Mijn Studiezaal (inloggen)
288
Huis Stapelen in Boxtel, 1294 - 1879
Inleiding
Historisch overzicht 
Geschiedenis van het huis stapelen en de heren van Boxtel en Liempde
Bouwgeschiedenis *
288 Huis Stapelen in Boxtel, 1294 - 1879
Inleiding
Historisch overzicht
Bouwgeschiedenis *
Kasteel Stapelen kent een zuidelijk en een noordelijk gedeelte, momenteel verbonden door een ommuurd binnenplein. De toegangspoort bevindt zich aan de oostzijde. Het zuidelijke gedeelte wordt ook wel Oud-Kasteel of Prince-Kwartier genoemd, het noordelijke heet ook wel Nieuw-Kasteel.
Deze naamgeving kreeg steun door archeologische opgravingen in de jaren 1963-1969. Met stuitte op de binnenplaats op de oevervormingen en moerasveen, terwijl de zuidelijke vleugel op een zandplaat gefundeerd is. Het 'Nieuw-Kasteel' staat op aangevulde grond.
Van de toestand van vóór 1650 is niets met zekerheid bekend. Uit deze tijd (circa 1650) dateert een gravure van de hand van J. van Croes, voorstellende kasteel Stapelen met gezicht vanuit het noord-oosten op het poortgebouw en de noordelijke vleugel. De verschillen met nu vallen direct op: de huidige aanblik is veel 'drukker'.
Deze 'drukkere' aanblik is het gevolg van de restauratie die in opdracht van de heer Mahie in 1858 uitgevoerd is. Men heeft niet gestreefd naar een historisch verantwoord herstel, maar herbouwde het kasteel in neo-gotische stijl. Dat leidde tot een overvloed aan torentjes, uitbouwtjes en kantelen. Als men deze versiering echter wegdenkt, is de 17e eeuwse vorm nog goed te herkennen.
De binnenplaats, nu een fraai plein, was in de 17e en 18e eeuw volgebouwd met onder andere een brouwerij en een bakhuis.
De ridderzaal, ook wel leenzaal geheten, bestond vroeger uit twee niveau's: boven troonde de heer, beneden werden de cijnsen en tienden betaald. Tegenwoordig is het benedenniveau omgebouwd tot kantoorruimte. De eigenlijke zaal heeft een neo-gotische houten zoldering, waarachter nog 16e-eeuwse boogspanten schuilgaan. Waarschijnlijk is de hele ridderzaal oorspronkelijk van hout geweest. In de 16e eeuw heeft men het gebouw van stenen muren voorzien.
Naast de ridderzaal staat de slotkapel, waarschijnlijk ook een zeer oud onderdeel van het kasteel. In de muren heeft men namelijk nog tufsteen verwerkt.
De kapel, oorspronkelijk gewijd aan St. Joris, is tegenwoordig gewijd aan het H. Bloed. Het altaar, afkomstig uit de H. Bloedkapel in de St. Pieterskerk in Boxtel, draagt een altaarstuk, geschilderd op hout, voorstellende de graflegging van Christus.
De heerlijkheden Boxtel en Liempde
Het leenhof van Boxtel
Het archief
Aanwijzingen voor de gebruiker
Bijlagen
207 beschreven archiefstukken
55 gedigitaliseerd
totaal 1.644 bestanden
Inventaris
207 beschreven archiefstukken
55 gedigitaliseerd
totaal 1.644 bestanden
Kenmerken
Datering:
1294-20E EEUW
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Categorie:
207 beschreven archiefstukken
55 gedigitaliseerd
totaal 1.644 bestanden