Mistweg Oss (Agterschaijk)

O ja, net vergeten aan te geven (het is immers al laat...), het lijkt een beetje een algemene benaming te zijn.
Dat maakt het er allemaal niet gemakkelijker op.

Waarschijnlijk gaat het om een 'mestweg', die meestal over of langs verschillende landbouwpercelen loopt, om mest aan/af te voeren. Het gaat dan niet om een specifieke locatie.

De oudste betrouwbare topografische kaart is doorgaans het kadastrale minuutplan van circa 1832. Daarop worden ook wel landwegen/voetpaden aangegeven. De minuutplans zijn tegenwoordig te raadplegen op 'Erfgoed & Locatie', opvolger van WatWasWaar: http://erfgoedenlocatie.nl/resultaten/watwaswaar/

Dus eerst maar puzzelen waar de percelen in het oud-rechterlijk archief op de minuutplan liggen en als je geluk hebt is er een mestweg daar ingetekend. Succes ermee!

16 Wilm Jan van Berkel en zijn vrouw Hendrina van der Wielen verkopen voor 160 gulden aan Joannes Hoefnagel en zijn vrouw Maria Cornelissen, 5 akkers land gelegen aan den Moolen te Herpen, een zijde de mistweg, andere zijde H. Zwaans.

Als het om een mestweg in Achter Schaijk staat, is er misschien een snellere manier. Zoeken in de database notariële- en schepenakten op periode 1805-1810 met de woorden 'mistweg Oss' levert 27 resultaten op. Of daaronder een mistweg in Achter Schaijk is, kan ik niet uitmaken. 1805-1810 is qua tijd gezien relatief dicht bij de oorspronkelijk aanwijzende tafel van 1832 (Achter Schaijk is sectie A van de OAT). Degene die tussen 1805-1810 eigenaar is of wordt van een perceel in de buurt van een mestweg kan met enig geluk nog worden teruggevonden in de OAT van 1832. Je moet hiervoor goed letten op de omschrijving in de transportakte (toponiem, belendingen, grootte perceel). De OAT kun je thuis raadplegen op de eerder door mij genoemde site. Van Oss bestaan kadastrale tekeningen uit 1828 in de collectie kaarten, tekeningen enz. van Oss enz. (toegang 7799). Een perceel in de OAT kun je terugzoeken op de kadastrale kaart en welllicht is er een weg naast of over het perceel aangegeven. Hetzelfde kun je doen voor oudere vermeldingen van percelen met een mistweg als belending (bijv. over 1760-1800). Je zou dan moeten nakijken of een bepaald perceel wat later in die eeuw misschien opnieuw is getransporteerd, zodat je dichter bij de OAT terechtkomt. In principe moet dat mogelijk zijn, want van de transportakten van Oss tot 1810 zijn regesten gemaakt door Hans Pennings en Hans van den Hurk.
Maar misschien is allemaal al bekende koek.

Nog even een kleine aanvulling op het bericht van Michiel:
De collectie kaarten, tekeningen en kadastrale tekeningen van Oss, Lith, Lithoijen, Oijen, Megen, Haren en Macharen heeft als toegangsnummer 7999, ipv 7799. De inventaris kun je via onze website inzien: http://www.bhic.nl/integrated?mivast=235&mizig=210&miadt=235&micode=7999&miview=inv2
Ook zijn diverse kaarten al gescand in te zien.

Dank voor de reacties tot nu toe.
Zonder afbreuk te doen aan inzet en meeleven, is inderdaad (om Michiel te citeren) er sprake van 'oude koek'.
Maar ja, één troost, al wat we aan historisch of genealogisch onderzoek doen is 'oude koek'....
Ik ga binnenkort het repertorium van de notaris in Oss er maar eens op naslaan, en hoop een (veronderstelde) verkoop daarin terug te kunnen vinden.
En anders ben ik bang dat hetgeen ik eigenlijk zoek in de nevelen van het verleden verborgen blijft.
Nogmaals dank!

Misweg, mesweg, mistweg, mestweg, ik kwam ze in tientallen jaren... in vele archieven tegen, Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Brabant. doorheen Belgie..
Een normaal verschijnsel bij een perceel grond, het overpadrecht was duidelijk, daarvoor de mestweg. Waar men toen voor de invoering van hrt kadaster uitsluitend de omliggendr percelen of grenzen op die manier aangaf, gaf men daaamee ook de beperkingen aan, qua toegang of gebruik avn het perceel in kwestie. Een mestweg diende in principe voor gemeenschappeijk gebruik, soms alleen voor bepaalde omliggende percelen alleen. Voorgeschreven of gebruikelijke breedtes, mestweg voor vervoer van mest, maar mogelijk NIET voor vee, geen algemeen voetpad ook. Geen heerweg ook. Nee, duidelijk een mestweg. Ander vorobereld : vaak was er een aparte lijkweg in een dorp.op weg naar de kerk of een kerkhof lijkt me. :-), de reden lijkt me duidelijk, die diende niet voor mest. Een pad of steegde was een pad en geen heerweg. Deze info zit tussen de regels door vaak in aktes besloten, een bantuinverplichting, onderhoud van een hek of hekpost, dijkonderhoud of padonderhoud, een sloot die geschoond diende te worden, een houtwal aan een pad, of mestweg. Ne, dat soort info vinden we niet op Wikipedia en niet bij maestro Google., die doen soms wel in oude koek :-), maar een mestweg en een secreet is niet hun meest geliefde onderwerp. Dus ... op naar oude kadastrale kaarten dat is de enige manier om er achter te komen waar die mestweg toen was. Succes en groet.

Dat laatste zei ik dus al, Jan Toirkens. Voor de rest bedankt voor de info.
Mvg.

Enige humor op het forum is nooit weg. Ik val soms in herhalingen blijkbaar, van anderen danwel mezelf :-).

Michiel en Jan dank voor de verdere uitleg. Kan zo langs dat pad op den duur wel eens vruchtbare grond geworden zijn...door verloren mest? -- Ben het woord 'lijkpad' ook wel tegengekomen. Liep dan waarschijnlijk over landerijen met recht van overpad [ vanaf een buurtschap] richting kerk; begraafplaatsen waren immers meestal in of nabij kerk. Er zullen wel meerdere lijkwegen in een plaats geweest zijn. [Mogelijk werd de naam verder nog gebruikt voor 'de weg naar de galg'..?]

:-). Helena, dank je voor de reaktie. Deze opmerkingen en van anderen ..brengen mogelijk meer licht in de duisternis over dat lijkpad. Mijn idee is, na zoveel ... bewerkte paginas , dat men op een of andere sinistere manier deze zaken niet aan het licht wilde brengen. Zaken als *sterven* , de dood, .. de galg, zaken als terechtstellingen, zaken als besmettelijke ziektes, de hutten op de heide om melaatsen erges in een hut onder te brengen, dat zijn sporadiche aantekeneningen. Of het schaamte was ? Een weg naar de galg heb ik nergens ooit gevonden, wel een Richtpad. Was men bang de zaken onder woorden te brengen. Wat typisch toch, wel boedeldelingen met allerlei details, veel vechtpartijen .. en bijna nergens iets over de wijze van terechtstellingen of het nu door het zwaard was of door ophanging. Practisch in elk dorp hebben er eeuwenlang terechtstelligen plaatsgevonden, maar bijna NERGENS vindt je er sporen over terug.

De laatste opmerking van Jan Toirkens onttrekt zich aan mijn waarneming. Wel moet ik daarbij een kanttekening maken. Niet alle schepenbanken in de Meierij hadden de hoge rechtsmacht. De hoge rechtsmacht hield in dat in criminele zaken lijfstraffen uitgesproken mochten worden alsmede het halsrecht (de ter dood veroordeling). Dorpen als bijv. Berghem, Heesch en Rosmalen hadden alleen middelbare en lage jurisdictie. Deze waren Hertogs- of Statendorpen, in criminele zaken werd daar een beroep gedaan op de schepenbank van Den Bosch. In die dorpen vond in elk geval vanzelfsprekend geen terechtstellingen plaats. Een handig overzicht van de soort jurisdictie die schepenbanken in Noord-Brabant bezaten geeft een publicatie uit 1980: "Historische kaart van Noord-Brabant 1795".

Quo vadis? Over de mistweg...
Geen antwoord op mijn eerste vraag, maar toch een hoop wijzer geworden!
Thnx

Hallo Maurice

Gaat het je om het huis op Osserschaijk dat de kinderen van Cornelis Roefs in 1766 aan Leenders verkopen?

Dag Bas,

Dat is een van de huizen waar ik inderdaad naar op zoek ben. Het huis dat jij bedoelt is aangekomen via Jenneke Schuurmans, de echtgenote van Cornelis.
Jenneke overerfde dat via haar ouders Aart Schuurmans en Catharina Meusse (Meeuwissen) van Jennekes grootvader Bartel Gisbert (Meeuwis Gijsbers), die het 1681 heeft gekocht. En Bartel was getrouwd met een Brock, nietwaar?
Ik denk dat ik deze woning vrij aardig heb weten te traceren nabij de kapel op Osserschaijk. Het ligt volgens mij - als je van de weg van Berghem naar Oss - richting de kapel gaat aan de linkerzijde van de weg. Weet jij misschien meer dan ik?

Maar verder ben ik nog op zoek naar de locatie van een woning/boerderij die via Geertruij Jan Aert Rutten (echtgenote van Hendrick Janssen uit Oijen en de moeder van Cornelis Roefs) ook in deze hoek moet hebben gelegen. Ik denk overigens in het clustertje huizen dat in 1832 op de kaart staat rondom een klein straatje iets verderop in de straat - ten westen van de kapel.

Mocht jij meer weten, dan hoor ik dat graag van je. Wellicht kan ik jou ergens bij helpen. Wie weet?

Nee, ik weet niet meer. Ik weet minder :) Ik had je een en ander willen suggereren wat je al blijkt te weten. Hoe ben je er op gekomen dat dit huis van Schuermans ten westen en niet ten oosten van de straat ligt? Bij de in de acte uit 1766 genoemde mestweg, die in de acte uit 1681 overigens gemeene straet genoemd wordt, zou het dus volgens jou kunnen gaan om de op de kadastrale minuutplan ingetekende (i) Schaijkse Steeg (later: Schaijkveldsche Straat) (onwaarschijnlijk), (ii) de weg naar Berchem (later: Boonakkerstraat) of (iii) een ongeveer noord-zuid verlopende, niet ingetekende land- of mestweg wat dichter bij en parallel aan de (Osserschaijkse) Kapelweg waaraan de huizen en de kapel liggen.

Dit huis was dus in de 17e eeuw (tot 1681) het huis van de opa van Jenneke Aart Schuermans, van Geurt (Gaugericus) Peter Schuermans, de vader van Marijke Geurt Schuermans die met Claes Willems Palsman getrouwd was en waar we het eerder dit jaar met René Geurts uitvoerig over gehad hebben. Daarna was het van Meeuwis Gijsbers die inderdaad met Handerske Neelen Brock getrouwd was, dochter van Cornelis Gerrit Adriaens Brock (+1667) via wie we dus verwant zijn en die ook op Osserschaijk woonde. (Ik heb overigens ook nog een tante Anna zaliger die in je stamboom voorkomt en op de kleine Koolwijk in Herpen woonde, een dochter van Hendricus Roefs.)

Waar Jan Aart Rutten woonde weet ik niet. Leuk om uit te zoeken wie waar woonde op Osserschaijk.

Groeten, Bas

[ Heeft niets te maken met jullie zoektocht..., maar zo heeft Dhr. Theo Meulendijks c.s. dat gedaan voor bijv. Aarle-Rixtel en meerdere plaatsen in Peelland. Zie http://www.saspeelland.nl/theomeulendijks/ ]

@Helena
Is wel herkenbaar, ben zelf met zoiets bezig voor het dorp Oijen.
Combinatie van heel veel verschillende bronnen en zo proberen een kleine 250-300 jaar bevolkings- en bewoningsgeschiedenis in kaart te brengen van 1650 tot de invoering van de burgerlijke stand en het kadaster.
Leuk project, alleen veel te weinig tijd! Wil ook nog zoveel andere dingen doen en uitzoeken...