Beste mensen,
vandaag enkele gedachten m.b.t. de identiteit en afkomst van Peter Eelkens uit Tilburg, vader van (o.a.) Berijs Peter Eelkens. Berijs werd in 1495 met zijn vrouw Elisabeth Hagaerts lid van de illustre vrouwe broederschap; hun zoon Joost was vanaf 1532 schepen in Tilburg.
Het is weleens aangenomen dat deze Peter Eelkens tot het geslacht Van Oerle behoorde, al heb ik niet zoveel aan die aannames zonder verdere onderbouwing. Hoewel er zeker contacten waren tussen Peter en de familie Van Oerle, ben ik hier niet zeker van, in het bijzonder omdat dan de naam "Eelkens" onverklaard blijft.
Allereerst een reconstructie van de familie Van Oerle, zoals in de Bossche Protocollen te vinden is:
I Berijs v Oerle x Elisabeth Berijs v Breda
- Gerit, zie II
- Yda, Engelberen (+ca. 1468), Jan, Aleijd (tr. Henrick Voet).
II Gerit v Oerle x Elisabeth Jan die Hollander
- Berijs, zie II
- Peter, Dirck, Jan (priester), Willem, Kathelijn, Aleijt, Margriet.
III Berijs Gerit Berijs v Oerle
- Jan, tr. ca. 1470 Jut Aert v Laerhoven.
In de Bossche Protocollen (zie o.a. fiches Smulders met name Tilburg) zijn ook Peter Eelkens en zoon Berijs terug te vinden in samenhang met de familie Van Oerle (originele akten zie o.a. scans op FamilySearch):
jaar 1474, f.302v
Peter Berijs f.q. Gerardi (...) (=wschl. Peter zoon van Gerit Berijs v Oerle)
einde akte wordt genoemd: Berijs f.q. Petri Eelkens.
jaar 1481/2, f.144
Ghiselbert f.q. Gerardi Ghijsbrechs zou hebben verkocht (vendidisset) aan Petro f.q. Gerardi Berijs goederen te Tilburg; verderop in de akte: "supportasset (zou hebben overgegeven aan) Petro Eelkens".
jaar 1481/2, f.144v
(vervolg voorgaande akte) Berisius f.q. Petri Eelkens p.se et suis fratribus et sororibus (voor hemzelf en zijn broeders en zusters) et Magdalena eorum matre (en Magdalena hun moeder) (...).
jaar 1482/3, f.33
in akte genoemd: Berisio f.q. Petri Eelkens (in kantlijn toegevoegd: "van Oerle" in te voegen na Berisio).
in de (hierop volgende akte' wordt tevens genoemd:
Berisio de Breda (...) m.b.t. Waalwijk; Berisius de Oerle f.q. Petri Eelkens erga (tegen) Johannem f.q. Berisii de Oerle.
Uit bovenstaande akten kunnen we concluderen dat Peter Eelkens reeds voor 1474 overleden is, dat hij gehuwd was met Magdalena en naast Berijs meerdere kinderen had, dat er land van Peter Gerit Berijs van Oerle terecht is gekomen bij Berijs, zoon van Peter Eelkens.
Ik heb persoonlijk de indruk dat Peter Eelkens iemand anders is dan Peter Gerit Berijs van Oerle, zoals soms wordt aangenomen. Tegelijkertijd noemde hij zijn zoon "Berijs van Oerle", en is zijn zoon betrokken bij transporten vanuit de familie Van Oerle. Het zou m.i. kunnen dat Peters echtgenote Magdalena een dochter was van Berijs Gerit Berijs van Oerle (of misschien wel diens weduwe).
In de Bossche Protocollen komt tevens iemand voor die m.i. dezelfde persoon geweest zou kunnen zijn als Peter Eelkens, namelijk Peter Erart/Erijt Peter Engelen/Eelkens, zoals in bijv. de volgende akte:
jaar 1466/7, f.39v
Henricus f.q. Erardi Petri Engelen, (...), Petrum f.q. Erardi Petri Engelen, (...), Theodori de Oerle f.q. Gerardi Berijs (...).
Deze Petrus lijkt i.i.g. dezelfde als de vader van Gerrit, Jan en Eel (Elen). Of dit dezelfde of een andere is als de vader van Berijs is m.i. niet geheel duidelijk.
m.b.t. deze laatste Gerrit opnieuw een verbinding met de Van Oerles in het ORA van Tilburg (R305, f.31, 23 okt 1559):
"11 lopen rogge erfpacht, welke Gherit z.w. Peter Eelkens verkregen had van Peter z.w. Gherijt Berijs van Oerle".
Cruciaal in bovenstaande akte is hoe het woord "verkregen" opgevat moet worden: gaat het om een vererving of om een verkoop/transport?
tot zover mijn gedachten; in zowel de Bossche Protocollen als het ORA van Tilburg zullen hopelijk meerdere aanwijzingen te vinden zijn over de precieze band die Peter Eelkens met de Van Oerles had.
