weinig waarde. Er worden enkel wat grove hoeden gemaakt die door de landbouwers worden gedragen. Geschatte huurwaarde is fl. 8,00.

Huizen

De 670 huizen in Sint-Oedenrode worden naar de onderlinge verschillen ingedeeld in 15 klassen. Zij worden over het algemeen door de eigenaren zelf bewoond, of met landbouwschuren of andere eigendommen verhuurd. Omdat de verhuring vaak mondeling of onderhands geregeld is, is de bepaling van de grondslag heel onbetrouwbaar. Om die reden is de huurwaarde geschat op basis van verschillen in omvang, constructie, onderhoudstoestand en ligging.

1e klasse: Het kasteel Dommelrode is eigendom van dhr. J. de Kuipper uit Veghel en het enige huis in deze klasse, kadastraal sectie G 570. Het kasteel is zeer ruim en stevig geconstrueerd en ligt op een aangename plek in de nabijheid van het dorp. Biedt aan grote gezinnen zowel in de zomer als winter een aangename verblijfplaats. Geschatte huurwaarde fl. 225,00.

2e en 3e klasse: Goedgebouwde herenhuizen voorzien van goede beneden- en bovenverdiepingen. De huizen zijn aangenaam gelegen, gedeeltelijk in het midden of in de nabijheid van de kom.

In de 2e klasse met huurwaarde fl. 135,00 vallen in totaal 2 huizen, dit zijn: kadastraal sectie G 46, eigendom van H.J. Hogeveen, en kadastraal sectie G 164, eigendom van de erven J.H. Altenstadt en A. van Smidt, te Batavia.

Representatieve huizen voor de 3e klasse met huurwaarde fl. 105,00 zijn: kadastraal sectie G 47, eigendom van Arnoldus Kock, en kadastraal sectie G328, eigendom van Arnoldus, Peter en Maria Kock. In de 3e klasse vallen 4 huizen.

4e en 5e klasse: Dit zijn de beste soorten burgerwoningen, sommige met verdieping. Ze zijn minder goed gebouwd, maar wel onderhouden.

In de 4e klasse met huurwaarde fl. 90,00 vallen in totaal 2 huizen, dit zijn: kadastraal sectie G 204, eigendom van Roelof van Nouhuijs, en kadastraal sectie G 300, eigendom van Francijn en Elisabeth Kemps.

Representatieve huizen voor de 5e klasse met huurwaarde ƒ 75,00 zijn: kadastraal sectie G 39, eigendom van H.J. van Gils, en kadastraal sectie G 136, eigendom van J.H. van Altenstadt en A. van Smidt. In de 5e klasse vallen 5 huizen.

6e en 7e klasse: Dit zijn de mindere soorten burgerwoningen en winkelpanden die beperkt van ruimte zijn. Sommige woningen zijn beter gelegen en in betere staat van onderhoud dan andere woningen.

Representatieve huizen voor de 6e klasse met huurwaarde fl. 63,00 zijn: kadastraal sectie G 267, eigendom van Willem van der Hagen, en kadastraal sectie G 288, eigendom van Cornelis Merkx. In de 6e klasse vallen 6 huizen.

Representatieve huizen voor de 7e klasse met huurwaarde fl. 54, 00 zijn: kadastraal sectie G 107, eigendom van J.A. van Houtum, en kadastraal sectie G 245, eigendom van Martinus van den Broek. In de 7e klasse vallen 14 huizen.

8e en 9e klasse: Dit zijn de minder goede woningen van handelslieden die slechts van de hoogstnodige ruimte zijn voorzien. Ze zijn ook meestal slecht onderhouden.

Representatieve huizen voor de 8e klasse met huurwaarde fl. 45,00 zijn: kadastraal sectie G 73, eigendom van Margaretha van Eijk, en kadastraal sectie G 281, eigendom van Mathijs van der Hagen, kuiper te Sint-Oedenrode. In de 8e klasse vallen 5 huizen.

Representatieve huizen voor de 9e klasse met huurwaarde fl. 36,00 zijn: kadastraal sectie G 65, eigendom van Lazarus de Wit, en kadastraal sectie G 249, eigendom van Hendrik van den Dungen uit ’s-Hertogenbosch. In de 9e klasse vallen 15 huizen.

10e en 11e klasse: Deze klassen bevatten de beste en de gewone soorten van boerenwoningen en woningen van ambachtslieden. Sommige zijn goed onderhouden en sommige minder.

Representatieve huizen voor de 10e klasse met huurwaarde fl. 27,00 zijn: kadastraal sectie G 78, eigendom van Leonardus van Heertum, en kadastraal sectie G 189, eigendom van Joh. De Poorter. In de 10e klasse vallen 22 huizen.

Representatieve huizen voor de 11e klasse met huurwaarde fl. 21,00 zijn: kadastraal sectie G 344, eigendom van Wouter Merkelbach, zadelmaker te Sint-Oedenrode, en kadastraal sectie G 398, eigendom van Martinus Willem Kluijtmans. In de 11e klasse vallen 61 huizen.

12e en 13e klasse: Dit zijn de minste boerenwoningen, slechts voorzien van een enkel vertrek of voorhuis. Ook de slecht onderhouden huizen van de ambachtslieden vallen hieronder.

Representatieve huizen voor de 12e klasse met huurwaarde fl. 15,00 zijn: kadastraal sectie G 396, eigendom van Martinus Willem Kluijtmans, en kadastraal sectie G 449, eigendom van de kinderen Martinus Kluijtmans. In de 12e klasse vallen 112 huizen.

Representatieve huizen voor de 13e klasse met huurwaarde fl. 9,00 zijn: kadastraal sectie G 426, eigendom weduwe Gerardus van den Dungen, en kadastraal sectie G 443, eigendom van Willem van der Dussen. In de 13e klasse vallen 167 huizen.

14e en 15e klasse: Dit zijn de meest eenvoudige huisjes van dagloners en arme mensen, veelal van leem en stro. De huisjes zijn bijna onbewoonbaar en dienen slechts tot schuilplaats voor de sociaal zwakkeren.

Representatieve huizen voor de 14e klasse met huurwaarde fl. 6,00 zijn: kadastraal sectie G 316, eigendom van Jozef Verhagen, en kadastraal sectie G 444, eigendom van Maria Johanna van der Dussen. In de 14e klasse vallen 134 huizen.

Representatieve huizen voor de 15e klasse met huurwaarde fl. 3,00 zijn: kadastraal sectie G 456, eigendom van de kinderen Antonie Hendrik van Brand, en kadastraal sectie G 468, eigendom van Dina van Bakel. In de 15e klasse vallen 120 huizen.

Gedaan en gesloten te Sint-Oedenrode den 9 augustus 1841.

De schatter: J. Willem

De controleur: G. v.d. Aumenie

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.