Archieven

93 Wij, Rutger Corstiaen Spierincx en Corsten Jan Aerts, schepenen, verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen Willem Adams en Jan Herman Schuermans, beiden inwoners van de heerlijkheid Gestel, na gedane ondervraging en nadat hen de eed was afgenomen, hebben op verzoek van het bestuur en de inwoners van Gestel, verklaard dat zij deponenten in het jaar 1637 in Breda zijn geweest op het Sijnde daar, bij meester Adriaen van Merwijck en hem o.a. hebben gesproken over het zetten van de tienden, welke middelen men daarvoor zou gebruiken om zichzelf niet te ´verlopen´ (?). Daarop had van Merwijck geantwoord dat de zetting (belasting?) op de tiendes was bedoeld ter betaling van de contributies (dorps- oorlogsbijdrages) en die niet mogen worden overgedragen aan rentmeester Hamel en alleen bij de gebruikers zelf opgehaald mag worden door de borgemeesters zonder daarin achterhaald te kunnen worden. (zonder dat die borgemeesters daarin belemmerd konden worden?). Daarna wilden de deponenten op de zelfde dag weer naar zijn huis gaan en hebben toen ten huize van Jenneken weduwe van meester Cornelis van Breda daar een pot of twee bier zitten drinken en daar kwamen toen heer en meester Antonij de Roeij en heer Willem van Beurden kanunniken van het kapittel van Boxtel die hen als deponenten hadden verzocht om hun clampen (gedeeltes) van de tiendes gelegen onder Gestel in de contributie te willen zetten, om die voortaan te mogen hebben om door de borgemeesters te worden opgehaald zodat die door de rentmeester vanwege de heren van de Staten-Generaal niet langer daarover lastig gevallen zouden worden zonder het zelf te hebben aangenomen. De deponenten verklaren nog dat ze met van Merwijck in diens gezelschap waren en aldus e.e.a. hebben horen zeggen. Datum 14 mei 1639.

92 Wij, Willem Adams en Jan Jan Michiels, schepenen in de heerlijkheid van St. Michielsgestel verklaren dat vandaag in eigen persoon zijn verschenen de geachte Jan Adriaen Loeckaert en Jan Aert Hendricx als gewezen borgemeesters ten tijde dat Willem Willem Moelenbroecx presidentschepen was, en nadat ze behoorlijk waren ondervraagd en hen de eed was afgenomen, op verzoek van de inwoners van de heerlijkheid Gestel hebben verklaard dat ze in het jaar 1636 toen Willem Willem Moelenbroecx president was ze diverse sommen geld aan deze Moelenbroecx hebben uitgereikt om het ´dagement´(eis, vordering) van meester Adriaen van Merweijck als substituut van het Hoog Officie Fiscaal te betalen welk ´dagement´ aan deze Moelenbroecks in Breda was opgelegd, zonder dat iemand van de schepenen of het gemeentebestuur daartoe opdracht had gegeven of hem daarvoor machtiging hadden gegeven, maar dat zulks alleen was gebeurd in opdracht van genoemde Molenbroecx. De deponenten verklaren nog dat ze deze president diverse sommen geld hadden gegeven en dat ze daarom goed bekend zijn met e.e.a. en dat zulks alleen in opdracht van de presidentschepen is gebeurd. Datum 13 mei 1639. (dus de borgemeesters betaalden aan Moelenbroeks buiten medeweten van de schepenen)

90 Wij, Willem Adams, en Jan Janssen Michiels, schepenen verklaren dat vandaag voor ons zijn verschenen de edele jonker Christoffel van Boecop en Jan Herman Schuermans, beiden inwoners van deze heerlijkheid Gestel en nadat ze daarover behoorlijk waren ondervraagd en hen de eed was afgenomen, op verzoek van het bestuur en inwoners van Gestel, hebben verklaard dat zij als deponenten in het jaar 1637 in gezelschap van meester Adriaen van Merweijck als substituut van het Hoog Officie Fiscaal voor Brabant daarbij met hem overleg hebben gehad over de kwestie van Willem Willem Moelenbroecx over de dagvaarding die aan Willem is gedaan door het Hoog Officie en dat ze toen van Merwijck hebben horen zeggen nadat die de zaak van deze Molenbroecx had bezien en bestudeerd, dat hij niet de minste bezwaren zag, maar dat hij die persoonlijk wilde spreken in Breda om de zaak te onderzoeken. Daarop had Boecop geantwoord dat deze Moelenbroecx zeer bevreesd was dat als hij daar zou komen gevangen gezet zou worden. Daarop zei van Merwijck tegen jonker Christoffel van Boecop hem met schone beloftes verzekerend dat als hij deze Moelenbroecx ondervraagd zou hebben, hij hem daarna binnen 2 of 3 dagen vrij zou laten en naar huis zou laten gaan en ter meerdere zekerheid sloeg hij toen daarop met zijn hand op zijn borst en zei ´moste ook wel een rabant (rabouw) zijn, soude ick anders of boven mijn gelofte doen´. Maar als deze Meulenbroecx daar wilde blijven om zijn zaak voort te zetten of iemand anders daarvoor in zijn plaats te stellen, zou die daarin de vrije hand hebben, menend dat in 5 of 6 weken de zaak zou worden afgehandeld. Verder verklaarde de deponenten nog dat ze met advokaat Wermont een discussie over de zaak Moelenbroecks hebben gehad die tegen hen zei nadat hij de stukken had overzien, daarin ook geen enkel bezwaar of probleem kon zien en dat hij waarschijnlijk door het Hoog Officie Fiscaal daarvoor zou worden gemachtigd binnen Breda om over deze Moelenbroecx te beslissen.

66 Wij, Adriaen Janssen en Jan Jan Michiels, schepenen verklaren dat voor ons in eigen persoon zijn verschenen de edele jonker Herman van Middegael oud ca. 71 jaar, jonker Dierck van Gerwen oud ca. 33 jaar en Jan Janssen Roelofs, president of voorschepen, allen inwoners van de heerlijkheid Gestel en verklaren op verzoek van de inwoners van Gestel nadat ze behoorlijk waren ondervraagd en hen de eed was afgenomen, dat Willem Willem Moelebroecx in de tijd dat hij werd lastiggevallen door de heer fiscaal van Brabant of diens plaatsvervanger, inzake de kwestie van het zetten van de tienden, of voor hetgeen hem daarin betrof en ten laste was gelegd, zij deze Moelenbroeck hebben horen verklaren dat zijn kwellingen niet ten laste van het dorp Gestel zouden komen, omdat hij zijn ´garande´ wist (die borg voor hem stonden) en dat deze Moelenbroecx hem daarna´fugitief´ (voortvluchtig) had gemaakt en ook daarna diverse keren in discours (onvindbaar) was hoe de zaak zou aflopen. Verder verklaren jonker Dierck van Gerwen en Jan Jan Roelofs president dat zij deze Moelenbroecx hebben horen verklaren dat men hem daarna zoude laten ´gewerden´(zijn gang laten gaan) en nog zei ´niets anders te willen dan (hem) de ´helfter´(wrsch. halster, halsband) op het hoofd zou leggen (om zijn hals zou doen) en dat hij de man die hem dit had aangedaan wel zou vinden´. Genoemde jonker Herman verklaart nog dat hij in Nieuw Herlaer bij Jan van der Borch (?) in de achterkamer was en hem hetgeen hier voor staat heeft horen zeggen. Jan Jan Roelofs verklaart in zijn huis hetzelfde te hebben gehoord toen hij hem zijn ordonnantie als gewezen borgemeester had betaald en ook genoemde jonker Gerwen heeft het ook gehoord in Den Bosch op het einde van de straat. Actum als boven.