Dirck Gooris Smeerbol, diens erfenis 1718.

Ik ben juist een reconstructie aan het maken van de bewoners van de herdgang Tongeren van ca. 1550-1800 en daarbij kwam ik er achter dat Goris Willem Smeerbol rond 1628 nog niet 'op Balsvoort' woonde maar 'op' Tongeren. Al zijn kinderen zijn daar wrsch. ook geboren (1615/1634, het laatste kind was de genoemde Dick Smeerbol). Als je zo'n reconstructie aan het maken bent ontdek je enorm veel meer familieverbanden. Zo kwam Goris in Tongeren terecht omdat zijn vrouw daar al woonde, Deliana dochter van Marten Wouters. Behalve drie zoons had deze Marten Wouters ook drie dochters, die meestal ook wel in de buurt bleven wonen.

In Boxtel Ra50 zitten diverse lijsten. Eén van de "schauwen, smissen ende ploeghen" van rond 1628, die ik al kende uit het werk van Van Nostrum, maar nu vond ik daarin ook nog een complete bewonerslijst van heel Boxtel 1604-1605, geordend naar herdgang. Dat is smullen voor de liefhebber!

Foutje, Deliana was een dochter van Wouter Martens (Dierckx). Wouter Martens had dus na zijn dood rond 1620 drie zoons en drie getrouwde dochters. Marten Wouters was een van de zoons:)

RA50 als uitwerking van van Oostrum is redelijk volledig, maar niet kompleet, dat is geen kritiek op diens werk, maar een konstatering van mijn kant toen ik er aan begon. De *bewonerslijst* per herdgang zoals hiervoor vermeld door Max, ontbrak bij van Nostrum, evenals nog wat zaken. Vandaar dat ik RA 50 maar volledig opnieuw en dan kompleet heb uitgewerkt. Overigens bevat de erfenis van Dirck Smeerbol, enkele percelen meer in enkele andere herdgangen dan Tongelre, niet erg omvangrijk, maar toch. De omslagbedragen per persoon, betreft de gebruiker c.q. de eigenaar-gebruiker. Uit enkele details blijkt dat de omslag al naar gelang de perceelsgroote was. Het houdt verder in dat de namenlijst niet perse duidt op de bewoners van Boxtel zelf. (mijn schatting daarin is dat minstens een derde of meer van de eigenaars van buiten Boxtel kwamen). Maar goed, *bij gebrek aan beter*, is de lijst die Max noemt, nuttig materiaal.

P.S. Christianus Lathouwers was getrouwd met ene Jenneken Smeerbol (ca. 1720?).

Om het verhaal compleet te maken: Corstiaan Peter Lathouwers trouwde op 29-01-1707 (NG) met Jenneken Ariaan Joosten, geboren te Vught, beide wonend te Boxtel. RK huwelijk op 23-01-1707. Bij hun kinderen is in 1707 en 1716 een Elisabeth Smeerbol getuige.

En de verdere familie:

1. Goris Peters van Geenhoven was een zoon van Petrus Egidius van Ginnoven/Geneven en Anna Goris Willem van Balsvoort (Smeerbol).

2. Claes Hendricks is een zoon van Hendrick Nicolaus Henricx en Mechtelt Gooris Willems van Boxtel (Smeerbol)

3. Jan Bartels van Gestel is een zoon van Bartel van Gestel en Diliana Adrianus Goris van Boxtel

4. Goris van Boxtel is een zoon van Adrianus Goris van Boxtel/van Esch/van Balsvoort/Smeerbol

5. Joorden van Boxtel was een zoon van Wouter Goris van Boxtel/Smeerbol

6. Deliaan van Gerwen, wonend te Antwerpen ?

7. Jenne Mari van Gerwen, wonend Boxtel ?

8. Peter Sijmons Smeerbol was een zoon van Sijmon Willem Goris Smeerbol


De reden voor deze verdeling staat in het testament van Dirck van 04-01-1683:

Codicil en testament van Dirck Gorissen Smeerbol en zijn vrouw Lijsken dochter Michiel Zegers. Ze hebben op 7 februari 1675 voor notaris Jan van de Heuvel huwelijkse voorwaardes gemaakt die ze alsnog goedkeuren en maken er een aanvulling op, Ze willem dat al hun vaste bezit na hun dood teruggaat naar de zijde van de familie waarvan het afkomstig is. Het bezit van de testateur gaat naar de kinderen van zijn broer en zuster, hoofdelijk te delen inclusief Adriaen natuurlijke zoon van Jacob Huijberts verwekt bij Alitken Gorissen Smeerbol, zijnde de
zuster van de testateur. Hij wil dat zijn smidsgereedschap na zijn dood wordt verkocht en het geld gaat dan naar zijn vrouw Lijsken indien ze hem overleeft die daarvan het vruchtgebruik houdt. Het bezit van de testatrice naar haar dood gaat naar haar 3 zusters. Actum St. Michielsgestel.

Knap werk Max..., zo vallen de puzzelstukjes in elkaar.

Nog een opmerking over die namenlijst van 1604/1605, Jan.
Als je de 'gebruikers van' er uit filtert en alleen de namen van bewoners overhoudt (46 stuks voor Tongeren), kan je die lijst bijna één op één naast de schauwenlijst uit 1628 leggen (42 huizen). Nu die laatste lijst ook online staat heb ik daaruit ook nog de voormalige - doorgestreepte - bewoners van verschillende adressen kunnen achterhalen die niet in de index staan, waaronder mijn stamgrootvader, die van het ene naar het andere huis is verhuisd nadat hij uit de erfenis van zijn schoonvader een huis had verkregen. Nu moet ik alleen nog even ontdekken welk huis waar stond...

In ieder geval had Gooris Willem Lenaerts in 1628 een lap grond van 5 lopenzaad onder Tongeren, belendend Joost Jan Antonis en Adriaen Jacops. Het stuk grond is genoemd de Pas.

Jan, ik kwam een paar dagen geleden in de schepenprotocollen van Boxtel een vermelding tegen van iets als: "gelegen in de prochie van Boxtel, ter plaetsschen Tongeren, in den hoek geheijten Balsvoirt" of iets dergelijks. Helaas heb ik niet genoteerd in welke akte dat was (ergens tussen 1600 en 1650:), maar ben jij misschien vaker een vermelding tegen gekomen waaruit zou kunnen blijken dat Balsvoort, of een deel daarvan, vroeger bij de herdgang Tongeren hoorde? Dat zou mogelijk kunnen verklaren, waarom Goris Willem Smeerbol bij zijn begraven in 1645 als 'Gooris op Balsvoort' werd genoteerd, terwijl hij eerder toch in de herdgang Tongeren woonde.

Max, lastige vraag. Ergens staat me bij uit een akte dat er sprake was van de hoeve van Balsvoort en het viel me op dat die van tamelijke omvang was, qua aantallen lopenzaad. Dat zou dus kunnen inhouden dat de hoeve zich over meer dan een herdgang zou uitstrekken. Ik hou het even in gedachte, van belang is te weten wie de eigenaar van de hoeve was, mogelijk dat Goris er pachter van was of van een deel. Ik kom er op terug als ik wat terugvind.

Ik ontdekte vandaag dat de straat die nu Kalksheuvel heet vroeger 'Calfshovel' of 'Calfsheuvel' werd genoemd. Snap niet wat daar zo moeilijk aan is. Ik stel voor om die straat zijn historische naam terug te geven, Kalfsheuvel :)

Als meneer Toirkens hem toestaat wil Max naar aanleiding van zijn lastige vraag van 19 mei toch nog even mededelen dat hij "Balsvoert" ook als zodanig heeft aangetroffen in de contributielijst van 1604/1605 herdgang Tongeren:
"Br. van d'erffgen. Jans die Momber hoeij bij Balsvoert - iiz st." (Gebruiker van het hooiland bij Balsvoirt van de erfgenamen van Jan de Momber 2 en een halve stuiver).

Merkwaardig genoeg komen in diezelfde lijst ook de toponiemen "Smaelbroek" en "Sceepsdonck" voor die beiden in latere tijd tot de herdgang Lennisheuvel zijn gaan behoren.
(Gebruiker van het hooiland in de Smaelbroeck van de weduwe van Goijaert Bernaerts 2 stuivers 1 oort;
Gebruiker van de Sceepsdonck 8 stuivers 3 oort
Gebruiker van de Sceepsdonck van Lucas Dircks 4 stuivers)

Excuus, bronvermelding vergeten. De genoemde contributielijst, herdgang Tongeren, is te vinden in Boxtel Ra 50 f 212/213.

In aanvulling op het voorgaande, ook "de Schaeffroij" behoorde blijkens genoemde contributielijst tot de herdgang Tongeren (later ook Lennisheuvel):

Gebruiker van de Schaeffroij van Merten Wouters anderhalve stuiver
Gebruiker van het resterende land de Schaeffroij van Jan Dircks 18 stuivers

Er was kennelijk een corridor van Tongeren naar Balsvoort: Schaeffroij - Sceepsdonck - ? - Smaelbroeck - Balsvoort. In tegenstelling tot wat ik eerder schreef behoort "de Smaelbroecken" in later tijd tot herdgang de Roont (Roond/Roent), net als het Boxtelse gedeelte van Balsvoort.