Ludix stijl

Luikse tijdsstijl, voor zover mij bekend ergens rond 1528-29 ingevoerd.

In de stijl van Luik begon het jaar op 1 januari (1557) terwijl in de eerder gebruikte "Kerststijl" het jaar begon op 25 december.

@ Max. Ik dacht het niet. De Kerststijl, Paasstijl, etc. hadden niets van doen met de tijdsstijl van specifiek Luik, Leuven etc. Deze Kerststijl en anderen hadden te maken met de ingangsdatum van een nieuw jaar in het bestuur van een heerlijkheid, afhankelijk van wat de eerste *heer* daaromtrent had besloten. De Nieuwjaarsstijl (1 januari) kwam pas veel later op gang. Soms begon het jaar ook met St. Remius maar er zijn plaatselijke afwijkingen, zoals ingang 1 september, 1 april etc. Echter de *Luikse* tijdsstijl had te maken met de daadwerkelijke *tijd* en met de wijziging daaromtrent op een zeker tijdsstip, zoals door mij aangegeven ca. 1528-29 gewijzigd. Wij zouden het thans tijdszone noemen.

Zie ook
http://archiver.rootsweb.ancestry.com/th/read/GEN-BENELUX/2006-12/1165174244

Mvg

Jan en Max, beiden beankt voor jullie bijdrage.

Beste Jan, ik ben op dit punt geen expert, maar wat heeft de "daadwerkelijke tijd" te maken met de jaartelling? Ik heb alleen weergegeven wat ik daarover gelezen dacht te hebben bij A. van Nostrum, Rekeningen van de koningsbede.pdf, namelijk dit:

"Volgens het 'Taschenbuch der Zeitrechnung' van dr. H. Grotefend blz.12 voerde het bisdom Luik in 1333 de Kerststijl in (Keulen, Osnabrück en Utrecht hadden dat al eerder gedaan). Dit wil dus zeggen dat op 25 december
om 00.00 uur het jaartal met één verhoogd wordt. Eerste kerstdag is volgens de 'stijl van Luijdick' ook de eerste dag in het nieuwe jaar.
Hoelang het bisdom Luik de Kerststijl gehandhaafd heeft, heb ik niet kunnen vinden. De transcriptie van de
'Rekeningen' doet vermoeden dat de Nieuwjaarstijl rond het midden van de zestiende eeuw zijn intrede deed.
Door nadrukkelijk de 'stijl van Luijdick' te vermelden geeft de schrijver te kennen dat hij deze stijl niet vanzelfsprekend vindt. Hij kent ook andere stijlen of heeft er vroeger mee te maken gehad. Door de gebruikte stijl aan de datering toe te voegen maakte de schrijver onbewust kenbaar dat er 'onlangs' iets veranderde."

Ik heb het dus onjuist weergegeven : de Luikse stijl IS de Kerststijl en niet zoals ik eerder beweerde de Nieuwjaarsstijl. Prettige dag verder.

Ik zie net, dat ook A. van Nostrum in zijn Rekeningen_van_de_koningsbede.pdf uiteindelijk tot een andere conclusie komt :
"Mijn conclusie kan dan ook niet anders zijn dan dat de 'stijl van Luijdick' vóór 1554 aangepast werd en sindsdien gelijk is aan de Nieuwjaarstijl."

Dan had ik het in eerste instantie dus toch goed weergegeven...

De invoering van de nieuwe stijl 'stilus novus' door paus Gregorius XIII in 1582, waarbij 10 dagen werden overgeslagen en de schrikkeljaren precies werden bepaald om voortaan gelijk te lopen met het zonnejaar, was nogal ingrijpend. De invoering van deze kalenderhervorming varieerde van streek tot streek. Grofweg kunnen we zeggen dat de nieuwe stijl in het katholieke België en de zuidelijke gewesten in Nederland rond december 1582 is ingevoerd. Daarmee kwam er hier een einde aan het gebruik van andere jaarstijlen, zoals de Luikse kerststijl.

Zeker niet overal is die nieuwe stijl van paus Gregorius meteen ingevoerd. M.u.v. Holland en Zeeland werd de nieuwe jaarstijl in de protestantse gewesten in de Republiek pas rond 1700-1701 gebruikt.
Het laatste land dat overging naar de nieuwe stijl was niet Rusland na de revolutie, maar Turkije in 1927.

Ik zie dat ik een beetje begin af te dwalen, maar tijdrekenkunde is soms lastig maar wel erg boeiend.

Dat is dus de overgang van de Juliaanse naar de Gregoriaanse kalender die Jan bedoelde met de "werkelijke tijd". Hartelijk dank Annemarie voor wat licht in deze duisternis...

Ik heb een akte met de volgende datum:
Opten xxiijen dach in januario xvC xLviij neo luodien.
Kan iemand mij zeggen welke datum (en dan met name welk jaar) dit nu is in de huidige tijdrekening??

23 januari 1548 (MDXLVIII).

Beste Max, hartelijk dank. Romeinse cijfers kan ik wel lezen. het gaat vooral over de vraag wat neo ludien voorstelt? vanaf wanneer is die ingevoerd. uit jou antwoord begrijp ik dat neo luodien exact hetzelfde is als de huidige tijdrekening? Met de overgang van het jaar per 1 januari? De akte komt uit een protestants gewest terwijl ik eerder lees dat de nieuwe jaarstijl daar pas rond 1700 wordt ingevoerd.

Het verschil tussen de Kerststijl en de Nieuwjaarsstijl is alleen van toepassing op de dagen tussen Kerst en Nieuwjaar. Eerder in de Middeleeuwen werd ook de zg. Paasstijl gebruikt, wat de zaak veel ingewikkelder zou maken, omdat Pasen niet elk jaar op dezelfde dag valt.