Item elcken beurssier in d’incomen sal gehouden wesen een ijeder van sijn mede beurssiers te geven een pot biers ende int uijtgaen eenen halven pot wijns ende voor d’overledene beurssiers ende den fundateur een vigilie van negen lessen te lesen ende verhoopende dat hij besonder in cas van hooger staet, meerder diginiteijt ofte tijtelijcke prosperiteijt, alsulke compensaie doen sal aen gelijcke scholieren tot handel clericael ende den dienst ecclesiaticael op te brengen als de quantiteijt deser ontfangen penningen sijnder devotien sullen mogen vereijschen.
8a
Item moeten al eer men mach worden gevisiteert ende vanden eenen camp inden anderen gestelt, onder verbintenisse van sijnen persoon, cautien ende borchtocht derhalven nootelijck ende mogelijck den heeren proviseurs willich ende wettich geloven desen regel militaer niet alleen t’geen wes voor ende nae verhaelt staet ofte dien eenichsints aengaet ende dat noch vande eerweerdige heeren proviseurs ende collateurs deser fundatie gestelt ende verandert ofte verbetert sal [272r] woren te onderhouden ende sonder bedroch arch ende list in alle vromicheijt ende getrouwicheijt nae vermogen ende nae die gratie die Godt sal geven met den werck te volbrengen ende te achtervolgen ende dit al op den peen van legael ofte scholasticael punitie ende van terstont patientelijck met David te verdragen die verdiende correctie, oock in cas van merckelijcken degeneratie, tergiversatie, mits ick egeen ander dan alleen clericael ende geheel als voor ende naer vruchtber scholiers en wille alimenteren ofte tolereren, op den peen van privatie ende van terstont off onlangs aende handen van de rentmr. deser fundatie nae gelegentheijt des staet ende misdaets [sonder retracteren] met den knecht schalck ende traech te restitueren van ontfangen provisien ende penningen voorss. als Evangelische ponden niet sonder groote schaden ende interest inder aerden bevonden, inden iersten inde twee iersten campen, te weten die hier
Item en soo ofter nu eenige beurssieren waren hunner cours als boven alhier ten Bossche ende tot Loven volbracht ende den ouderdom hebben ende oock van gelijcke tot Loven post promotionem oft als zij sullen wesen Baccalurei formati ende hen metterdaet sonder eenich langer vertreck oft ten langsten binnen [273] een halff jaer daer naer totten priesterlijcken staet off in eenige geapprobeerde cloosteren in dit bisdom vanden Bosse niet en begaff, die selve sullen schuldich ende verbonden wesen die restitutie oft hun beurge [dubieus] in hunnen naem ende alle clausulen hier boven verhaelt terstont te voldoen aen handen van den rentmr. deser fundatie uijtgenomen dat in die restitutien alleen vrij ende exempt sullen sijn ende blijven, alleen ende anders oock egeen dan die hier inde navolgende preferentie uijtgedruckt sullen worden.[in de marge: zie fo 533 vo]
PRESENTIE
Item tot die voors. beurssen sullen preferentie hebben alle die geene die van mijnen bloede sullen sijn, waer van die alder naeste altoos sullen voorgaen ende die geene die effen nae sijn daer van sal den armsten ende verlaetsten ende den outsten even cloeck van verstant wesende preferentie hebben.
Item men sal eerst beginnen aen mijn geheel ende halff susters kinderen, soo verre die bequaem sijn, achtervolgende den regel der mijner fundatie - Iten en alsser egeenen van mijnen bloetgewanten bequaem en sijn, als vooren verhaelt, soo sullen hier naer preferentie hebben die van de heerlijcheijt van Nuenen, daer nae die van Oirschot ende daernae die van Mierloo, daer nae oock van Vessem, Bladel, Westelberse, Middelberse, Wijntelre ende Best, indifferentelijck alwaer het capittel van
Item alsoo Anneken mijn eenige suster alnoch niet gehout [273v] en is en off zij niet en quame te houden, soos al die selve mijn voorss. suster een nominatie tot een vacerende beurse tot behoeff van onse vrienden mogen hebben al achtervolgende dese fundatie ende anders niet.
Item alsoo Lijsken mijn eijgen suster zaliger achtergelaeten heeft twee soonen verweckt bij Joosten Henricx van Deurssen haere man den eenen genoemt den Heer ende Mr. Adam ende den andere Joachim, soo saL DESER Joachim mijnen neeff, soo verre hij daer toe bequaem is, ende anders oock niet, van de voors. beurssen eene vande ierste mogen genieten – Item alsoo Catharina mijn suster zaliger alleen een dochter achtergelaten heeft, genoemt Lijntken, verweckt bij Jan Henricx haeren man za: ende mits deser Lijntken selver nu oock gecomen is totten houwelijcken staet soo sal deselve oock een van haere bequaemste soonen daertoe bequaem wesende, op sijnen tijt mogen presenteren ende een plaets genieten.
Item alsoo ick ooch noch hebbed rij halve susteren waeraff de outste genoemt is Mariken, geweest naegelaeten weduwe van Lauwereijs Geraertsen van Roij ende daerbij verweckt seeckere soonen ende hier nae wederom verhout aen Jan Gerits van Vechel, soo sal oock int ierste alleen eenen soon vande bequaemste het zij van de ierste ofte tweede man in dese beursse mogen comen ende genieten.
Item de tweede h suster genaemt Geertruijt oft Truijken geweest de huijsvrouw van Peter Wouters daer van sal oock alleen een van haeren bequaemsten soon [274] in dese beurse mogen comen – Item de derde halve suster, is oock genoemt Marieken, huijsvrouwe van Evert Aerts, dese selve sal oock een van haere bequaemste soonen op haeren tijt mogen presenteren ende inbrengen ende sullen mijnder heele ende halve susters kijnderen vande eerste graed
3a
Item moeten met Basilio geen ander dan slecht, simpel ende clericael habijt, van couleuren grauw ofte swart, sonder eenige froussen, boorden, lobben ofte diergelijcke curieus fatsoen, a; conformeerlijck de ordonnantie vande eerweerdige heeren proviseurs gemaeckt, procureren ende useren, noch uijtwendich gewaet ofte huijsraet begeren.
4a
Item moeten in alsulcken cellekens ofte camerkens der geregeleerder ende exempleerder huijsen ende collegien, successivelijck logeren ende fospiteren, als den heeren proviseurs sal believen binnen den Bossche in domo fratrum oft eenige andere bequame plaetsen, al nae goetduncken van de heeren proviseuren ende binnen Loven inde collegie van Standonck [270r] oft elders ende aldaer hunnen ciste coopen oft hen selffs costen doen.
5a
Item moeten alle dagen de voorss. beurssiers eens het Heijlige Sacraficie der missen devotelijck hooren ter memorie vande passie ons Heeren Jesu Christi, Godt biddende met David om goet verstant ende der ziele salicheijt, met Salomon om wijsheijt ende des lichaems nootdrugticheijt met Elia om viericheijt ende des hemels vochticheijt met mijnen eerweerdigen patroon St.Jan om den Heijligen Geest, ende sijnder operatie oft gaven meenichfuldicheijt, mede den Heer dickmaels danckende, ende lovende van sijn genade ende weldaden, oock mede frequenterende alle sondagen ende Heijlichdagen in het hooch choor der cathedrale kercke deser stadt vanden Bossche, naer vermogen des woonhuijs ende der schoole om den sanck ende die kercken ende geestelijcken manieren ende ceremonien te leeren.
6a
Item moeten promptelijck ende perfectelijck al dusdanige beursgesellen ende Christi discipulen onvermaent wel betaemt voor den fundateur ende alle sijn benefcteurs lesen inden iersten camp op elcken
Item moeten door behoorlijcke mortificatie formatie beginnen stemmich verstandich ende geestich te worden ende daerom oock op elck haer meermael dan inden iersten camp vijffmael, inden tweeden camp thien mael ende in geval als boven inden derden camp vijftien mael devotelijck ter taeffelen Godts gaen, alwaer dat waerachtich lichaem ewnde bloet ons Heeren ende salichmaeckers wort ontfanghen – Item moeten hen selven alsoo totter priesterlijcken staet
Item soo neerstich ende vlytich sonder eenich weersien ende nae Sodoma ende Egijpten, ende sijns m oeders pap ofte den houts pat om sien ende sonder der vrienden ende magen te seer aen te hangen off dickmaels buijten nootsaecken ende behoorlijcken oorloff, te besoecken, off oock eenige lessen, repetitie, conferentie, disputatie, exercitien ofte notabelen tijt te versuijmen, doorgaens mediterenende st uderen, dat se alle jaer met loff, prijs ende eer ten minsten eens ascenderen wesende binnen t’getael, het welck is doenbaer voor allen den geenen die neerstich ende vlijtich sijn ende blijven, can vanden iersten, vijffden, oft ten hoochsten den thienden ascendenten oft promovanten.
7a
Item moeten terstont als de curs sal wesen geabsolveert hen selven tot den diest der H.Kercke mijn eerweerdige Heere den Bisschop vanden Bossche ende den heeren proviseuren deser fundatie terstont presenteren om mede discipul ende sgtadthouder Christi opter aerden te worden, commissien ende benedictie begeeren, om eenige pastorialen dienst in die Bisdom vanden Bossche te bedienen onder redelijcke competentie, ommers ten [272] minsten voor alsulcken tijt van jaeren, als die selve beursiers in dese fundatie gestudeert sullen hebben.
Item moeten alle de dagen huns levens dese fundat ie helpen eeren, verstercken ende tegens den vijnanden oploop ende aenstoot beschermen ende niet alleen de voors. overheijt honoreren ende voor sijn goede vaders reuteren, maer oock een ijeder beurssier soo pnt: precedent als subsequent houden in eeren ende achten voor sijne commensalen ende lieff confreren.
2a
Item ende moeten met een affectie filiael ende obedientie reverentiael inde heijlige gehoorsaemheijt van onsen Heer Godr vande heijlige kerck, ende den heeren protecteurs, proviseurs ende collecteurs ende andere overheijt daermen onder als salige boomkens sal rusten ende goede vruchten plucken, vastelijck blijven staen ende inden wech der heijliger gebooden ende verbooden nae des wijsemans raet lieffelijck ende lichtelijck voortgaen,
Copie
Inden name der heijlige drievuldicheijt Amen
Cont ende kennelijck zij eenen ijgelijcken die dese tegenwoordige sullen sien ofte hooren lesen, dat ick Jan Daems van Nuenen priester canonick ende scholaster tot Oirschot, soone wijlen Daem willen Daemss. voor Godts genade uyter leger agriculture tot hooger ende meerder staet ende beter fortuijnen ben gcomen, dickmael bij heijlige schriftuijre, exempelen ende figuren ben bewogen ende getogen tot alsulcken Goddelijcke seminarie des graens evangeliaets deuchdl[ick] plantatie der spruijten scholaer ende nootelijcke extirpatie des oncruijts diabolicael als ick wel dickwils hebbe hooren recommanderen heeren Peteren van Geffen mijnen meester saliger memorie, die al het selffde metter daet oock heeft volbracht, als blijckt bij sijnder fundatie alsoo soude ick oock geerne met Gofts hulpe oprichten ter eeren Godts ende tot laeffenisse mnder ziele, ende alle weldoenders ende vrienden ende magen zielen, daer ick eenichsints in gehouden mocht wesen, ende dat tot onderstant der heijliger kercke dienders ende wederstant der vijanden der Heijliger Roomsche kercke ende religie seeckere beusen tot behouff van vijff schamele scholieren ende seeckere schoole dominicale ende festivale, ende andere fundatiën ende dotatien, als hier naer sullen volgen ende ter eeren de vijff heijlige wonden ons Salichmaeckers, Soo maecke ick, ende laete daer toe dese naebeschreven renten ende chijnsen, meestendeel [267] aengeleijt ende eensdeels gedesigneert op seeckere mijne goeden tot onderpanden, soo hier nae sullen volgen – Inden iersten eene rente van ses en t’sestich gulden tien stuijvers jaerlijcx opte Staten van Brabant int quartier vanden Bossche gelijck in de coope vercregen hebbe voor schepenen der stadt vanden Bossche opten veerthiensten juij anno xv c tnegentich – Item tot de voorss. beursse ende andere naebeschreven maeckselen, laet ick alnoch een losrente opte Staten van Brabant int quartier vanden