Missiebisschop Van den Tillaart kan als Indonesisch staatsburger niet naar Veghel voor een pontificale hoogmis. Het Duitse Goch springt bij en verzorgt een groots onthaal.
Vrijwel iedereen kent de Rooise bisschop Bekkers. Dé Brabantse televisiebisschop van de jaren ‘60. Minder bekend is bisschop die Veghel voortbracht: monseigneur Van den Tillaart. Met Atambua op het Indonesische West-Timor als zetel, is hij de ‘missiebisschop’ van de jaren ’60.
Van den Tillaart kreeg zijn opleiding in het Udense missiehuis Sint-Willibrord en het Groot-Seminarie in Haaren. Hij vertrok in 1936 naar Nederlands-Indië. Na zijn opsluiting in een Jappenkamp, pakt hij na de Tweede Wereldoorlog doortastend de missie op en schopt het tot bisschop. Als hij op 18 augustus 1960 zijn zilveren priesterfeest viert, is het zijn droom om als bisschop de mis op te dragen in zijn geboortedorp Veghel.
Maar Indonesië is inmiddels onafhankelijk van Nederland. De slepende politieke Nieuw-Guinea-kwestie tussen beide landen gooit roet in het eten. Het paspoort voor de inmiddels Indonesische staatsburger Van den Tillaart, is “niet geldig voor Nederland en voor de Nederlandse koloniën”.
Gelukkig is er een alternatief. Goch, de Duitse grensstad waar een zus van de bisschop woont. De Duitsers ontvangen Van den Tillaart op grootse wijze. In optocht gaat het door de versierde stad naar de Maria Magdalenakerk. Onder de klanken van de ‘Krönungsmesse’ van Mozart krijgt Van den Tillaart de bisschopsmijter opgezet. Voor het eerst in bijzijn van zijn familie en talrijke vertegenwoordigers uit Goch en Veghel. In de stampvolle kerk draagt hij vervolgens de pontificale mis op. “Vele aanwezigen wordt de ontroering te machtig” als de bisschop zijn zegen uitspreekt.
Men heeft de smaak te pakken. Want honderden Veghelaren willen hun bisschop zien. Zijn bezoek wordt gecombineerd met de jaarlijkse bedevaart naar Kevelaer. Een record van 1.200 Veghelaren reist af naar het bedevaartsoord. Ook daar draagt Van den Tillaart in de stampvolle Mariabasiliek een mis op voor zijn oud-dorpsgenoten. Ze schenken hem 7.000,- gulden. Voor de missiewerken in Indonesië. Er is daar nog veel werk te verzetten.
Voor hij naar West-Timor terugkeert, blijft de bisschop nog enige tijd in Goch. Inmiddels zijn tweede thuis. Voor de Duitsers is Van den Tillaart ook een beetje ‘hun’ bisschop. En men is het erover eens: “Veghel had de ontvangst beslist niet beter kunnen doen.”
Foto: Mgr. Theodorus van den Tillaart, een Veghelse missiebisschop (collectie Heemkundekring Vehchele)
Maar Indonesië is inmiddels onafhankelijk van Nederland. De slepende politieke Nieuw-Guinea-kwestie tussen beide landen gooit roet in het eten. Het paspoort voor de inmiddels Indonesische staatsburger Van den Tillaart, is “niet geldig voor Nederland en voor de Nederlandse koloniën”.
