Alsoo heer ende meester Cornelis van den Dijck priester en canonick van Sint Peters kercke binnen der vrijheijt van Hilvarenbeecke bij sijnen beslooten testamente geopent gepubliceert ende bij sijne executeuren ende erfffgenaemen geratificeert ende geapprobeert den naestlesten october vijfftijenhondert ende negenentnegentih ende bijden notaris Rutger Naegelmaecker behoorlijcke gesubsigneert ende onderteeckent heeft begeert vuijt de selve penningen dije Joncker Goijart Absalons hem schuldich was gecocht te worden eene rente van een burse te fonderen ende te gebruijcken ende besitten soo tot ‘sHrtogenbossche als tot Loven door sijns testateurs naesten ende meesten bequaemsten, tsij neve oft maechschappe ende dat den bursier de vruchten ende proffijten vande selve burse soude moghen genieten acht continuele jaren ende nijet langer begerende oijck de voorschreven burse gegeven te worden [230] door sijns testateurs naesten neve, ende pastoir van Oirschoth ter tijt het officie des pastoirs exercerende, ende offteth gebeurde [daer Godt voor behoden wille] datter egeenen bequaemen vuyt syns testateurs neven ofte maechschap en worden bevonden, dat in dyen gevalle de selve burse gegeven soude worden eenen anderen scholier van Oirschoth van goeden hoope ende natuere – Begerende tot dijn noch dat den geenen dije de selve burse soude gegeven worden ten mintsten bequaem soude moeten weesen om geadmitteert te worden tot de sevenste schoole tot ‘sHertogenbossche wesende alsnu bij de Paters Jesuiten de derde schoole allet naer breederen inhouden vanden voorschreven testamente, sijne vuijten voorschreven penn: totte voornoempde burse beleecht de somme de somme van thijenhondert gulden capitaels, tot vijftich gulden jaerlijcx ten interesse – Ende also Heer Adriaen van den Dijck priester ende pastoir tot Vessem ende eertyts geweest pastoir tot Blaedel, broedere vanden voornoempden Heer Cornelis van den Dijck
Soo wil ende begeert die selve testateur dat Hendrick Denis van den Dijcke sijnen broeder bij aldien hij langer leeft dan die testateur ende ingevallen men sijnen executeuren hier onder te noemen sal oft sullen mogen aenveerden alle sijne erffgronden om verkocht te woorden bij hem voorde somme van vier duijsent gulden welcke somme van [192] vier duijsent gul: bijde selve executeuren beleggen oft geimploijeert sullen werden tot prouffyt vande naebeschreven beursiers ende tgene de voors. gronden met houtwassen ende toebehoorten meer soude mogen geraecken te gelden wilt ende begeert hij testateur dat tselve sal werden geimploijeert tot augmentatie van alsulcken beursen als wijlen Heer Cornelis van Dijck sijns testateurs broedere in sijn leven gefondeert heeft met lasten dat die selve beurssiers den testateur dagelijcx oock mede ghedachtich sullen moeten wesen met een pater noster ende Ave Maria tot laeffenisse sijnder zielen te lesen etc. nopende voorts de fondatie vande voors. borsen wil en begeert hij testateur dat de voors. vier duijsent gul: op lossrente oft andersints soo dat sal mogen gheschieden sullen werden geimploijeert tot behoeff ende onderhoudt van twee knechtkens van sijnen naesten bloede latijn leerende daer toe bij sijne executeurs te nomineerende die vijff jaeren lanck daer op in twee gelijcke portien [192r] sullen studeeren oft schoolen gaen inde triviaele schoolen bijde Paters van Societeijt Jesu oft andere geapprobeerde latijnsche schoolen ende daer nae noch vijff jaeren lanck inde hooge schoole oft universiteijt van Loven oft Douwaij ten waere dat imant theologie s tuderende synen cours inde vijff
Ende ten lesten tegen alle de opcomende swairicheijt te versien ende oock om alle onnutte costen te verhoeden soo ende in wat manieren ende hoedanighe die schier oft mergen soude mogen oprijsen, egeen uijtgescheijden alsulck geschil ende swairicheden sullen alleen bij de proviseurs ende collateurs als amicable pacificateurs als arbiters bij hun selven van officie wegen alleen oft als die geresen questien sijn pregnant ende important met adres van twee onpartiael rechtsgeleerden bij parthijen aen beijde sijden te eligeren, ofte te assumeren, met welcken heeren proviseurs ende collateurs ende adviseurs interpretatie, declaratie determinatie oft uijtspracke ex vocum pluralitate gegeven parthijen van beijde sijden hem selven moeten contenteren ende te vreden houden sonder eenige applicatien ofte remedien daer
Aldus soo hebbe ick dese tegenwoordige fundatiën voleijndt, volgens het getuijgenis mijner consciëntie ende intentie met preserveerde macht van geduerende mijner menschelijcker peregrinatie nu drije ende tsestich jaren out sijnde alnoch te mogen verminderen ofte vermeederen te corrigeren ende veranderen, in kennisse der waerheijt van allet gene voors. staet, welck ick bij eenen getrouwen vrient aldus int reijn hebbe doen schrijven, Soo hebbe ick daer naer tot naerder verseeckeringhe met mijn eijgen naem het selve onderteeckent ende met mijn gewoon signet bevesticht op huijden den iersten dach augustij anno xvi c ende derthien, onderteeckent Jan Daems pbr [= presbyter] ende was besegelt met een cachet daer op gedruckt – Onder stont gecollationneert tegens d’originele fundatie ende daermede dese copie bevonden concorderende bij mij Gerardt Kempen pbr = presbyter als openbaer ende bij den Rade van Brabant geauthoriseerde notaris – Oirconde deses etc. G.Kempen notaris – onder stont nae voorgaende collatie tegen asijn [166] origineel als voor is dese tegenwoordige copie bevonden te accordeeren van woorde tot woorde – bij mij ondergeschreven notaris ende was geteeckent G. Vleeshouwer 1622.
Dese copije gecollationeert tegens de copije originaele is hier mede door mij Johan van Horenbeeck als openbaer bijde Ed: Mo: Rade van Brabandt in ‘sGravenhage geadmitteert notaris tot sHertogenbossche residerende bevonden opden darthienden dach der maendt junij anno sesthien hondert drije ende vijfftich van woorde tot woorde t’accorderen – t’oirconde etc. Jan Horenbeeck nots. pub.
Item ick maecke elcke vande twee heeren proviseuren ende den twee heeren collateurs [vande recognitie vande heeren proviseurs ende collateurs] deser fundatie hiernae ghedesigneert elcken vier Carolus guldens jaerly[ycx] den welcke van desen respective sal gelieven buijten deser fundatie last oft cost deughdelijck te administreren patrocineeren oft assisteren, ende op den reeckendach de rekeninge te hooren ende passeeren etc.
Item oock onder de last dat sij lieden de voors. beursiers binnen deser stadt vanden Bossche alle jaer tweemael sullen visiteeren met den rentmr. deser fundat ie om …
Item een iegelyck beurssier sijn eerste misse celebereerende sal die voors. rentmr. uijtreijcken twee Carlus guldens – item aenden genen die in ascensu de classe ad classen seu in artium promotuone primus sal wesen sal den selven rentmr. uijtreijcken eenen gulden.
Item aenden schoolmr. vanden beursier die primus sal sijn geweest oock eenen gulden hoopende alsoo met Godts Gratie hier van tsamen soo priesters als primus in ascensu alle jaer doorgaens te hebben ende te verwachten twee ofte drije int getal, soude alsoo totten beurssiers als vrochmisse tot Nuenenendede de voors. schoole dominicael ende festivael ende die gagie [163] van den proviseurs ende collatoirs met oock die voors. thien gulden sijn uijtbrengende jaerl[ycx] omtrent vijffhondert gulden ende vijffenveertich gulden blijven alsoo noch daer en boven die nijet wech gemaeckt en sijn omtrent vijffenvijfftich gulden die welcke voors. somme van vijffhondertvijffenveertich gulden mede begrepen is het loon vanden rentmr. deser fundatie dwelck ick schicke tot veertich gulden jaerl[ycx] ofte soo wel min oft meer gelijck die heeren provosoirs ende collateurs metten selven sullen overcomen ende die resterende
Item tot het officien van het voors. rentmeesterschap sullen aennemen eenen eerl[ycken] ende gedienstigen verstandighen ende getrouwen priestere binnen deser stadt residerende sterck ende ledich discreet ende secreet genoch daer toe bequaem wesende bij behoorlijcke conventie, ende salaris voor eenen seeckeren tijt van jaeren onder sufficente cautie assigneeren welcken rentmr. met Abdia Bermhertich met Stephano rechtveerdich ende met Christo de jeucht scholair gonstich sal bevonden sijn ende blijven op ende van allen der dotatien parceelen qualiteijt ende quantiteijt informatie ende notitie te nemen sufficient – item trouwel[yck] boeck ende register [162r] te houden – item alle renten, chijnsen, pachten, crediten, recognitiën, restitutien, lagaten, fauten ende andere restanten ofte schulden egeen uijtgesondert neerstelyck te innen, ende alle actie questie processe evictie etc. behoorl[yck] te achtervolgen – item ende de beussiers alle jaer bij vier termijnen promtel[yck] bij een gemeijn ende reijn handt te betaelen ende te aleten volgen ofte haelen onder recipisse oft subscriptie – item ende alle jaer van gelijck eens te voldoen op conditiën als boven verhaelt, ende anders oock nijet die vijffentwintich gulden totter vrochmissen ende alle penninghen totter voors. schoolen dominicael ende festvael gelaten ende voortds allet geen te doen, dat het officie eenichsints sal vereijsschen ende de heeren proviseurs sal gelieven hier in gedaen te hebben.
Item ick versuecke ootmoedelyck ende eligere ende deputere tot provisoirs ende protecteurs der voors. geheelder fundatie de Eerwerdige Heer Archidiacom ende Archepresbijterum Ecclesie Buscoducensis ter tijt sijnde, om goet opsicht op allen den gelden der voors. fundatie te nemen, ende eenen goeden getrouwen rentmr. daer toe te stellen die mede eenen liefhebber is van dusdanige beurssiers
Item ende alle jaer tweemael den selven beurssiers achtervolgende den voors. regel ende die goeden ordonnantie die de voors. heeren proviseurs ende collateurs noch sullen believen te maecken te visiteren wair mede adjunct sullen wesen die naebeschreven heeren collateurs metten rentmr. deser fundatie om neerstich gade te slaen dat doch een ider beurssier sijn officie wel doet als boven verhaelt ende om goet opsicht deser fundatie te nemen ende de beurssiers die nijen wel en studeeren ende den voors. regel nijet wel en onderhouden, met oock die statuten ende goede ordonnantiën, die voors. heeren provisoirs ende die naebeschreven heeren collateurs, noch sullen believen te [164r] maecken te priveeren ende wederom andere in de plaets te stellen.
Item ick versoeck oock ootmoedelijck ende deputere collateurs der vacante beursen die eerwerdighe heeren mijn heeren den poenitentiarius der Cathedrale Kercke vanden Bossche ende den prior des Convents vande Predicheeren deser stadt ofte bij gebreecke van hun sijnen hoochsten leesmeester altertijt sijnde, welcke heeren provosoirs collatoirs ende visitateurs ick geve volcomen commissie ende verleene volmacht inden iersten om goede kennisse te nemen vande beurssiers die in dese fundatie