Het kasteel van Heeswijk ligt enkele kilometers ten noordwesten van het dorp, aan de rand van het Aadal. In 1080 lag er op deze plek een versterking op een heuvel, een zogenaamde motteburcht. In de loop van de Middeleeuwen werd de motte afgevlakt, en verrees er geleidelijk een omwaterd kasteel. In het grondplan van het huidige complex is de middeleeuwse vorm nog steeds terug te vinden, ondanks de vele verbouwingen.

Rondom het kasteel ligt een gracht. Het gebouw heeft ronde hoektorens en arkeltorens. Het huidige kasteel stamt uit de vijftiende en zestiende eeuw, maar heeft vermoedelijk nog veertiende-eeuwse kelders. De oostvleugel dateert uit de negentiende eeuw. Een open neogotische pergola als zuidvleugel sluit daarop aan. Deze is verbonden met een zware ronde zuidwestelijke hoektoren. De hoektoren is een neogotisch bouwwerk op oude funderingen. De onderbouw van het terras waarop de brug uitkomt is een overblijfsel van een vierkante poorttoren. De omgrachte voorburcht met poort is een zestiende-eeuws gebouw van baksteen. De poort is met natuursteenlagen doorregen, voorzien van trapgevels en kruiskozijnen. In de buitenmuren van het hoofdgebouw zijn veel bouwfragmenten die van elders komen.

Kasteel Heeswijk heeft meerdere malen een rol gespeeld in de vaderlandse geschiedenis. Zo lukte het Prins Maurits tot twee maal toe niet om het kasteel in te nemen, maar zijn halfbroer Frederik Hendrik slaagde daar in 1629 wel in. Vervolgens kon hij ’s-Hertogenbosch gaan belegeren. In 1672 was de Franse Zonnekoning Lodewijk XIV de ongenode gast op Kasteel Heeswijk tijdens zijn strijd tegen de Republiek; hij sloot er zelfs de Vrede van Heeswijk.

In 1835 kocht ’s Konings gouverneur in Noord-Brabant, André, baron Van den Bogaerde van Terbrugge (1787-1855), het tamelijk vervallen kasteel. Hij startte meteen met een grootse verbouwing. Om zijn groeiende collectie kunstvoorwerpen en curiosa onder te brengen, en ook nog de verzamelingen van zijn zoons, de jonkers Louis en Alberic, werd het kasteel uitgebreid met onder andere de Wapenzaal en de IJzertoren. Het huidige kasteelmuseum geeft een beeld van de woonsituatie en de verzameltraditie uit het midden van de 19de eeuw.

In 1976 werd het kasteel ondergebracht in de Stichting Kasteel Heeswijk en in 1996 werd de Stichting Het Brabants Landschap eigenares van het circa 80 ha grote landgoed, dat behalve enkele boerderijen, ook bossen, akkers en weilanden omvat. De beide stichtingen werken nauw samen, opdat er een band tussen het landgoed en het kasteel zal blijven bestaan.

Diverse restauraties

Eind jaren ’60 van de vorige eeuw heeft de laatste adellijke bewoner van Kasteel Heeswijk enige herstelwerkzaamheden laten uitvoeren aan zijn kasteel. Willem, baron Van den Bogaerde van Terbrugge liet daarbij onder andere de spitsboogvensters vervangen door rechthoekige vensters en ontdeed de gevel van het kasteel van veel decoratieve ornamenten. Vanaf 1980 werden de fundamenten onder handen genomen onder beheer van de barones en Stichting Kasteel Heeswijk. Omdat er gevaar voor instorting dreigde werd in 1997 begonnen met de restauratie van de negentiende-eeuwse aanbouw. Vanaf 1998 werd het middeleeuws gedeelte gerestaureerd. Ten slotte startte in 2003 de laatste fase waarbij met name de voorburcht, zowel buiten als binnen, werd hersteld. Op 26 oktober 2005 opende de staatssecretaris van OCW, Medy van der Laan, het gerestaureerde kasteel.

bron: website BHIC

Familie Van den Bogaerde van Terbrugge

In 1834 koopt Andreas Baron van den Bogaerde van Terbrugge het Kasteel Heeswijk van de vorige eigenaar de familie Speelman.
* 1855 Zoons Louis en Alberic erven Kasteel Heeswijk
* 1897-1903 Verkoop groot gedeelte Collectie Kasteel Heeswijk
* 1947 Willem Baron van den Bogaerde van Terbrugge wordt nieuwe eigenaar en gaat in het verbouwde koetshuis wonen met zijn vrouw Albertina van Heekeren van Kell
* 1974 Baron Willem komt te overlijden. De barones roept Stichting Kasteel Heeswijk in het leven
* 1994 Baronesse Albertina van den Bogaerde van Terbrugge van Heeckeren van Kell komt te overlijden (94 jaar)
* 2000 Openstelling voor publiek van Kasteel Heeswijk

bron: website kasteel Heeswijk

Donatus

Kasteel Nemerlaer in Haaren heeft vreemde kostgangers gekend. De meest in het oog springende was de kasteelheer die het kasteel bewoonde van 1855 tot 1895; Jonkheer Donatus Theodore Albéric van den Bogaarde van Terbrugge (1829-1895). Laten we hem voor het gemak maar Donat noemen.
Deze Donat was een van de drie zonen van André Jean Louis van den Bogaerde, Belg en Gouverneur van Brabant, die het kasteel in 1831 kocht. De levensgenieter en vrijgezel Donat heeft grootse plannen met het kasteel en de rest van het landgoed. In 1880 laat hij het kasteel geheel moderniseren in neo-renaissance-stijl. En de tuinen krijgen ook een facelift. Op het landgoed ligt een ven dat de speciale aandacht krijgt van Donat. Dit ven, in vroeger tijd Amerlaer geheten, heette en sinds begin 16e eeuw het Gagelrijsven. Dit Gagelrijsven koos de jonkheer uit voor twee verschillende doelen. Hij liet er een groot en een kleiner eiland in aanleggen. Het grote eiland voor zijn resterende wereldse tijd en het kleinere eiland voor een rustig hiernamaals. Op het grote eiland, dat met een houten brug verbonden werd met het vasteland, liet hij een theekoepel bouwen. Hier was het aangenaam verpozen op zijn oude dag. Op het kleine eiland liet hij een praalgrafkelder bouwen gemetseld uit bak- en natuursteen. Het werd ook nog eens opgesmukt met twee beelden. Deze beelden stelden een geheel naakte man en vrouw voor. Het moest Donat en zijn grote liefde Koosje Janssen, tevens zijn huishoudster, voorstellen.
In 1895 gaat het niet goed met Donat. Hij is ernstig ziek. Enkele uren voor zijn dood zegent de Abt van Berne het huwelijk tussen Donat en Koosje Janssen.

bron: http://www.cubra.nl/specialebijdragen/verganeglorie/beeldven.htm