Hanny en Margot
vertelde op 7 juni 2021 om 16:26 uur
Beste allen,
Naar aanleiding van ons onderzoek hebben wij de volgende vragen:
1) onze voorouders - behoudens vrouwelijke lijnen - laten bij de schepenbank te Oss (waar zij woonachtig zijn) weten dat zij zich in een andere plaats willen vestigen.
Vraag: als je je wilt vestigen in een andere plaats, moet je dan altijd een ontlastbrief bij de schepenbank aanvragen?
2) bij onze voorouder (Cornelis van Ginkel) wordt in geen enkele akte vermeld wat zijn beroep is.
Vraag: waarom is dit? Want bij andere personen wordt wel het beroep vermeld.
3) waar staat de Osse markt voor (in het jaar 1776)? En zijn er nog illustraties van een Osse markt in die periode?
1. M.i. niet, is wel handig voor als je armlastig zou komen te worden. Je kunt dan met zo'n ontlastbrief terugvallen op de geboorteplaats.
2. Ws. een beroep dat geen 'aanzien' had (dagloner, landbouwer)? Maar op welke akten doelen jullie?
Wim
zei op 7 juni 2021 om 18:45
Zie 3 borgbrieven bij Cornelis van Ginkel 1760, 1769 en 1776.
Blijkens de vele akten voor de schepenbank waar hij in voorkomt (tenminste als het een en dezelfde is) zou ik zeggen dat hij landbouwer is, ook al staat dat inderdaad nergens (?) zo.
Wim
zei op 7 juni 2021 om 20:41
3. Jaarmarkt? Volgens een krantenadvertentie was er 14 april 1869 te Oss een paarden-, beesten- en linnenmarkt. Kan natuurlijk ook een wekelijkse markt zijn geweest.
De curator van de boedel van Cornelis van Ginkel verkoopt 1777 (cf. advertentie 's Hertogenbossche Courant) 2 huizen van hem met schuur en tuinen en nog een kleiner huis en hooi- en weiland. Dagloner valt dan wel af.
Egbert
zei op 8 juni 2021 om 12:31
In navolging van Holland voerden de Staten-Generaal in 1731 een regeling in aangaande het domicilie van onderstand. De plaatselijke besturen hoefden geen mensen van buiten hun dorp meer toe te laten die niet waren voorzien van een garantie dat het armbestuur van hun oude woonplaats aansprakelijk was voor de kosten van ondersteuning als zij tot armoede vervielen. Uitgaven aan bedeling konden tot een bedrag van 300 gulden voortaan worden verhaald op het armbestuur van de plaats van herkomst. Dit kon dan eisen dat de mensen terugkeerden naar hun oude woonplaats. Deze garantie heette borgbrief. Borgbrieven bestonden daarvoor ook al, maar nu werden ze regel.
Hanny en Margot
zei op 8 juni 2021 om 20:05
Beste Wim,
Bedankt voor je uitgebreide antwoorden.
1) het begrip 'ontlastbrief' is nu duidelijk
2) voor wat betreft het beroep: wij doelen op de akten uit het dtb-register en de schepenakten. Het zou kunnen dat hij een soort marktkoopman was, omdat wij een schepenakte hebben gevonden waarin staat vermeld dat hij een grote partij kousen en slaapmutsen heeft gekocht (zie: 7365.26 Index schepenprotocol Oss (7365.26); scannummers: 375-378 van 747).
Ook willen we je bedanken voor de krantenadvertenties. Beide hebben wij op Delpher gevonden. Daarnaast hebben wij dankzij jou de borgbrieven uit 1760 en 1769 gevonden. Alleen 1776 kunnen wij nog niet vinden.
We hebben kortom weer veel geleerd!
Hanny en Margot
zei op 8 juni 2021 om 20:07
Beste Egbert,
Bedankt voor jouw waardevolle aanvulling! In welke bron kunnen wij die informatie vinden?
Alvast bedankt!
Wim
zei op 8 juni 2021 om 21:12
Borgbrief 30-12-1776 staat op naam van Jannetje van Leerzum. Deze moet er ook uitrollen als je zoekt (zoals ik gedaan heb) op Cornelis van Ginkel.
En zoals Egbert ook al schreef was het voor de gemeente waar nieuwkomers zich kwamen vestigen vaak een flinke aderlating zodra die in armoede vervielen. Ik denk dat die, zeker waar het de 'armere' lieden betrof, dan toch 'graag' zagen dat er een ontlastbrief voorlag. Volgens mij zul je dit bij vermogenden (bijv. kooplieden) niet aantreffen, maar ik kan mij vergissen.
Verder fijn om te horen!
Wim
zei op 8 juni 2021 om 23:05
Er is ook nog een akte voor de schepenbank Oss 7365.21 uit 1764 waarbij Cornelis van Genkel genoemd wordt. Helaas is er geen pag.nr. gegeven en staan de akten niet chronologisch.
Bekend?
Egbert
zei op 8 juni 2021 om 23:06
Die tekst over borgbrieven komt uit: De geschiedenis van Staats-Brabant 1585–1795
door
dr. A.C.M. Kappelhof
Bedankt voor je antwoord! Wij hebben nu de borgbrief uit 1776 gevonden en wij hadden nog niet de schepenakte uit 1764 gevonden. Dank daarvoor.
Voor wat betreft het beroep: de nakomelingen van Cornelis van Ginkel zijn allemaal kleine handelaren; daarom dachten wij dat hij misschien ook een kleine handelaar was ondanks dat hij een perceel hooi- of weiland in bezit had. Maar goed: het blijft gissen... en vermogende personen zullen inderdaad geen borgbrieven aanvragen.
Hanny en Margot
zei op 9 juni 2021 om 19:58
Beste Egbert,
Hartelijk dank voor het delen van dit uitgebreide document!
