Bij de grondwetsherziening van 1848 zijn de grondslagen gelegd van het provincierecht. In de Grondwet werd het rechtstreeks kiezen van Provinciale Staten mogelijk gemaakt voor de ingezetenen van de provincie. Dit gebeurde op basis van censuskiesrecht. De vergaderingen van de staten werden openbaar en er kwam met de grondwetsherziening een nieuwe regeling voor de provinciale financiën. Voor zuiver provinciale aangelegenheden kwam er een eigen begroting en rekening. Daarnaast kon de provincie een eigen belasting gaan heffen. De beginselen die in de Grondwet van 1848 waren vastgelegd zijn in de eerste Provinciale wet nader uitgewerkt. De wet die in 1850 werd vastgesteld regelde de samenstelling, macht, taken en bevoegdheden van Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en de Commissaris des Konings. In de 100 jaren na 1848 heeft het provincierecht een aantal kleine wijzigingen ondergaan. Zo werden er bepalingen voor de verkiezing van Provinciale Staten gewijzigd en werd de financiële zelfstandigheid van de provincie ten opzichte van het Rijk groter.