skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hualp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Werk aan sluis en stuw (1932-1936)

Henk Buijks
Henk Buijks Bhic
vertelde op 23 april 2009
bijgewerkt op 30 april 2014
Een belangrijke schakel in de Maaskanalisatie en –normalisatie was de bouw van stuwen. Deze maakten het mogelijk het waterpeil van de uitermate grillige regenrivier te regelen. In de Brabantse Maas werden er drie gebouwd: bij Sambeek, bij Grave en bij Lithoijen en Lith. Omdat de scheepvaart natuurlijk door moest kunnen gaan, bouwde Rijkswaterstaat bij elke stuw ook een sluis.

De werkzaamheden aan de Maas en aan stuw en sluis hadden tot gevolg dat bijvoorbeeld Lithoijen in de periode 1931-1934 geen werkloosheid kende. Ook in 1935 waren alle werklozen aan de bak gekomen, weliswaar niet meer bij het ‘ vrije bedrijf’ (de aannemers van sluis en stuw), maar bij de Centrale Werkverschaffing Maasverbetering.

Ook nam het aantal inwoners van Lithoijen relatief sterk toe: van 630 in 1930 tot 722 begin 1935. Velen van deze nieuwkomers, vaak specialisten in baggerwerk, beton- en dijkenbouw, waren gehuisvest in keten, vlakbij de stuw.

Lithoijenaar Wimke Gijsbers maakte de bouw van sluis en stuw helemaal mee. Vanaf 1931 was hij erbij, eerst bij De Vries en Van den Bosch, toen bij de I.G.B. en tenslotte, vanaf 25 mei 1934, bij Christiani & Nielsen. De werkzaamheden waren uiteenlopend van aard: eerst vooral grondwerk, later bijvoorbeeld ook spijkers trekken en planken sorteren. Gijsbers verdiende 30 cent per uur. “’t Was geen vetpot”, vertelde zijn vrouw Drika, “maar we hebben er altijd van rond kunnen komen!”. Na eind augustus 1935 zijn ontslag te hebben gekregen bij Christiani, kon Wim Gijsbers meteen aan de slag bij de Maasverbetering.

 
                      

 

In Lith, waar de werkloosheid eveneens verdween,  profiteerde ook het plaatselijke bedrijfsleven van de stuwwerken. Zo mocht kolenboer Martinus Platenburg 4.000 ton briketten leveren voor de lokomotiefjes op het bouwterrein. Maar ook de bakkers en de caféhouders hadden meer te doen.

Natuurlijk traden ook andere effecten op. Zo maakte een traditioneel ingestelde agrarische  en katholieke regio kennis met mensen uit alle windstreken, van een andere of zelfs zonder religie. Ook was er plotseling grootschalige industriële bedrijvigheid in de Maaskant, compleet met volcontinudienst, want het betonstorten ging dag en nacht door, ook op zondag. Natuurlijk moesten boeren ook op zondag het veld op of in elk geval de koeien melken, maar dan kon je nog altijd naar de mis.

Lithenaar Bertus van de Velden was daar niet toe in staat, toen hij eens op zondagmorgen een pasgestort betonnen talud moest nathouden. Dus moest hij de pastoor om dispensatie vragen.

Maar ondanks alle veranderingen bleef de humor bestaan. Vraagt een stuwarbeider aan Wim Gijsbers: “Witte gij wat ze hier bouwen?”. Antwoordt Wim: Witte gij da nie? Dat wordt een waterfabriek!”.

Over de werking van de sluizen en de stuw is veel te vertellen. Wie kan dit beter doen dan de oud-hoofdsluismeester Rien Biemans. Zijn verhaal daarover is hier te lezen.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.