Boeken

89 Mechteld Jans van Seumeren echtgenote van Francis Jansen van Spaandonck, wonend te Helvoirt legt op verzoek van schout van kwartier Oisterwijk getuigenis af. Daarin verklaart zij, dat zij 19-12-1725 staande in haar woonkamer hevige wisseling van woorden hoorde tussen Gijsbert van Engelen en Peter Woutersen de Groot. Van Engelen riep tegen De Groot; “Ick seg dat gij gaat off gij bent een hondsfot!” Na enige tijd is zij naar buiten gegaan. Zij zag dat Van Engelen bovenop de Groot lag en toen beiden uit elkaar waren getrokken, zag ze ook dat Peter de Groot hevig uit zijn kin bloedde. Een half uur na dit voorval is ze naar huize de Groot gegaan. Daar werd wond aan de kin schoongemaakt. Ze zag dat er een hap vlees aan de kin ontbrak.

88 Op verzoek van schout van kwartier Oisterwijk legt Peter Woutersen de Groot getuigenis af onder ede. Daarin verklaart hij dat hij 19-12-1725 ’s morgens om 9 uur hooglopende ruzie heeft gehad met Gijsbert van Engelen. Van Engelen pakte hem bij zijn haren, smeet hem op de grond en beet hem stuk vlees uit de kin. Zijn kin was nog gaaf voor dit voorval plaatsvond. Op dezelfde dag is hij naar huis van secretaris gegaan, de heer Van Dompzelaar, waar hij heeft geklaagd over brute handelswijze van Van Engelen. Hij liet Van Dompzelaar geschonden kin zien en vrouw van Van Dompzelaar gaf hem enige zalf. De zalf werd op zijn kind aangebracht door zijn zus Eijcke en door Catharijn Andries Lovers. De gebroeders Van der Henst, Christoffel en Stephanus, beiden chirurgijn hebben zijn kin onderzocht en verder behandeld. Het verhaal dat hij er zelf zalf van Spaans groen op zou hebben gesmeerd was stoere praat. Dit gerucht ging zo ver dat de zalf een wondermiddel leek te zijn. Hij werd ontboden in een tuin van Van Kerkhoff te Haaren om zijn ‘groene zalf’ te smeren op de benen van zijn kreupele paard. Daar aangekomen bleek van Kerckhoff niet te komen opdagen en vergeefs keerde hij huiswaarts. Hij bekommerde zich niet al te zeer over de praat over de heilzame werking van de groene zalf. Ook Catharina Andries Lovers legt getuigenis af. Zij is 56 jaar oud en woont te Helvoirt. Na de ruzie tussen van Engelen en de Groot is zij met Peter de Groot naar het huis van de secretaris Van Dompzelaar gegaan. Op haar verzoek heeft vrouw van Dompzelaar haar zalf gegeven die zij op kin van Peter heeft aangebracht. Zij getuigt dat daarvoor geen zalf op kin was aangebracht.

85 Getuigen zijn: (1) Adriana Martens van Hal echtgenote van Cornelis Jansen Smolders; (2) Jenneke Joosten Timmermans echtgenote van Hendrick Martens van Hal; (3) Adriaantje Mattheus weduwe Jan Jaspers van den Bichelaar; (4) Cornelia Jacobs Peijnenborgh echtgenote van Gerard van Schijndel. Getuigen (1), (2) en (4) wonen te Helvoirt. Getuige (3) woont te Cromvoirt. Zij leggen verklaring af onder ede. Op dag dat Gijsbert van Engelen en Peter Woutersen de Groot en wel op 19-12-1725, hevig ruzie maakten, zagen zij hoe Gijsbert van Engelen vanaf zijn huis bij de lindenboom op Peter de Groot afstormde en hoe hij hem vastpakte. Na worsteling vielen beiden op de grond, waarbij van Engelen bovenop De Groot lag. Getuigen (1) en (4) verklaren afzonderlijk van elkaar dat terwijl zij op de grond lagen ieder mes in de hand had. Getuige (4) verklaart dat terwijl Peter door van Engelen met kracht op de grond werd geduwd hij hevig aan zijn kin bloedde en dat daardoor zijn hemd onder het bloed zat. Zij wist zeker dat dit hemd niet bebloed was en dat Peter de Groot geen verwonding aan zijn kin had voor de ruzie met Gijsbert van Engelen. Ook nog verklaart getuige (4) dat vechtende partijen door omstanders werden gescheiden en dat zoon van Van Engelen zijn vader naar huis bracht. Maar nog was het niet voorbij. Zij zag hoe Van Engelen stuk hout oppakte waarmee hij Peter de Groot nogmaals te lijf wilde gaan, ware het niet dat hij daarvan door zijn zoon werd weerhouden.

25 Schepenen hebben zich vervoegd ten huize van Balthus Versteijnen, uitbater van de Roode Leeuw op het Eijndt. Versteijnen ligt in bed. Ook aanwezig zijn Stephanus van der Henst, chirurgijn te Oisterwijk en Christoffel van der Henst, chirurgijn te Haaren. Zij hebben Versteijnen onderzocht en hebben hem verbonden. Op verzoek van de kwartierschout leggen zij verklaring af onder ede. Versteijnen heeft wond boven zijn linkeroog, wond op zijn hoofd boven zijn slaap en ook een wond op zijn linkerarm en twee op zijn linkerbeen, een juist boven zijn knieschijf en een op zijn scheenbeen. Balthus Versteijnen doet zijn verhaal. Hij en zijn zoontje Anthonij keerden de dag ervoor met hoogkar en paard terug van Oisterwijk. Tussen 10 en 11 uur ’s avonds waren zij in de buurt van het Ruijbosch, halverwege de dijk, tussen de Helvoirtse molen en het Groene Pleijn. Versteijnen lag op zijn kar te slapen, toen hij wakker schrok van hevige klappen op zijn hoofd, arm en been. Het leek of zijn hoofd in stukken werd geslagen. Hij wist van de kar te klimmen en daar zag hij Jan Mutsers staan die hem de slagen toegebracht had. Er waren ook nog twee hem onbekende personen aanwezig die op enige afstand waren blijven staan. Zij hadden zijn houweel uit de kar genomen. Jan Mutsers riep hen te komen met hun pistolen en eind te maken aan het leven van Versteijnen of iets van die strekking. Ze kwamen echter niet, waarop Jan Mutsers op de kar sprong en wegreed. Op de kar lag een vaatje jenever dat Versteijnen had gekocht bij Van Hemert te Oisterwijk en ook nog 4 stoelen van Aart Theurlincx en een spiegel van Michiel van IJrsel. De spiegel is teruggevonden in de Rosdoeck. De twee anderen volgden de kar te voet met het houweel op de schouder. Jan Mutsers gooide de stoelen en de jenever van de kar. De knecht van Gijsbert van Engelen heeft deze later naar het huis van Balthus Versteijnen gebracht. Maar niet de spiegel en ook niet de kar en het paard.