Dat karakter is verder versterkt door de bouw van honderden woningen door Philips, begin jaren ’50, nog daargelaten de nieuwe wijk Tivoli, die, hoewel op Geldrops grondgebied gelegen, feitelijk Eindhovens is.
De groei van de bevolking, in de jaren na 1920 vooral te danken aan een sterk dalend sterftecijfer, komt na de oorlog vooral op rekening van een toenemende immigratie van buiten, niet alleen uit andere Brabantse plattelandsgemeenten, maar voor een flink deel ook uit Limburg.
Dat grote aandeel van niet-autochtonen in Geldrop doet de deskundigen waarschuwen voor “het ingroeien van de vreemde elementen in de Geldropse samenleving, zodat het eigen karakter hiervan niet teloor gaat en zich geen ongewenste spanningen hierin voordoen.”
Het zijn ook vooral jonge mensen die naar Geldrop trekken, zodat vanaf het einde van de jaren ’40 de gemeente een relatief jonge bevolkingsopbouw kent.
Geldrop mag een industriegemeente genoemd worden, omdat 77% van de beroepsbevolking in de industrie werkzaam is. Dat is vergeleken met het gemiddelde in de rest van Brabant veel: daar is het nog net niet de helft. Zelfs Eindhoven kent een lager percentage, maar dat komt doordat het aandeel van de zogenaamde verzorgende beroepen daar hoger ligt.
Die 77% is eigenlijk maar in twee sectoren werkzaam: de textiel en de metaal. De textielindustrie is in Geldrop zelf gevestigd, vanouds al. Voor de metaalindustrie trekt men hoofdzakelijk naar Eindhoven (90% van de pendelaars), en dan voor het overgrote deel naar Philips. Opvallend genoeg werkt bijna niemand bij DAF, dat dan toch net een nieuwe fabriek op de gemeentegrens met Geldrop in gebruik heeft genomen. Een opvallend verschil: bijna al die pendelaars komen van buiten, de autochtone Geldropenaren werken bijna allemaal in de textiel.
De landbouw is maar een kleine sector in Geldrop: slechts 7% van de beroepsbevolking werkt daarin. De Geldropse landbouw is typisch die van de zandgronden in Midden en Oost-Brabant: (te) kleine gemengde bedrijven met vooral veehouderij, met name runderen. Het gemiddelde bedrijf is 9,9 hectare groot, de helft daarvan is grasland. Het bedrijf wordt vooral gerund door de boer en zijn gezin.
In de overige, verzorgende, beroepen treffen we een opvallend lage ‘autochtoniteit’ aan onder de gezinshoofden. Het is een relatief kleine sector (4%), als gevolg van het nabije Eindhoven. Het winkelapparaat blijft duidelijk achter bij wat we in de rest van de provincie zien.
Geldrop kent alleen een ULO, andere vormen van voortgezet onderwijs zijn er niet. Maar de verbindingen met Eindhoven, Helmond en Weert zijn prima, en daar gaan de meesten dan ook naar school. Van de jongens tussen 13 en 16 jaar volgt 22% nijverheidsonderwijs. Dat lijkt ten opzichte van de rest van Noord-Brabant (17%) een gunstig percentage, maar gezien de 77% die in de industrie werkt heeft, valt het eigenlijk wel een beetje tegen. Voor de ULO zelf is weinig belangstelling: slechts 4% (tegen 8,4% in Noord-Brabant en 11% landelijk) gaat erheen.
Net als de rest van Nederland kent Geldrop in 1953 een woningtekort. Ongeveer 300 gezinnen zoeken nog naar woonruimte, ofwel er is op dat moment voor maar 84% in de behoefte voorzien. Toch ligt de toekomst van de gemeente vooral in dat aspect: woongemeente tussen de industriekernen Eindhoven en Helmond.
Foto’s:
Geldrop, Beekweide, 1968. Foto: RHC Eindhoven, fotonr. 13027.
Geldrop, Winkelcentrum Wielewaal c. 1977. Foto: RHC Eindhoven, fotonr. 2689.
Geldrop, Boerderij met schuur, Riel, 1976. Foto: RHC Eindhoven, fotonr. 10850.
Geldrop, klassefoto van de Albertus Magnus ULO aan de Heggestraat, 1946. Fotograaf: F. van den Bichelaer. Foto: RHC Eindhoven, fotonr. 5238.
