De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Zo stortte in de nacht van 22 op 23 oktober 1943 bij de Groenestraat in de buurt van Achtmaal een Handley Page Halifax Mk. V (registratienummer LK959, Call sign ZL-D) van het 427 Squadron RCAF neer. Het toestel brak al in de lucht en de brokstukken lagen over een groot gebied verspreid. Het was op de terugvlucht van een bombardement op Kassel naar Leeming door Flak geraakt.
De gehele bemanning kwam om. De Zundertse EHBO heeft de lichamen geborgen. Zij werden aanvankelijk begraven in Princenhage, maar vinden hun laatste rustplaats op de begraafplaats in Bergen op Zoom. Piloot F/Lt. W.J. Weston (RCAF), 2e piloot F/Sgt. J.O.A. Lapointe (RCAF, 21 jaar), boordwerktuigkundige Sgt. P.H. Maulding (RAF, 20 jaar), radiotelegrafist Sgt. S.H. Hopson (RAF, 23 jaar) en boordschutter F/Sgt. W.G. Crain (RCAF, 25 jaar) liggen in het collectieve graf 23 C 1. Navigator F/O C.E. Oakley (RAF, 21 jaar) ligt in graf 23 C 2. Bommenrichter P/O E.T. McDermott (RCAF) en boordschutter F/Sgt. G.E. Aitken (RCAF, 20 jaar) liggen respectievelijk in de graven 10 C 7 en 10 C 6.
Eveneens bij Achtmaal stortte op 27 april 1944 een Britse bommenwerper neer. Het ging om een Lancaster III (registratienummer JB307, call sign GT-H) van het 156 Squadron, gevlogen door F/Lt. Kayll. Op de terugweg van een missie waarbij de Krupp-fabrieken in Essen werden gebombardeerd werd het toestel geraakt door nachtjagerpiloot Oberstleutnant Heinz Schnaufer van II/NJG 1. Om 02.05 uur kwam het vliegtuig in de buurtschap Driehoek neer.
Piloot F/Lt. Anthony George Randall Kayll (24), boordwerktuigkundige Sgt. Richard Archibald Kilgour Riddle (22), navigator F/O John Walter Charles Darvall (24), bommenrichter Sgt. John Dennington Manley (20), radiotelegrafist Sgt. Eric Fletcher en de boordschutters Sgt. Cyril Waller (36) en Sgt. Alan Beattie (20) verloren hierbij allemaal het leven. Zij liggen begraven op het protestantse kerkhof in Zundert, graven 3-7. In het collectieve graf 4-5 liggen de stoffelijke resten van vier bemanningsleden.
Niet lang daarna, op 22 mei 1944, kwam om 2.00 uur bij de Laveibosstraat 3 opnieuw een Lancaster I (registratienummer LL951, call sign AR-C) naar beneden, ditmaal van het 460 Squadron, en gevlogen door F/O Reginald Eugene McDougall (RCAF). Op de terugweg van een bombardementsmissie naar Duisburg werd het toestel neergehaald door Oberstleutnant Günther Radusch van Fliegerhorst Deelen met zijn JU-88. De Lancaster raakte het dak van het huis van de familie Van Dijck, dat hierdoor zwaar beschadigd raakte.
McDougall en vier andere leden van zijn bemanning, de boordschutters Sgt. William Francis O'Neill (31) en Sgt. Harold Ralph Elsbury (20); de radiotelegrafist Sgt. James Herkes (22) en de navigator F/Sgt. Ronald Ralph Bunker (26) liggen alle vijf in een collectief graf nr. 2 op het protestantse kerkhof van Zundert.
Boordwerktuigkundige Sgt. W.H. Leaney en bommenrichter F/O E. O'Donoghue maakten een parachutesprong en overleefden de crash wél. Leany werd meteen krijgsgevangen gemaakt, maar O'Donoghue wist aanvankelijk uit handen van de Duitsers te blijven. Helaas kwam hij terecht in een door de Duitsers geïnfiltreerde pilotenlijn. Een paar weken later, op 8 juni 1944, werd hij echter alsnog gearresteerd in Antwerpen. Zowel leany als O'Donoghue overleefden de oorlog in krijgsgevangenschap.
Op 11 oktober 1944 maakte F/Lt. Michael G. Ridley-Martin met zijn Mustang Mk. II (Registratienummer FR924) van het 2nd Squadron RAF een noodlanding nabij de Weimerstraat onder Wernhout. De piloot maakte een verkenningsvlucht vanaf vliegveld B.70 Deurne (bij Antwerpen) en werd in de omgeving van Gorinchem en Raamsdonksveer geraakt door Flak. Door lekkende koelvloeistof uit de motor zag hij weinig meer. Daarom werd hij door zijn wingman F/Lt. West richting thuisbasis begeleid. Maar die heeft hij niet bereikt: het toestel verloor hoogte en uiteindelijk stopte de motor ermee.
Ridley-Martin raakte gewond tijdens de noodlanding, maar wist toch zijn kist te verlaten. Adrianus en Louis Mathijssen namen hem mee naar hun huis en verzorgden de hoofdwond. Katrien van den Berg uit Wernhout had de crashlanding ook gezien. Zij stuurde haar zonen Adriaan en Jef om Michael in veiligheid te brengen op hun boerderij. De Zundertse huisarts dr. Koch verzorgde zijn hoofdwond. De volgende dag werd hij onder begeleiding van wachtmeester Van der Meer van de Marechaussee achter op de fiets van Wim van der Horst naar Louis Boden in Achtmaal gebracht. Daar bleef hij ondergedoken totdat de terugtrekkende Duitsers bij Boden zouden gaan inkwartieren. Op 15 oktober is Michael teruggebracht, opnieuw achter op de fiets van Wim van der Horst en onder Marechaussee-begeleiding, naar Katrien van den Berg. Met nog vier andere ondergedoken vliegers heeft Michael daar de bevrijding op 28 oktober afgewacht.
Toen de Duitsers, op zoek naar de piloot, bij de Mustang kwamen, heeft één van de militairen zijn collega ernstig verwond door de boordmitrailleur in werking te stellen. Het toestel is nog lang blijven liggen en langzamerhand door de bevolking gesloopt. Pas na jaren is het weggehaald.
Op 1 januari 1945 stortte op De Raamberg een Duitse jachtvlieger neer. Het was Lt. Heinrich Hackler (26) met zijn Messerschmitt Bf 109K-4 (werknummer 330196) van 11./JG 77 die deelnam aan de Operatie Bodenplatte. De piloot kwam hierbij om en kreeg aanvankelijk een veldgraf op de Raamberg. In oktober 1949 werd hij herbegraven op de Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn in Venray, graf X-11-260.
Noot van de redactie
De gegevens op deze pagina zijn bijgewerkt aan de hand van gegevens van het Militair Historisch Museum Achtmaal (https://www.militairhistorischmuseumachtmaal.nl/vliegtuig-route)
