Kimdriaan
vertelde op 29 oktober 2015 om 16:40 uur
In mijn stamboom komen meerdere echtparen uit Brabant en Gelderland voor die verschillend gedoopt zijn of van wie de kinderen uit hetzelfde gezin ook verschillend gedoopt zijn (bij mijzelf is dat ook zo!). Ik heb priesters/nonnen en dominees in de familie zitten en bij sommige families/gezinnen is de religie daarom wel duidelijk.
Eerder las ik op het forum dat het door verschillende omstandigheden en soms uit praktische overwegingen in 1600/1700/1800 wel vaker gebeurde. Ik zoek daarom ook vaak naar dezelfde persoon in de boeken van de Nederduits Gereformeerden/Hervormden en Katholieken. Ik weet nu niet meer zo goed welke religie ik bij de persoonsgegevens aan moet houden. Aan de andere kant vraag ik me af of dit wel zo belangrijk is om te noteren. Ik raak ervan in de war.
Ik ben heel benieuwd wat jullie mening hierover is. Alvast bedankt.
De doop -katholiek, gereformeerd of anderszins- is bepalend. Natuurlijk kan een persoon later bekeerd zijn tot een ander geloof, al werd daar vroeger niet altijd ruchtbaarheid aan gegeven, omdat het aanstoot kon geven.
Vooral via gemengde huwelijken vond in de 17e en 18e eeuw een verschuiving (vergroting maar ook verkleining!) in een geloofsgemeenschap in een stad of dorp plaats.
Kimdriaan
zei op 29 oktober 2015 om 17:08
Dag Michiel, ik was waarschijnlijk niet duidelijk. Het gaat mij niet om wat men later werd (hopelijk naar eigen keus) maar in welke kerk men gedoopt was. Tenminste, ik ga er vanuit dat het doopgeloof leidend is bij de notering van het geloof bij de persoonsgegevens, maar dan heb ik dus een probleem binnen bepaalde gezinnen.
Wat je schrijft over de verschuiving wist ik niet. Waarom gebeurde dat dan?
Kimdriaan
Michiel
zei op 29 oktober 2015 om 17:25
Zowel de katholieke kerk als gereformeerde kerk waren sterk gekant tegen gemengde huwelijken. Niet alleen vanwege het gevaar dat een geloofsgenoot onder invloed van de partner tot een andere geloof kon overgaan, maar vooral vanwege de kinderen. De vraag was namelijk in welk geloof die kinderen zouden worden opgevoed. Dit kon dus tot een vergroting bij het ene kerkgenootschap, tegelijkertijd een verkleining bij het andere genootschap leiden. Het was in de 17e en 18e eeuw zelfs de belangrijkste oorzaken van verliezen of winsten qua ledenaantal die kerkgenootschappen konden behalen. Doorgaans werden tussen echteluiden afspraken gemaakt, vaak dat bijv. zonen gedoopt zouden worden in de kerk waartoe de vader behoorde en dochters in de kerk waartoe de moeder behoorde. Dit hoeft echter niet, alle kinderen uit een gemengd huwelijk konden bijv. ook in het geloof van de vader worden gedoopt, omdat hij pressie uitoefende op zijn vrouw. Of andersom natuurlijk.... Overigens is het soms moeilijk te achterhalen of huwelijken gemengde huwelijken waren; in Staats-Brabant ná 1750 is dat gemakkelijker, als gevolg van een besluit van de Staten-Generaal, waardoor in ondertrouwakten voor de magistraat of predikant de religie van beide partners werd geregistreerd. Als je een gemengd huwelijk vermoedt, valt alleen zekerheid te krijgen door in zowel gereformeerde, als katholieke, lutherse enz. doopboeken te kijken. Een bepaald patroon (bijv. zonen katholieken, dochters gereformeerd -als genoemd) wordt dan wel duidelijk.
