Verkoop bij opbod

Een hoog is zo groot als in de "conditieën" bepaald is. Dit kan bijvoorbeeld f.6,-- zijn, waarvan f.5,-- de de inzet verhoogt en f.1,-- naar degene gaat die "onthoogd" wordt. Het waslicht wordt gewoonlijk bij de afslag /"het afhangen" gebruik. Dat is de finale verkoop, die ongeveer een week na de inzet met het hogen is. Er zijn echter locale verschillen. Dit is mijn ervaring, Willy.

"en eenen voor de borst"
Doet mij denken aan de snelle - kleine vuistslag die je jezelf aandoet. Midden op je borst. Een teken dat je met je hart en ziel aanwezig bent.
Kortom: een slag die jezelf aandoet om je betrokkenheid te onderstrepen.
Heb dat altijd een heel mooi gebaar gevonden.

Dank jullie wel voor de uitleg Harrie en Henk!
Het ritueel heeft wellicht een oeroude geschiedenis, evenzo bv het ''halmeling vertijgen", het overdragen van onroerend goed met een korenhalm etc.

Ik vermoed, Willy, dat halmeling vertijgen hetzelfde is als wat later de opleverings-tijd van akkerland genoemd wordt: "stoppelbloot". Vertijgen/ tijgen is de latere vorm van tiën, dat trekken betekent. De grond aanvaarden als het graan of de boekweit geoogst is. Bij de inzet van een verkoop werd ook nogal eens "trekgeld" ingezet, dat de inzetter kreeg. Heel de opzet was een zo hogelijke ver-koopprijs binnen te slepen.

Helmelinge of halmelinge vertijden of vertijgen is het overgeven van een korenhalm door de verkoper aan de koper. Hiermee werd de koop definitief besloten. Het heeft niets met oogststoppelbloot te maken. Dat is de bepaling dat de koper de grond pas mocht aanvaarden als het gewas dat er op stond was geoogst. De opbrengst van het gewas was dan nog voor de verkoper.

Dank jullie wel, ik meen uit de beide antwoorden te kunnen 'destilleren' dat de (verse !) korenhalm symbolisch door de verkoper aan de koper wordt overgedragen.
Dit gebeurt dan nadat het koren gemaaid is en wordt de plak dus oogststoppelen bloot opgeleverd.... mee eens?

Met je visie kan ik het volledig eens zijn. Wanneer een verkoop in de winter plaatsvindt en het koren al gedorst is, kan er moeilijk een korenhalm overhandigd worden. Dit zou oorspronkelijk alleen kunnen kort na de oogst. Later is "halmeling vertijgen" mogelijk alleen een standaard uitdrukking geworden voor "afstand doen van": versteend taalgebruik is in schepen- en notaristaalgebruik bepaald niet ongewoon.

In een akte uit 1774 lees ik:
Verkoop van een weiland, afgehangen op 800 gulden, gelopen op 450 gulden.
Jan Loeffen, doet 4 hogen, Hendrik van Hout doet 6 hogen, de Heer Gockelen doet nog 6 hogen, de Heer Verzijl doet nog 4 hogen, de Heer Gockelen doet nog 4 hogen, Jan Zweermans doet nog 4 hogen, de Heer Verzijl doet nog 4 hogen, Peter van Daal doet als hoogste bieder nog 10 hogen.
Elke hooge doet 3 guldens, waarvan twee delen zullen komen tot de grotinge der koopsom en het resterende derde deel tot profijt van de kopers of hogers.

Welk bedrag is het weiland dan uiteindelijk gekocht?

Ik zie nu in een volgende akte dat het weiland uiteindelijk is verkocht voor een som van 450 gulden plus 42 hogen (3x 42 = 126 gulden) dus in totaal 576 gulden.

In deze akte staat niets over het feit dat een derde deel van de hogen tot profijt van de koper is, maar volgens mij zou er dus om die reden nog 42 gulden aan de koper terug betaald moeten worden.

Dank je wel Eric voor deze informatie. het ondersteunt ontegenzeggelijk het hier al eerder door Harrie ingebrachte. Hoe de verdeling van de hogen uiteindelijk geschiedde wordt hier inderdaad niet duidelijk. Moet de ontvanger van het totaalbedrag deze afdracht dan nadien doen? Lijkt me plausibel..

Ik herinner me dat de hogen onmiddellijk na de bijeenkomst uitbetaald werden, terwijl de koopsom veel later, bijvoorbeeld daags voor Kerstmis, betaald moest worden.
Van de oude kooprituelen waren tot voor kort nog over de handslagen bij verkoop van vee op de
veemarkten.