Jm. I. van Lieshout
vertelde op 8 maart 2014 om 13:13 uur
Goedemiddag,
Waren toponymische achternamen gebruikelijk voor 1600? En diende dit op dezelfde manier als na 1600? Want toen betekende het, als je bijvoorbeeld 'Van Rooij' heet dat je verre voorvader Jan Gijsbers uit Sint-Oedenrode kon zijn, terwijl al zijn nakomelingen ergens anders wonen. Is dit dus voor 1600 (met name 1300 - 1550) (regelmatig) ook zo? Of gaat het hier vaak om waar men 'gegoed' was, waar men goederen / zijn heerlijkheden had of de rechtbank beheerde?
Familienamen zijn in de volksmond ontstaan om verschillende mensen met dezelfde voornaam te kunnen onderscheiden, op dezelfde manier als bijnamen. Men gebruikte hiervoor patroniemen, toponiemen, beroepen, bijvoeglijk naamwoorden (de Jonge, de Kleine e.d.). Waarom iemand op een bepaalde manier aangeduid werd, is toen niet genoteerd. Voor ons is het nu gissen waarom iemand in de volksmond die aanduiding gekregen heeft die later tot familienaam is geworden. Voor je voorbeeld "van Rooij" (ik plak er maar even de voornaam Jan aan): de mensen in de omgeving van Jan hadden om een of andere reden bij hem een associatie met "Rooij", net zoals ze een ander "Jan de backer" noemden, of "Jan van den dikke". Maar wat die associatie met Rooij was? Dat blijft gissen.
Paul
zei op 9 maart 2014 om 09:43
Als je kijkt naar de oude cijnsboeken van Peelland uit de 15° eeuw zie je al verwijzingen naar plaatsnamen. Deze herken je door het gebruik van voorzetsel " de"
Zo vind men bv Elbena relicta Johis de bruheze ( = Bruheze) of bv in Stiphout 1381 " Arnoldus filius Arnoldi de dunoue "
( = van duijnhoven)
Eindigend op son verwijst naar zoon en zo onstaat bv de een familienaam als Jansen ( Janson ; zoon van Jan).
MVG
Paul
zei op 9 maart 2014 om 10:53
Als ik kijk naar je vorige vragen .
Het rooiven bestaat als toponiem in Lieshout.
