Je leest tegenwoordig de gruwelijkste verhalen over kinderen met messen. Toch hadden vooral jongens in het Nieuw Borgvliet van de jaren ’50 vaak een mes bij zich. Maar die werden alleen gebruikt voor hun spel. Voor het bouwen van een mooie hut was een mes onmisbaar. Hoe kwam je anders aan mooie, lange takken ?
Er werden op Nieuw Borgvliet ook twee spelletjes gespeeld waarbij een mes bepalend was voor de voortgang van het spel. Het eerst spel was land veroveren. Dat spel is op internet beschreven, dus dat hoeft hier niet herhaald te worden. Het tweede spel heb ik niet op internet kunnen vinden. Wel de uitdrukking 'zand happen'. Die uitdrukking schijnt al sinds de Middeleeuwen te bestaan. Als je verslagen bent, val je op de grond en moet je dus 'zand happen'. Het spel, dat wij speelden, leek verdacht veel op die uitdrukking. Wij noemden het 'zandhappertje'.
Het spel begon met het maken van een hoop zand. In de top werd een stokje of een strootje gestoken. Als dat klaar was, begon een behendigheidsspel met een mes. Je moest het mes zo werpen, dat het met de punt in het zand bleef staan.
Ik heb vijf manieren om het mes te werpen onthouden. Maar ik geloof dat er tien handelingen waren. Die tien manieren van werpen moesten achter elkaar perfect uitgevoerd worden. Bleef het mes niet op z’n punt staan, dan moest je met je mond het takje uit de zandhoop halen.
Natuurlijk waren de andere spelers dan behulpzaam door je met je neus in de zandhoop te duwen. Je moest dus letterlijk 'zand happen'.
Louis Raaijmakers groef naar aanleiding van dit verhaal nog eens in zijn geheugen en brengt de verschillende grepen in beeld. Met dank aan echtgenote Marijke een cursus zandhappertje of landkappertje in tien stappen:
Eerst een veldje kiezen en de grond lekker losmaken
Gewoon laten vallen. Wel hoog genoeg anders blijft ie niet staan
Vanuit de handpalm Mes naar je toe laten draaien en met de punt naar beneden laten komen
Idem vanaf de bovenkant van je hand
Vanuit gebalde vuist. Naar links draaien en de grond in.
Idem vanuit de driehoek wijsvinger, pink en duim
Mes naar voren werpen de grond in
mespunt naar beneden drukken en mes laten draaien, naar je toe dus
mespunt loslaten en met de punt in de grond laten draaien, van je af dus
Gerdien van den Brand
zei op 14 december 2020 om 12:52
‘Meske (mesje) piemelen’ heette dit in Sint-Oedenrode in de jaren ‘50.
Vanaf duim, vingertoppen, handpalm, handrug, elleboog, schouder, voorhoofd, borst en knie werd het mes met een sierlijke boog gelanceerd. Bij ‘af’ ging de tegenpartij verder met zijn/haar riedel.
Meer een spel voor jongens dan voor meisjes, moeders waren furieus als hun aardappelschilmes weer gebruikt was om te ‘piemelen’.
Louis Raaijmakers
zei op 14 december 2020 om 14:51
Dag Gerdien, wat een dubbelzinnigheid in St. Oedenrode toen. Wat jij beschrijft is wel een stuk gecompliceerder, maar het klopt dat het een spelletje is waar veel leuke varianten bij te bedenken zijn. Ben benieuwd wat er vanuit verschillende hoeken van Brabant nog boven water komt.
Marilou Nillesen
bhiczei op 14 december 2020 om 14:54
Ah, wat grappig om te lezen dat dan in Rooi weer anders heette, Gerdien. Waren er ook jongens (waarschijnlijk meer dan meisjes) die hier werkelijk heel goed in waren?
Nelly Buuts
zei op 15 december 2020 om 11:27
Land veroveren, als kind mochten wij dat alleen doen als er volwassenen bij waren !!
Willem Kruf
zei op 24 december 2020 om 11:50
Er werd niet alleen met messen gespeeld. Ook de schop werd uit de schuur meegenomen om kuilen te graven die dan weer deels met planken of takken en blad werden afgedekt met zand er overheen. Veldjes genoeg in de buurt om dat te doen. Zoals bij Pauwke de Koning achter, voordat het goudfabriek van Van Giels ging uitbreiden. Of tussen Timmers en het tankstation van Van Kaam.
HANS Jordans
zei op 1 maart 2021 om 12:32
Potdorie, als je er het Bergs Woordenboek van Hans Heestermans bijhaalt wordt het ook daarin beschreven op z'n Bergs. In de omschrijving ervan herken ik de tekst van bovenstaand verhaal van Jan én de fotookus van Louis. Misschien kunnen wij dit spelleke nog wel eens spelen?
Er werden op Nieuw Borgvliet ook twee spelletjes gespeeld waarbij een mes bepalend was voor de voortgang van het spel. Het eerst spel was land veroveren. Dat spel is 
