Arnold Borret (1751-1839) was al vroeg voorbestemd voor een priesterlijke loopbaan met mooie vooruitzichten in het extraterritoriale rechtsgebied van de keurvorst van Paltz-Beieren dat de status van neutrale enclave genoot in de uitvoeringsarrangementen bij het Verdrag van Münster, waarbij de Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden of Provinciën werd erkend in 1648. De Staten-Generaal beloofden plechtig aan de Roomse keizers uit het Huis Habsburg dat in het land van Ravestein en Megen de katholieke godsdienst niets in de weg zou worden gelegd. Arnold zou daarom, nadat hij de beroemde Latijnse school in Gemert had doorlopen naar het Luikse klein- en grootseminarie mogen gaan.
Hij zou daar in 1774 priester worden gewijd en mogen terugkeren voor een sacramentele bediening in Ravenstein. Hij werd kanunnik te Diksmuide en kreeg vervolgens op aanwijzing van de prins-bisschop de Luik een pastoorsplaats te Herten bij Roermond. Een pracht loopbaan was verzekerd ware het niet dat in 1789 de Franse Revolutie uitbrak. De Franse volkslegers vielen de Prins-Bisschop aan en annexeerden zijn diocese. Ze erkenden geen godsdienst en zeker geen sacramentele beambten als een rector, kapelaan, pastoor of deken. Dus moest Arnold maar een ambachtelijk baantje zoeken. Dat verdomde hij. Hij bleef missen opdragen. Dat was een aanslag op de grondwettelijke regeringsvorm van volkomen seculariteit die de Fransen brachten. Hij werd gedagvaard en tot deportatie naar Cayenne veroordeeld. Arnold dook onder. De bisschop te Roermond legde alle Franse poeha naast zich neer en benoemde Arnold tot pastoor te Echt. Maar dat maakte de zaak niet beter.
Arnold werd weer gedagvaard en te Maastricht bij verstek door de staatsrechtbank tot detentie veroordeeld. Weer moest Arnold duiken. Totdat Napoleon met Pius VII een concordaat sloot, waarbij de roomse godsdienst weer uitgeoefend mocht worden. Borret werd in 1803 pastoor in Haren in het land van Megen. Met de rang van plaatsvervangend bisschop. Vandaar de kwasten aan de dassenharen steek op deze grafsteen. Het leek er in 1808 op dat in het land van Ravestein een gewone kerkelijke hiërarchie zou komen, toch weer onder de bisschop van Luik. En dan zou Arnold met de mijter getooid zelfs kunnen gaan vormen in Zuidoost Brabant. In het bisdom Den Bosch.
Wapen van de familie Borret met bisschopshoed en kwasten op de grafsteen van Arnold Borret (foto: Emiel verwijst, 2022. Bron: BHIC, fotonummer DCVERWIJST-000963, detail)
Maar de Souverein Vorst Willem I, die in 1813 werd ingehuldigd, zag bisschoppen in zijn koninkrijk der Nederlanden niet echt zitten. Hij verbood dat. Nu kreeg Arnold via Rome toch een diocese toegewezen, maar nu in het land der heidenen in Anatolië. Daar kon Willem niets tegen doen. Arnold werd aangewezen als missiebisschop te Ravestein, tijdelijk residerend in Reek. En dat droevige verhaal staat in Kerklatijn met veel afkortingen op deze kolossale steen tegen de kerkmuur. Arnold stortte zich maar op de natuurlijke geschiedenis en de schilderkunst. En hij schreef een dagboek, dat je kunt lezen door op het lemma “Arnold Borret” te zoeken in wikipedia. Het gaat vooral over de vegetatie, bloemetjes, bijtjes en temperatuurswisselingen. Arnold schreef niets meer over de politiek. Hij was wel wijzer.
De grafsteen van Mgr. Borret op de begraafplaats Heijtmorgen in Reek, 2020 (foto: BHIC / Frans van de Pol)
Marilou Nillesen
bhiczei op 28 maart 2024 om 12:07
Van dat kerklatijn op die steen kan ík weinig maken, Gerard, terwijl het verhaal van Arnold Borret zo ongelooflijk de moeite waard is. Dus veel dank voor je bijdrage hierover.
